Η γνωστή  Δημοσιογράφος από τη Ροδόπη μας αποκαλύπτει έναν άλλο της εαυτό, εκτός μικροφώνου και μαχητικού ρεπορτάζ.

Η Βάσω Μαχαίρα αναφέρεται στα  Ελληνικά προϊόντα και κυρίως στην Ελληνική παράδοση.

Πόσα χρόνια ασχολείσαι με τo θέμα τοπικά προϊόντα;

Αν και πολλοί-κυρίως πολιτικοί και δημοσιογράφοι- ανακάλυψαν ξαφνικά το συγκεκριμένο θέμα, ασχολούμαι και έχω κάνει σκοπό μέσα από τη δουλειά μου πολύ εντατικά τα τελευταία 4-5 χρόνια, να περάσω μηνύματα στον κόσμο για την εμπέδωση του ότι πρέπει να αγοράζουμε κύρια  Ελληνικά προϊόντα και τοπικά αν υπάρχουν! Ας είναι λίγο πιο ακριβά. Ξέρουμε την προέλευσή τους. Ξέρουμε τι φυτοφάρμακα-λιπάσματα έχουν δεχθεί, λόγω των προδιαγραφών που έχει θέσει η ΕΕ, αν τα προϊόντα είναι συμβατικά. Για τα Βιολογικά ξέρουμε τις πιστοποιήσεις και τον παραγωγό από τον οποίο τα προμηθευόμαστε. Το κυριότερο; Ξέρουμε  ότι έχουν παραχθεί για το δικό μας DNA. Τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιασθεί τα περιστατικά με αλλεργίες. Οι ειδικοί έχουν αποφανθεί  ότι φταίει σε πολύ μεγάλο βαθμό η κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, τα οποία αναπτύσσονται σε άλλες κλιματολογικές συνθήκες, που έχουν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες ενός άλλου πληθυσμού. Χώρια που δεν ξέρουμε τι κανόνες ισχύουν εκεί σε ότι αφορά τα φυτοφάρμακα και τα άλλα  χημικά…και αν κάποιος τα έχει ελέγξει…Την επόμενη φορά ξανασκεφτείτε το όλοι τι αγοράζετε και τι βάζετε στο τραπέζι για να φάνε και τα παιδιά σας. Ελληνικό λοιπόν και ας είναι και λίγο ακριβό!

Με τι άλλο θα μπορούσαν να συνδυασθούν τα τοπικά προϊόντα;

Τα τοπικά προϊόντα βέβαια δεν σταματούν ως αποστολή εκεί στο τραπέζι μας μόνο! Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι πέρα από τον κλασσικό τουρισμό με  ήλιο-θάλασσα-αρχαιολογικά μνημεία, να περάσει στο Γαστρονομικό τουρισμό. Δηλαδή, οι τουρίστες που θα έρχονται στη χώρα μας να έχουν την ευκαιρία να δοκιμάζουν τα τοπικά προϊόντα και τις παραδοσιακές γεύσεις. Κακά τα ψέματα αυτό που μας μένει σε έναν τόπο που πάμε είναι το φαγητό. Ας δώσουμε αυτή την καταπληκτική ευκαιρία στον επισκέπτη μας, να έχει μέλι τοπικό στο πρωϊνό του στο ξενοδοχείο. Να δοκιμάσει τις εξαιρετικές πίττες, τις ελιές, το βούτυρο -και όχι Λούρπακ που το έχει στην καθημερινότητά του-. Επίσης τα οπωροκηπευτικά τα φρούτα, τα λικέρ, τις ντόπιες μαρμελάδες. Οι ταβέρνες να διαθέτουν είδη που έχουν παράξει οι παραγωγοί του τόπου και να δώσουν έμφαση στις παραδοσιακές συνταγές,  φαγητά και κρασιά-τσίπουρα. Μια διασύνδεση δηλαδή της Αγροτικής και  Κτηνοτροφικής παραγωγής με τον τουρισμό. Ο τουρισμός μας έτσι θα αποκτήσει ταυτότητα ολοκληρωμένη: ήλιος, θάλασσα, ιστορία, πολιτισμός, γαστρονομία  με σφραγίδα φιλοξενίας έντονη,  η οποία εντυπώνεται στο μυαλό του και του χρόνου θα ξανάρθει μαζί με μεγαλύτερη  παρέα! Μάλιστα με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η ενίσχυση δύο τομέων: Του Αγροτο-κτηνοτροφικού, ο οποίος ψάχνει δρόμο εκτός επιδοτήσεων πλέον  και του Τουρισμού, που μόνο με θάλασσα και ήλιο δεν πείθει πλέον!

