Το Net Metering είναι μια συμφωνία μέτρησης και χρέωσης μεταξύ της εταιρείας ηλεκτρισμού και του καταναλωτή. Ο καταναλωτής εγκαθιστά ένα σύστημα ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ (ΑΠΕ) απ’ ευθείας στην ηλεκτρική του εγκατάσταση. Όταν το σύστημα παράγει περισσότερη ενέργεια από τις καταναλώσεις, το πλεόνασμα πηγαίνει στο δίκτυο. Ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να την απορροφήσει πίσω όποτε θέλει, χωρίς κάποια χρέωση. Στην πράξη, το Net Metering επιτρέπει στον καταναλωτή να χρησιμοποιεί το ηλεκτρικό δίκτυο σαν μια μεγάλη μπαταρία μηδενίζοντας έτσι το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η εφαρμογή του Net Metering ξεκίνησε το 1980 στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη εφαρμόζεται στη Δανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ιταλία. Έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του και στην Κύπρο.
Η δυνατότητα εφαρμογής του Net Metering εξαρτάται από το κόστος των φωτοβολταϊκών ή άλλων ΑΠΕ και το κόστος προμήθειας του ηλεκτρικού ρεύματος. Στη χώρα μας εκτιμάται ότι η εφαρμογή του Net Metering είναι συμφέρουσα για τις μεγάλες οικιακές καταναλώσεις και για τη μεγάλη πλειοψηφία των εμπορικών και βιοτεχνικών καταναλώσεων, ενώ ένα πρόγραμμα για την πλειοψηφία των μικρών οικιακών καταναλώσεων θέλει μακρόχρονη απόσβεση.

Κείμενο Θέσεων Συνδέσμου «ΗΛΙΟΣ» σχετικά με το Net Metering και της υπό Διαβούλευση Υπουργικής Απόφασης
Σημείο 1: Εφαρμογή όλων των χρεώσεων που εφαρμόζονται για τον υπολογισμό της αξίας ρεύματος, στο τελικό αποτέλεσμα του ενεργειακού συμψηφισμού.

Σε αντίθετη περίπτωση το οικονομικό όφελος μειώνεται σε βαθμό που να μην υπάρχει κίνητρο στους καταναλωτές για την εγκατάσταση συστημάτων σε καθεστώς ενεργειακού συμψηφισμού.
Εκτός αυτού όμως υπάρχουν επιχειρήματα που στοιχειοθετούν την ανάγκη αυτή. Πιο συγκεκριμένα:

Για τις χρεώσεις δικτύου μεταφοράς και δικτύου διανομής, η ενέργεια που διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο, απορροφάται άμεσα από κάποιο γειτονικό καταναλωτή. Ο καταναλωτής αυτός χρεώνεται για τη μεταφορά και τη διανομή αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας παρά το γεγονός ότι αυτή προήλθε από μια κοντινή μονάδα παραγωγής. Συνεπώς η χρέωση του αυτοπαραγωγού με τέλη δικτύου μεταφοράς και διανομής οδηγεί σε διπλοχρεώσεις.
Για το Ενιαίο Τέλος Μείωσης Εκπομπής Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), είναι εύλογος ο ισχυρισμός ότι οι αυτοπαραγωγοί συμβάλλουν ήδη στη μείωση της εκπομπής αερίων ρύπων και συνεπώς θα πρέπει να απαλλαγούν από την καταβολή αυτού, για την ποσότητα της καθαρής ενέργειας που παράγουν.
Ο ίδιος ισχυρισμός είναι εξίσου εύλογος και για τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, (ΥΚΩ) δεδομένου ότι οι αυτοπαραγωγοί των Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων (ΜΔΝ) συμβάλλουν στη μείωση του κόστους της παραγόμενης ενέργειας άρα και του κόστους των ΥΚΩ. Ειδικότερα οι αυτοπαραγωγοί των ΜΔΝ όχι μόνο πρέπει να απαλλαγούν από την καταβολή του ΥΚΩ αλλά θα πρέπει να αποζημιώνονται με κάποιο αντίτιμο για την ενέργεια που παράγουν με την ίδια λογική που αποζημιώνονται και οι πάροχοι των ΥΚΩ.
Επομένως η εφαρμογή των ρυθμιζόμενων χρεώσεων όπως το ΕΤΜΕΑΡ και τα ΥΚΩ στο σύνολο της κατανάλωσης στερείται ουσιαστικής λογικής. Εκτός αυτού όμως επιμηκύνει σημαντικά το χρόνο απόσβεσης του συστήματος για τους οικιακούς καταναλωτές που δεν ανακτούν το ΦΠΑ, σε βαθμό που να μην έχει νόημα η επένδυση. Ειδικά αν ληφθεί υπόψη η έλλειψη ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ανάλογες ρυθμίσεις ισχύουν και σε άλλες χώρες όπως στη Γερμανία όπου οι αυτοπαραγωγοί έως 10 kW δεν επιβαρύνονται με το αντίστοιχο ΕΤΜΕΑΡ, ενώ οι αυτοπαραγωγοί μεγαλύτερων συστημάτων καταβάλλουν μόλις το 30% αυτού. Μήπως κάτι αντίστοιχο θα έπρεπε να εφαρμοστεί κλιμακωτά από 10 ως 100 kW ;

