γαλάζιες σημαίεςΑνακοινώθηκαν από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), Εθνικό Χειριστή του Διεθνούς Προγράμματος “Γαλάζιες Σημαίες” στη χώρα μας, οι βραβεύσεις ακτών και μαρινών με “Γαλάζια Σημαία” για το 2015. Με 395 βραβευμένες ακτές, η Ελλάδα κατέχει την 3η θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 50 χώρες. Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε φέτος 3.468 ακτές και 695 μαρίνες σε όλο τον κόσμο. Γίνεται προσπάθεια, σε συνεργασία με αρμόδιους θεσμικούς φορείς, να αυξηθεί ο αριθμός των ελληνικών βραβευμένων ακτών και μαρίνων.

Το Πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες”

Η “Γαλάζια Σημαία” αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνές σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης. Δεν αρκεί οι ακτές να διαθέτουν μόνο την απαιτούμενη εξαιρετική ποιότητα νερών κολύμβησης. Πρέπει επί πλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα 32 κριτήρια, τα οποία αναφέρονται σε καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη “Γαλάζια Σημαία” όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, επιμένοντας στις υψηλής ποιότητας υπηρεσίες που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά.

Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (FEE – Foundation for Environmental Education), που εδρεύει στη Δανία, με 63 χώρες-μέλη από όλες τις ηπείρους. Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την αρχαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας (1951), που δραστηριοποιείται σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, σε δράσεις και προγράμματα προστασίας της φύσης, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 5 διαχρονικά προγράμματα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. (www.eepf.gr)

Ως εκπρόσωπος του FEE, η ΕΕΠΦ είναι ο Εθνικός Χειριστής του Προγράμματος “Γαλάζιες Σημαίες” από το 1992.

Υποστήριξη του Προγράμματος

Το ΥΠΑΠΕΝ, διά της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ), υποστηρίζει ενεργώς το Πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες”, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στη βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών στις ακτές και μαρίνες και την προώθηση της περιβαλλοντικής εικόνας της χώρας μας.
Η ΕΓΥ δημιούργησε και λειτουργεί από το 2011 το “Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης”, που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας από την κοινοτική νομοθεσία, παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν αισθητικό αλλά και οικολογικό κυρίως ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Η ίδια Υπηρεσία πραγματοποιεί κάθε χρόνο, μέσω διαπιστευμένων από το Ε.ΣΥ.Δ. εργαστηρίων, τις δειγματοληψίες ελέγχου της ποιότητας των νερών κολύμβησης. Τα αποτελέσματα συνδυάζονται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και μέσω της διαδικασίας αποδίδεται ο επίσημος χαρακτηρισμός της ποιότητας των υδάτων σε εθνικό επίπεδο. Τα στοιχεία του Μητρώου αποστέλλονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ΕΕΠΦ συνεργάζεται στενά με την ΕΓΥ/ΥΠΑΠΕΝ. Ειδικότερα, κάνει χρήση των παραπάνω επίσημων, δημοσιοποιημένων αποτελεσμάτων των δειγματοληψιών, προκειμένου να αξιολογηθεί η ποιότητα των υδάτων των ακτών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες”.

Σημειώνεται ότι, για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ποιότητα νερών σε αυτήν, με βάση τον παραπάνω επίσημο χαρακτηρισμό, να είναι Εξαιρετική. Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και ικανοποιητική, δεν είναι αποδεκτή για το Πρόγραμμα.

Τέλος, το ΥΠΑΠΕΝ, δια της ΕΓΥ, συμμετέχει με εκπροσώπους του στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (EEK) του Προγράμματος “Γαλάζιες Σημαίες”. Πολιτική της ΕΕΠΦ είναι η αποτελεσματική εκπροσώπηση των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των ακτών και μαρίνων, καλλιεργώντας ουσιαστικές σχέσεις συνεργασίας: Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης υπέγραψε τον Οκτώβριο του 2013 πρωτόκολλο συνεργασίας με το Υπουργείο Τουρισμού, επισφραγίζοντας και τυπικά τους κοινούς στόχους στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Η εφαρμογή των κριτηρίων των δύο διεθνών προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης της ΕΕΠΦ που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό, διασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, με χαρακτηριστικά αειφορικής διαχείρισης και απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον. Το Υπουργείο Τουρισμού εκπροσωπείται στην ΕΕΚ, συμμετέχοντας ενεργά στην αξιολόγηση των αιτήσεων συμμετοχής στο πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες”.
Στην ΕΕΚ συμμετέχει επίσης ενεργώς η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), η οποία υποστηρίζει τον θεσμό και προτρέπει τους ΟΤΑ στην τήρηση της εφαρμογής των κριτηρίων του.
Πέραν των παραπάνω, η ΕΕΚ απαρτίζεται και από εκπροσώπους των ακόλουθων φορέων: Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, , Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού, ΕΟΤ, Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, ΜΚΟ Αρχέλων, Εθελοντές-Επιθεωρητές ακτών και μαρινών.