Αυτό είναι και το νόημα τον Τοπικών Συμφώνων Ποιότητας. Ευτυχώς η Ροδόπη μετά από αρκετές ζυμώσεις διαθέτει ένα τέτοιο εργαλείο.

Τι είναι το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας και τι γίνεται στη Ροδόπη;

Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας(ΤΣΠ) είναι μια σύμπραξη μεταξύ των παραγωγών, χωρίς καμμία επιδότηση από πουθενά. Οι άνθρωποι που συναποτελούν το ΤΣΠ έχουν ενώσει τις δυνάμεις και συνεργάζονται βοηθώντας ο ένας τον άλλον. Στο ΤΣΠ Ροδόπης συμμετέχουν: αγρότες, παραγωγοί  λαδιού, κρασιού, τσίπουρου, σαλιγκαριών, μελιού, οπωροκηπευτικών, κάποιοι εστιάτορες και Ξενοδόχοι, υπεύθυνοι πληροφορικής, Πολυχώροι πολιτισμού κ.α.. Ο πρώτος στόχος είναι η γνωριμία μεταξύ των παραγωγών, ο οποίος έχει επιτευχθεί σε ένα μεγάλο βαθμό. Ο δεύτερος είναι να επιτευχθεί η εσωτερική διακίνηση των προϊόντων. Δηλαδή, οι ξενοδόχοι, οι εστιάτορες και τα διάφορα σημεία αγοράς, να διαθέτουν και τοπικά προϊόντα , για το οποία θα πρέπει να ενημερώνουν τους πελάτες τους, ή να έχουν μια ξεχωριστή προβολή με αυτά! Έχουν γίνει οι πρώτες εκδηλώσεις γνωριμίας των μελών του ΤΣΠ με γιορτές γεύσεων, όπου η ανταπόκριση του κοινού ήταν πάρα πολύ μεγάλη, γεγονός που αποδεικνύει ότι έχουμε  μέλλον δράσης λαμπρό!!!

Ο τρίτος στόχος εφ’ όσον επιτευχθεί και ο δεύτερος, είναι να υπάρξει ένα πάντρεμα της παραγωγής με τον τουρισμό και σε αυτό να πρωταγωνιστήσει ένας μύθος, ή ένα στοιχείο πολιτισμού, ή ιστορίας από τα αρχαία χρόνια. Λόγου χάρη στη Ροδόπη, έχουμε τη Μαρώνεια, το σπήλαιο, τον Κύκλωπα Πολύφημο. Οι τουρίστες που θα επισκέπτονται την περιοχή μας έτσι με το όνομα-κράχτη από τον πολιτισμό μας, παράλληλα με την ιστορία θα γνωρίζουν τον τόπο μας και θα τον αγαπήσουν μέσα από τις γεύσεις του, το φυσικό του ανάγλυφο και τις ομορφιές του τις νεώτερες.

Χαίρομαι ιδιαίτερα που η ιδέα για την σύσταση του ΤΣΠ Ροδόπης έπεσε στην εκπομπή που κάνω στην ΕΡΑ Κομοτηνής, μετά από μια κουβέντα με τον τεχνικό σύμβουλο της ΠΕΝΑ, Δημήτρη Μιχαηλίδη. Ευτυχώς, που μας άκουγαν άνθρωποι ενεργοί πολίτες, οι οποίοι μπορούν να κινητοποιήσουν κι άλλους ανθρώπους, όπως ο προϊστάμενος του κέντρου ΟΓΕΕΚΑ Δήμητρα  , Κώστας Μπούντας και φτάσαμε να μιλάμε για έναν οργανωμένο εργαλείο, ανθρώπων!

