“Πεινούσα… είχα να φάω δυο μέρες. Έψαχνα στα σκουπίδια αλλά δεν βρήκα τίποτα. Αναγκάστηκα να κλέψω δυο κονσέρβες από το σούπερ μάρκετ. Έφυγα τρέχοντας, αλλά με έπιασαν οι αστυνομικοί με τις μηχανές. Δεν πρόλαβα να φάω…”.

Του Φώτη Κουτσαμπάρη

Με αυτά τα λόγια απολογήθηκε στο αυτόφωρο μονομελές πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης ένας 31χρονος, που συνελήφθη την περασμένη Δευτέρα να κλέβει προϊόντα από σούπερ μάρκετ στην περιοχή του Ευόσμου. Η εξωτερική του εμφάνιση αποκάλυπτε τη δύσκολη οικονομική του κατάσταση. Αδυνατισμένος, με μάτια κόκκινα από την πείνα και τη δυστυχία, με φαρδύ παντελόνι και μπλούζα, ρούχα που φαίνεται να είχε από μια παλιότερη, καλή περίοδο.
Η ολοφάνερη ανάγκη του 31χρονου για σίτιση ήταν και η αιτία της αθώωσής του από το δικαστήριο. Η νομοθεσία αναγνωρίζει την ανάγκη των ανθρώπων για “ένα κομμάτι ψωμί”. Σύμφωνα με το άρθρο 377 του ποινικού κώδικα, αν η κλοπή ή η υπεξαίρεση έχει αντικείμενο πράγμα ευτελούς αξίας, τιμωρείται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών. Αν όμως η πράξη τελέστηκε από ανάγκη για άμεση χρήση ή ανάλωση του αντικειμένου της κλοπής ή υπεξαίρεσης, το δικαστήριο μπορεί να κρίνει την πράξη ατιμώρητη, όπως έγινε στην παραπάνω περίπτωση. Οι μικροκλοπές διώκονται κατ’ έγκληση και όχι αυτεπάγγελτα. Αν δηλαδή δεν καταθέσει έγκληση ο ιδιοκτήτης του καταστήματος ή γενικότερα το θύμα της μικροκλοπής, ο κλέφτης δεν διώκεται.
Οι μικροκλοπές προϊόντων διατροφής έχουν αυξηθεί ραγδαία το τελευταίο διάστημα από ανθρώπους που βρέθηκαν ξαφνικά, λόγω της κρίσης, σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Πρόκειται κυρίως για ανέργους που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες επιβίωσης. “Μέχρι πρότινος καταγράφαμε μικροκλοπές από χρήστες ναρκωτικών ουσιών, που προέβαιναν σε παράνομες πράξεις για να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Οι κλοπές δεν αφορούσαν όμως τη διατροφή. Τον τελευταίο χρόνο έχουμε συμβάντα κλοπών προϊόντων ευτελούς αξίας, που γίνονται από πολίτες οι οποίοι έχουν ανάγκη να γεμίσουν το στομάχι τους και τίποτε παραπάνω. Κλέβουν κονσέρβες, ψωμάκια για τοστ, σαλάμια και τυριά, γάλα, κρουασάν, ό,τι μπορεί να αναλωθεί αμέσως”, περιγράφει στη “Θ” αστυνομικός.

ΚΛΕΦΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ
Η ανάγκη για ένα “πρόχειρο γεύμα” δημιούργησε μια νέα “τάξη” κλεφτών περιπτέρων, που αφαιρούν γαριδάκια, σνακ και κρουασάν από τα ράφια. “Η τελευταία περίπτωση καταγράφηκε σε περίπτερο στην οδό Εγνατία με Βενιζέλου. Ένας κλέφτης πήρε ένα αναψυκτικό και ένα κρουασάν και άρχισε να τρέχει. Ένας συνάδελφος από το απέναντι περίπτερο του έβαλε τρικλοποδιά και τον έπιασε. Οι μικροκλοπές υγρών και κρουασάν είναι συνηθισμένο φαινόμενο στα περίπτερα και στα καταστήματα ψιλικών”, σύμφωνα με τον Κώστα Ιακώβου, πρόεδρο της Ένωσης Καπνοπωλών, Ψιλικών και Ενοικιαστών Περιπτέρων Μακεδονίας. “Συνήθως στις μικροκλοπές έρχεται ο πελάτης στο περίπτερο, ζητάει για παράδειγμα δύο κρουασάν και μία λεμονάδα, τα βάζουμε σε σακούλα, τα δίνουμε, και αντί να μας δώσει χρήματα για να πληρώσει, παίρνει τη σακούλα και φεύγει τρέχοντας. Δεν προλαβαίνει ο περιπτεράς να βγει έξω από το περίπτερο, να αφήσει το πόστο του και να τον κυνηγήσει”, περιγράφει ο κ. Ιακώβου. Όσο για τα άτομα που αφαιρούν προϊόντα από περίπτερα, “δεν είναι ευκατάστατοι, είναι συνήθως άποροι που δεν έχουν να φάνε, οι οποίοι προστέθηκαν στους χρήστες και στους ελάχιστους που έχουν μανία με τις κλοπές. Οι κλέφτες πιάνονται συχνά από τους μοτοσικλετιστές της αστυνομίας, οδηγούνται στο τμήμα, αλλά για ένα ποσό δέκα ευρώ δεν κάνουμε μήνυση και τους αφήνουν”.
Η ανάγκη των “νεομικροκλεπτών” φαίνεται από το μικρό κόστος των προϊόντων που αφαιρούν. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στις 8 Αυγούστου, σε σούπερ μάρκετ στην περιοχή της Νεάπολης, μια 24χρονη αφαίρεσε προϊόντα συνολικής αξίας 2,25 ευρώ και συνελήφθη από άνδρες της ομάδας ΔΙΑΣ. Σοκολάτα και γκοφρέτα είχε αφαιρέσει μια 23χρονη από σούπερ μάρκετ στον Εύοσμο, πριν από δεκαπέντε μέρες. “Κάποιοι τρώνε μέσα στο κατάστημα αυτά που κλέβουν. Μια κυρία είχε πάρει από το ψυγείο μια συσκευασία τυράκια, τα έβαλε μέσα στο καλάθι, έκανε δήθεν ότι ψάχνει κάτι στα ράφια, και όσο προχωρούσε στους διαδρόμους έτρωγε ένα ένα τα τυράκια από τη συσκευασία. Την πιάσαμε την ώρα που προσπάθησε να κρύψει την άδεια συσκευασία κάτω από ένα ράφι. Μας εξήγησε ότι πεινούσε και ότι προσπάθησε με αυτό τον τρόπο να καλύψει την ανάγκη της. Τι να κάναμε; Την αφήσαμε να φύγει χωρίς να ειδοποιήσουμε την αστυνομία”, λέει υπάλληλος αλυσίδας σούπερ μάρκετ. “Η πείνα έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που κάποιοι τσιμπολογάνε τα σταφύλια, δήθεν για να δοκιμάσουν τη γεύση τους, και τρώνε ολόκληρο τσαμπί. Είναι ολοφάνερο ότι δεν έχουν χρήματα, αφού στο τέλος δεν ψωνίζουν τίποτε”.
Νέοι, αλλά και άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας που μέχρι πρότινος είχαν τη δουλειά τους, πέφτουν στην ανάγκη να κλέψουν. “Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποψιαστεί κανείς ότι οι σοβαροί κύριοι και οι περιποιημένες κυρίες μπορεί να κλέψουν για να φάνε. Κι όμως, το βλέπουμε σχεδόν καθημερινά στα μαγαζιά μας”, όπως μας λένε οι υπάλληλοι.