Ας σημειωθεί οι σημερινοί παραγωγοί (με feed-in tariff) δεν καταβάλουν καμιά χρέωση.

Σημείο 2: Εφαρμογή του ενεργειακού συμψηφισμού σε ετήσια βάση και όχι εντός του κύκλου καταμέτρησης.

Συμφωνούμε με την προτεινόμενη μέθοδο:

Αν εντός μιας περιόδου καταμέτρησης, το αποτέλεσμα του ενεργειακού συμψηφισμού είναι χρεωστικό, ο καταναλωτής οφείλει την αξία ρεύματος που υπολογίζεται με την εφαρμογή όλων των χρεώσεων στο αποτέλεσμα του ενεργειακού συμψηφισμού.

Αν εντός μιας περιόδου καταμέτρησης, το αποτέλεσμα του ενεργειακού συμψηφισμού είναι πιστωτικό, η περίσσεια συνυπολογίζεται πιστωτικά στον ενεργειακό συμψηφισμό του επόμενου κύκλου καταμέτρησης, έως και το μηδενισμό του ισοζυγίου σε διάστημα 12 μηνών.

Σημείο 3: Περίσσεια ενέργειας η οποία προκύπτει διοχετεύεται στο δίκτυο χωρίς υποχρέωση για οποιαδήποτε αποζημίωση στον αυτοπαραγωγό.

Ο πιο πάνω περιορισμός δημιουργεί κίνητρο στους καταναλωτές ώστε να μην εγκαθιστούν συστήματα μεγαλύτερα από αυτά που αντιστοιχούν στις ανάγκες τους.

Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ, ο προμηθευτής υποχρεούται στην καταβολή ανταλλάγματος στο ΛΑΓΗΕ για την περίσσεια ενέργειας που χάνουν οι αυτοπαραγωγοί με ενεργειακό συμψηφισμό.

Με την ίδια απόφαση προτείνεται ένα μέρος αυτού του ανταλλάγματος να μπορεί να πιστώνεται στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου προκειμένου να ενισχυθεί ο κοινωνικός χαρακτήρας του μέτρου ή και θα μπορούσε να χρεωθεί υπέρ του ελλείμματος του Ειδικού λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ.

Σημείο 4: Το μέτρο πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους καταναλωτές χαμηλής τάσης ως 100 kW.

Ο περιορισμός της ισχύος των συστημάτων αυτοπαραγωγής στα 10 kW είναι επαρκής για τις οικιακές καταναλώσεις αλλά αποκλείει από το μέτρο τη συντριπτική πλειοψηφία των μικρών επιχειρήσεων που αναζητούν τρόπους να μειώσουν το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.