 

Η παραδοσιακή κουζίνα πόσο βοηθάει στη διατήρηση της παράδοσης;

Μα είναι ο δρόμος του μέλλοντος για παράλληλη διατήρηση της παράδοσης, μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, να μπορέσουμε να κρατήσουμε την δική μας ταυτότητα. Και όχι μόνο, να την προβάλλουμε σαν τον καλό μας άσσο για την ανάπτυξη μας και την συνέχεια μας, σε όλους τους τομείς Αγροτο-κτηνοτροφικό, τουρισμού, πολιτισμού κ.α.

 

Μαγειρεύεις; Ποια φαγητά σου αρέσουν;

Δεν μαγειρεύω πολύ συχνά τώρα πια! Αλλά μου αρέσει να μαγειρεύω…Δεν μου αρέσει να πλένω μετά τα πιάτα!!! Μου αρέσει να μαθαίνω από τη μητέρα μου που κάνει εξαιρετική Σαρακατσάνικη πίττα και τσουρέκια το Πάσχα! Αυτά  τα έχω μάθει και τα κάνω εδώ και δέκα  χρόνια. Θέλω επίσης να μάθω να  κάνω τυρί και γιαούρτι,-ως γνήσια Σαρακατσάνα-. Μου αρέσει να μαθαίνω τα μυστικά των συνταγών των παραδοσιακών και πως μαγείρευαν και τι οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας! Επίσης πως συντηρούσαν τα τρόφιμα. Είναι ολόκληρη επιστήμη! Μου αρέσουν πολύ τα ζυμαρικά, οι πράσινες σαλάτες-όπου βάζω ότι αγαπάω μέσα-και τα ψάρια. Το κρέας μου αρέσει αλλά δεν μου λείπει και ιδιαίτερα.

 

Παρακολουθείς συνέδρια για τα θέματα που σε αφορούν. Ποια η θέση της θρακιώτικης κουζίνας σ’ αυτά;

Παρακολουθώ συνέδρια για τα τοπικά προϊόντα και πως αυτά μπορούν να συνδυασθούν με τον τουρισμό, για να έχει και Γαστρονομική σφραγίδα ο τουρισμός μας, όπως το International  Meetings Industry Conferences (IMIC)  στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα το Φεβρουάριο του 2011. Υπάρχουν περιοχές της Ελλάδας που έχουν κερδίσει το στοίχημα αυτό, όπως η Κρήτη, το φωτεινό παράδειγμα της Ελλάδας! Η Σαντορίνη, όπου βρέθηκα στις αρχές Ιουλίου επίσης για το ίδιο θέμα, έχει καταφέρει και αυτή να ενσωματώσει στο  τουριστικό  της πακέτο  και ταυτότητα φαγητού, με την γνωστή Φάβα, το κρασί και φυσικά το τοματάκι που πάει καλπάζοντας για Προστασία Ονομασίας Προέλευσης. Στις υπόλοιπες περιοχές γίνονται δυναμικά ξεκινήματα για συνδυασμό γαστρονομίας και τουρισμού. Δυστυχώς όλες οι προσπάθειες σταματούν λίγο μετά τη Θεσσαλονίκη…Στη δική μας περιφέρεια ειδικά τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Στο συνέδριο του Φεβρουαρίου σε ένα χάρτη που έδειξαν οι εισηγητές για τα προϊόντα της , υπήρχε ένα μεγάλο ερωτηματικό. Όχι ότι δεν έχουμε ονομαστά προϊόντα. Δεν είναι πιστοποιημένα, δεν είναι ΠΟΠ και δεν υπάρχει ένα δίκτυο προβολής αυτών των προϊόντων. Εδώ μπορούν να κάνουν εξαιρετική δουλειά οι γυναικείοι συνεταιρισμοί και τα Τοπικά Σύμφωνα Ποιότητας. Ειδικά τώρα που παρατηρείται μια μεγάλη στροφή στα τοπικά προϊόντα, πρέπει να συνεργασθούμε μεταξύ μας, Ξενοδόχοι, αγρότες, παραγωγοί, καταναλωτικό κοινό και να δουλέψουμε, να δουλέψουμε, να δουλέψουμε για ένα καλό αποτέλεσμα. Να αφήσουμε πίσω μας τη μιζέρια, να αναλάβουμε δράση και να πάψουμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος.