Τα μέλη της ΕΕΚ εξετάζουν κάθε χρόνο αναλυτικά τις υποψηφιότητες για βράβευση ακτών και μαρίνων που τους υποβάλει ο Εθνικός Χειριστής, έχοντας ελέγξει την πληρότητα των στοιχείων των φακέλων υποψηφιότητας που έχουν υποβληθεί. Προκρίνουν τις ακτές και μαρίνες που θεωρούν ότι συμμορφώνονται πλήρως με τις απαιτήσεις του Προγράμματος και προωθούν τη σχετική έκθεσή τους, μέσω της ΕΕΠΦ, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο.

Στη ΔΕΚ συμμετέχουν εκπρόσωποι του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκοσμίου Οργανισμού Τουρισμού (WTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προστασία των Ακτών (ΕUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE.

Οι διαδικασίες του Προγράμματος

Η ακτή που επιθυμεί να λάβει το βραβείο “Γαλάζια Σημαία”, πρέπει να πληροί όλα ανεξαιρέτως τα απαιτούμενα κριτήρια. Για τις ακτές υπάρχουν 33 αυστηρά κριτήρια και για τις μαρίνες 25. Οι επιθεωρητές της ΕΕΠΦ και του FEE ελέγχουν κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου για τις ακτές και καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου για τις μαρίνες, τη συμμόρφωση στα κριτήρια του Προγράμματος, επισημαίνοντας στον Εθνικό Χειριστή τυχόν προβλήματα και παραλείψεις που μπορεί να οδηγήσουν σε προσωρινή ή και οριστική υποστολή της “Γαλάζιας Σημαίας” και απόσυρση της ακτής ή μαρίνας από την ελληνική και διεθνή ιστοσελίδα του Προγράμματος. Οι αξιολογήσεις των επιθεωρητών λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων, όταν αυτή, μετά το τέλος της θερινής περιόδου, εξετάζει και αξιολογεί τις υποψηφιότητες ακτών και μαρινών για τον επόμενο χρόνο.

Η ακτή ή μαρίνα που θα έχει βραβευθεί την προηγούμενη περίοδο με τη Γαλάζια Σημαία για τη συμμόρφωσή της με τα κριτήρια του Προγράμματος, έχει τη δυνατότητα να είναι υποψήφια για βράβευση την επόμενη χρονιά, εφόσον αποδείξει στις Επιτροπές Κρίσεων (ΕΕΚ και ΔΕΚ) ότι πράγματι εξακολουθεί να το αξίζει.

Τα Κριτήρια του Διεθνούς Προγράμματος συνοψίζονται στις εξής τέσσερις κατηγορίες:

Α. Καθαριότητα θάλασσας και ακτής

Ποιότητα των νερών κολύμβησης που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Τα αποτελέσματα των μικροβιολογικών αναλύσεων εμφανίζονται στην ιστοσελίδα: http://www.bathingwaterprofiles.gr του ΥΠΕΚΑ.
Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία.
Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα καθώς και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης.
Συνεχής, περιοδικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κ.λπ.
Β. Οργάνωση ακτής

Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των νερών κολύμβησης, με την ανάρτηση των επίσημων αποτελεσμάτων μικροβιολογικών αναλύσεων στον Πίνακα Ανακοινώσεων των ακτών.
Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή.
Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.
Γ. Ασφάλεια επισκεπτών

Εκπαιδευμένοι, πτυχιούχοι ναυαγοσώστες σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.
Προσβασιμότητα και παροχή υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).
Δ. Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση

Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
Αναφορά στην οργάνωση δραστηριοτήτων του διαχειριστή ακτής, που να επιβεβαιώνουν και υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.
Εκτέλεση συγκεκριμένων δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους επισκέπτες της ακτής.