Το όριο των 10 kW είναι θέμα πολιτικής αφού δεν υπάρχει κανένας τεχνικός περιορισμός που να το επιβάλλει, ενώ συμβάλει στην κάλυψη των στόχων του 2020 (20% της ενέργειας να παράγεται από ΑΠΕ), του 2030 (30% της ενέργειας να παράγεται από ΑΠΕ), του 2050 (50% της ενέργειας να παράγεται από ΑΠΕ).

Από την άλλη πρέπει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή του μέτρου χωρίς κάποιο ανώτατο όριο ισχύος (δηλ. πέραν της χαμηλής τάσης), θα οδηγούσε στη γρήγορη εξάντληση του διαθέσιμου περιθωρίου από πολύ μεγάλες μονάδες. Σ΄ αυτή την περίπτωση το μέτρο θα ωφελήσει λίγους μεγάλους καταναλωτές και κατασκευαστές και η αγορά θα μεταπέσει πάλι γρήγορα σε στασιμότητα, πριν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αύξηση της δυνατότητας ένταξης επιπλέον φωτοβολταϊκής ισχύος.

Για τις μεγάλες μονάδες (πέραν των 100 kW) άλλωστε εξακολουθεί να ισχύει (όπως έχει διαμορφωθεί με την κατάργηση της πληρωμής της περίσσειας ως 20% με το ν. 4254/2014) η δυνατότητα σύναψης σύμβασης κλασικού ΑΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΟΥ χωρίς ενεργειακό συμψηφισμό (ν.3468/2006 όπως τροποποιήθηκε από τους ν.3734/2009, ν.3851/2010, ν.3889/2010).

Σημείο 5: Προτεραιότητα στη διαδικασία έκδοσης όρων σύνδεσης, σύναψης σύμβασης σύνδεσης και σύμβασης συμψηφισμού σε σχέση με τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις με feed-in-tariff.

Οι εγκαταστάσεις αυτοπαραγωγών με ενεργειακό συμψηφισμό δεν επιβαρύνουν το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ, αντιθέτως συνεισφέρουν στη μείωση του. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα ένταξης στο δίκτυο σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες μονάδες που συνάπτουν σύμβασης συμψηφισμού με τη ΔΕΗ ή σύμβασης αγοραπωλησίας με το ΛΑΓΗΕ, ανεξαρτήτως τεχνολογίας.

Σημείο 6: Δυνατότητα εγκατάστασης από όσους έχουν το δικαίωμα χρήσης του χώρου εγκατάστασης και όχι μόνο από ιδιοκτήτες.

Η δυνατότητα αυτή ωφελεί τις επιχειρήσεις και τους μικρούς οικιακούς καταναλωτές αλλά και τους εκμισθωτές, οι οποίοι μπορούν να βελτιώσουν την ελκυστικότητα των ακινήτων τους, αυξάνοντας έτσι τον ανταγωνισμό στην αγορά ακινήτων.

Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η δυνατότητα μεταβίβασης της σύμβασης συμψηφισμού από ιδιοκτήτες σε μισθωτές και αντίστροφα, κάτι που πρέπει να προβλέπεται στη σχετική σύμβαση συμψηφισμού.

Εκτός αυτού όμως, η πρόβλεψη εγκατάστασης συστημάτων αυτοπαραγωγής από μισθωτές δεν θα έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα αν δεν θεμελιώνεται το δικαίωμα μεταφοράς του συστήματος σε νέα διεύθυνση/παροχή ακόμα και μετά τη λήξη του Ειδικού Προγράμματος Net Metering, χωρίς τροποποίηση των ουσιαστικών όρων της σύμβασης συμψηφισμού.