 

Συναντήθηκες στη Σαντορίνη με τον Ηλία Μαμαλάκη. Του «έκλεψες» ή σου «έκλεψε» ιδέες;

Ο Μεγάλος Σεφ Ηλίας Μαμαλάκης τιμήθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου της Σαντορίνης. Επιτέλους τον είδα από κοντά και τον ευχαρίστησα, γιατί μέσα από τις εκπομπές του  έμαθα ότι το φαγητό το απολαμβάνεις και δεν τρως απλά! Το φαγητό είναι ιεροτελεστία. Δεν είναι γρήγορα να αδειάσουμε το πιάτο μας, πολλές φορές δίπλα στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή. Είναι μια μαγική στιγμή που απολαμβάνεις το δημιούργημά σου, το οποίο για να το φτιάξεις νόστιμο, πάνω απ’ όλα πρέπει να το αγαπάς και να αγαπάς και πολύ αυτούς, για τους οποίους  μαγειρεύεις. Του είπα «Σας ευχαριστώ γιατί μου αλλάξατε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζα το φαγητό», για να εισπράξω ένα πολύ γλυκό χαμόγελο. Στο τοπικό μας κανάλι στη Ροδόπη, έκανα για περίπου 3,5 χρόνια μια αγαπημένη μου ιδέα εκπομπή, «Εικόνες Θράκης» . Μαζί με τους εξαιρετικούς μου συνεργάτες τον Ηλία Δάμο και τον Γιώργο Δάφνη, ως εικονολήπτες, καταγράφαμε πέρα από εικόνες της περιοχής μας και συνταγές τοπικές. Αυτό το κομμάτι της εκπομπής το είχα «κλέψει» από τον Ηλία Μαμαλάκη…Αλλά να δούμε τι άλλο θα του «κλέψω» στο μέλλον…ίσως λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του…Θα δούμε!

Από τη συμμετοχή μου στα συνέδρια έχω γνωρίσει και άλλους ανθρώπους, που δίνουν από τη δική τους πλευρά τη μάχη τους για να κερδίσουμε το στοίχημα του συνδυασμού της Αγροτο-κτηνοτροφικής παραγωγής με τον τουρισμό. Όπως τον Δημήτρη Ρουσουνέλο, ερευνητή γαστρονομίας-Συγγραφέα, τον Κώστα Κωνταντινίδη από την εταιρεία ‘Ηλιότοπος’, που διοργανώνει τα συνέδρια και άλλους πολλούς εξαιρετικούς ανθρώπους. Ο Δημήτρης Ρουσουνέλος, έχει καταθέσει δύο  καταπληκτικές  ιδέες: Μία για την λειτουργία Γαστρονομικών Λεσχών, όπου πρώτα εμείς θα μαθαίνουμε την ξεχωριστή γεύση των προϊόντων και τα προϊόντα και μετά θα τα παρέχουμε στους πελάτες μας και μία για τον  Γαστρονομικό τουρισμό του συμπλέγματος των Κυκλάδων, όπου θα υπάρχει μια εσωτερική διακίνηση των προϊόντων σε όλα τα νησιά γιατί από μόνα τους έχουν λίγα προϊόντα. Όταν όμως έχεις από πίσω ένα μεγάλο καλάθι με ονομαστά προϊόντα και κρασιά, εύκολα μπορείς να εξασφαλίσεις τον πελάτη και όχι για μια μόνο φορά!