Σε κάθε περίπτωση, η εγκατάσταση συστημάτων από μισθωτές δεν αποτελεί πρόβλημα, δεδομένου ότι οι μεν επιχειρήσεις συνάπτουν συνήθως μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης, οι δε οικιακοί καταναλωτές, , μετά τη λήξη της μίσθωσης μπορούν εύκολα και ανέξοδα να μετακινήσουν το σύστημα τους σε ένα άλλο ακίνητο, αφού τα συστήματα αυτά θα είναι της τάξης μόλις μερικών kW.

Συμφωνούμε με την προτεινόμενη στην Υπουργική Απόφαση 25ετή διάρκεια της.

Σημείο 7: Δυνατότητα εγκατάστασης ενός συστήματος ανά παροχή ΔΕΗ.

Τα οικιακά συστήματα και τα συστήματα μικρών επιχειρήσεων προβλέπεται να έχουν ισχύ μόλις μερικών kW καταλαμβάνοντας μικρή επιφάνεια. Συνεπώς οι στέγες πολλών κτιρίων με πολλές ιδιοκτησίες και άρα πολλούς μετρητές μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερα από ένα συστήματα.

Προκειμένου να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση στο δικαίωμα χρήσης του μέτρου από όλους τους ενοίκους, προτείνεται η δυνατότητα εγκατάστασης ενός συστήματος ανά παροχή στο κτίριο.

Για εγκαταστάσεις στους κοινόχρηστους χώρους, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συμφωνία όλων των ιδιοκτητών, η οποία θα συνοδεύεται από κάτοψη της στέγης που θα απεικονίζει τα όρια εντός των οποίων ο ιδιοκτήτης ή ο μισθωτής κάθε ιδιοκτησίας θα μπορεί να εγκαταστήσει το φωτοβολταϊκό σύστημα που θα συνδεθεί με την αντίστοιχη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Το μέγεθος της επιφάνειας που αναλογεί σε κάθε ιδιοκτησία μπορεί να καθορίζεται ανάλογα με την επιφάνεια ή τα χιλιοστά κάθε ιδιοκτησίας.

Επίσης προτείνεται η δυνατότητα τοποθέτησης Φ/Β με Net Metering σε στέγες που ήδη υπάρχει Φ/Β του Ειδικού προγράμματος για στέγες, με την προϋπόθεση ότι αναφέρονται σε άλλο μετρητή.
Ιδανική λύση είναι η υιοθέτηση του Virtual Net Metering που προβλέπει την πίστωση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε περισσότερες από μια παροχές αλλά και τη δυνατότητα συμψηφισμού της με την κατανάλωση άλλων παροχών που βρίσκονται σε τοποθεσίες διαφορετικές από αυτή του συστήματος. Παράδειγμα τοποθέτηση σε εξοχικό (που διαθέτει χώρους τοποθέτησης) με πολύ μικρή κατανάλωση, αλλά συμψηφισμού και με το μετρητή της κυρίας κατοικίας (που δεν διαθέτει χώρους τοποθέτησης).

Σημείο 8: Δημιουργία προγραμμάτων ΕΣΠΑ για επιδότηση του κόστους εγκατάστασης.

Προτείνεται να λειτουργήσει ένα νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ (από κοινοτικούς πόρους) που να μοριοδοτεί την κάθε εγκατάσταση με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια (για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις) και έτσι αντίστοιχα να επιδοτεί με διαφορετικό ποσοστό το κόστος της εγκατάστασης. Η υπαγωγή του προγράμματος για τα μικρά και αδύναμα νοικοκυριά στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων μπορεί να επιλύσει ζητήματα αδυναμίας των ιδιοκτητών να συνάψουν δανειακές συμβάσεις.

Εκμεταλλευτείτε το ήλιο.
Ενημερωθείτε από την Ap Energy
Αδαμάντιος Ν.Παπαδόπουλος
Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, MSc,
Ηφαίστου 4, Ορεστιάδα.
Τηλέφωνο 2552022428.