 

Δημοσιογραφικά μαγειρέματα υπάρχουν;

Υπάρχουν αλλά με αφήνουν αδιάφορη. Δεν ασχολούμαι με τις ροζ, κίτρινες ή οποιουδήποτε χρώματος σελίδες της επικαιρότητας, αυτού του κοτσομπολίστικου είδους! Εγώ έχω αφιερωθεί στο να μπορέσω  όσο μπορώ να «παρασύρω» τον κόσμο που με ακούει και με παρακολουθεί, σε μια απαραίτητη αλλαγή νοοτροπίας. Μόνο αν αυξηθεί η Αγροτο-κτηνοτροφική μας παραγωγή σε πρώτη φάση και πάψουμε ως χώρα να δαπανούμε ετησίως 6,5 δις ευρώ-όσο ακριβώς και το μεσοπρόθεσμο-για εισαγωγές από γειτονικές χώρες αγροτικών προϊόντων, δεν πρόκειται να βγούμε από την κρίση. Πρέπει να ζωντανέψει η ύπαιθρος, να ξαναγυρίσει ο κόσμος στην καλλιέργεια της γης, να γίνει η χώρα μας και ο κάθε νομός -και το κάθε νησί-  αυτάρκης στα Αγροτο-κτηνοτροφικά προϊόντα και οπωροκηπευτικά. Ειδικά τώρα που οι επιχειρήσεις και τα εργοστάσια κλείνουν, η πολιτεία μπορεί να δείξει το δρόμο για την επανεκκίνηση πολλών εγκαταλελειμμένων καλλιεργειών. Π.χ. το σκόρδο της Ξυλαγανής στη Ροδόπη, που είχε γράψει ιστορία για την ποιότητά του. Τώρα κάνουμε εισαγωγές από Χιλή και Κίνα…δεν είναι κρίμα σε αυτή την ευλογημένη χώρα που παράγει τα πάντα να κάνει εισαγωγές τέτοιων προϊόντων;

 

Θα μας χαρίσεις και μία συνταγή;

Φυσικά! Θα σας δώσω την συνταγή για την Σαρακατσάνικη τυρόπιτα τη «στριφτή».

Χρειαζόμαστε ένα κιλό αλεύρι, νερό χλιαρό, όσο πάρει, για να ξεκινήσουμε το ζύμωμα και μισό κιλό φέτα της αρεσκείας μας. Στο αλεύρι θα βάλλουμε ένα κουταλάκι του γλυκού ζαχαρίτσα, μισό κουταλάκι του γλυκού αλατάκι, μισό κουταλάκι του γλυκού σόδα και ένα φλυτζανάκι του καφέ ξύδι(σ.σ. για να είναι τραγανό το φύλλο μας).

Ξεκινάμε να ρίχνουμε λίγο, λίγο το νερό και ζυμώνουμε με αγάπη και υπομονή  και τα χεράκια μας, μέχρις ότου να αρχίσει να βγάζει φουσκάλες η ζύμη, περίπου 15-20 λεπτά. Μετά κάνουμε τη ζύμη ένα μεγάλο παχύ μακαρόνι και κόβουμε περίπου 24 μπαλάκια ζύμης. Στη συνέχεια το κάθε  μπαλάκι αφού το βουτήξουμε σε ένα κατσαρολάκι όπου έχουμε λιώσει 2/3 του Βιτάμ και το ανοίγουμε πιέζοντας τις άκρες είτε με τα χέρια, είτε με τον πλάστη. Το πρώτο μπαλάκι το βουτυρωμένο μέρος το τοποθετούμε από πάνω και τρίβουμε ένα κομματάκι από το τυρί μας και ακόμα λίγο λιωμένο βούτυρο με το χέρι μας. Στη συνέχεια  το δεύτερο μπαλάκι, αφού το βουτυρώσουμε το τοποθετούμε με την βουτυρωμένη μεριά από κάτω, τυρί και συνεχίζουμε. Προσέχουμε να πιέζουμε τη ζύμη στο ταψί κυρίως στις άκρες…Αφήνουμε τρία μπαλάκια τα οποία τα βάζουμε από πάνω, χωρίς τυρί για να μην καεί. Στη συνέχεια γυρίζουμε τις άκρες  και την ψήνουμε την πίττα μας σε προθερμασμένο φούρνο, ανάλογα με την κουζίνα μας, γύρω στους 180 με 200ο C, για 45 λεπτά περίπου, και ένα δεκάλεπτο έξω, όπου θα ρίξουμε λίγο νεράκι από πάνω, για να μαλακώσει… Καλή όρεξη!!!