“ΖΗΤΙΑΝΟΙ” ΣΤΑ ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ
Στα αρτοποιεία, τον τελευταίο χρόνο, εξαιτίας της δυσκολίας πολιτών να προμηθευτούν ακόμη και τον “άρτο τον επιούσιο”, παρατηρείται το φαινόμενο της επαιτείας. “Έχουν αυξηθεί οι άνθρωποι που έρχονται και ζητούν χθεσινά και προχθεσινά ψωμιά που τυχόν έχουν ξεμείνει στα ράφια. Μπαίνουν στα καταστήματα, μας λένε ότι είναι άνεργοι, ότι είναι απολυμένοι και ότι έχουν ανάγκη να φάνε. Δεν είναι οι κλασικοί ζητιάνοι που γνωρίζουμε. Είναι άνθρωποι που στο παρελθόν ήταν κανονικοί πελάτες, είναι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, είναι γενικώς άνθρωποι που τα πράγματα τους πήγαν πάρα πολύ στραβά και δεν έχουν τροφή”, σύμφωνα με την Ελισάβετ Κουκουμεριά, πρόεδρο της Ένωσης Αρτοποιών Θεσσαλονίκης. “Προχθές ήρθε στο αρτοποιείο ένας κύριος ηλικίας 70 ετών, μου είπε ξεκάθαρα ότι δεν έχει να φάει και μου ζήτησε ψωμί. Του έδωσα. Τέτοια περιστατικά, στο πλαίσιο της ανθρωπιάς, είναι εύλογο να ικανοποιούνται. Πρέπει να στηρίζουμε τους συνανθρώπους μας. Στα αρτοποιεία, άλλωστε, αν περισσέψει μια ποσότητα δεν μπορεί να ξαναβγεί στο ράφι τις επόμενες μέρες, οπότε δίνεται σε αναξιοπαθούντες”, υπογραμμίζει η κ. Κουκουμεριά. Στα πρατήρια άρτου που διαθέτουν και είδη ζαχαροπλαστικής οι μικροκλέπτες αρπάζουν τσουρέκια, κουλούρια, λουκουμάδες, ό,τι είναι εύκολα να αφαιρεθεί από τον πάγκο.
Στις λαϊκές αγορές “ανθούν” τα περιστατικά με κλοπές πορτοφολιών και τσαντών. Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τον συνωστισμό και προβαίνουν σε κλοπές, διαφεύγοντας εύκολα ανάμεσα στο πλήθος. Σ’ αυτούς τους επιτήδειους προστέθηκαν όμως και πρώην πελάτες των λαϊκών που αρπάζουν από τους πάγκους ό,τι μπορούν, προκειμένου να ικανοποιήσουν την ανάγκη της πείνας. “Έχουμε περιστατικά ακόμη και ηλικιωμένων που προσπαθούν να αρπάξουν μια ντομάτα, ένα αγγουράκι, ένα κρεμμύδι, ένα μήλο, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Φαίνεται αστείο, αλλά δείχνει την κατάντια μας. Εμείς αυτούς τους ανθρώπους τους είχαμε πελάτες. Έρχονταν και γέμιζαν τις τσάντες και σήμερα αναγκάζονται να κλέψουν. Τους καταλαβαίνω. Τις περισσότερες φορές τους αντιλαμβανόμαστε, δεν είναι εύκολο να κλέψεις χωρίς εμπειρία. Παίρνουμε τα προϊόντα και τους αφήνουμε να φύγουν. Ντρεπόμαστε κι εμείς οι ίδιοι να κάνουμε παρατήρηση σε ηλικιωμένους που βλέπουμε ότι έχουν ανάγκη”, εξηγεί παραγωγός λαϊκής αγοράς. Με τη λήξη της λαϊκής αγοράς, άνθρωποι εφορμούν ακόμη και στα σκουπίδια για να μαζέψουν τυχόν περισσεύματα.
Η αλλαγή των στόχων αλλά και του προφίλ των κλεπτών φαίνεται και από το γεγονός ότι αυξήθηκαν οι κλοπές σε κυλικεία, σε καταστήματα ειδών διατροφής, σε μίνι μάρκετ, που γίνονται με σκοπό την αφαίρεση προϊόντων και όχι χρημάτων. Ακόμη και σε σπίτια έχουν καταγραφεί διαρρήξεις κατά τις οποίες αφαιρέθηκαν τρόφιμα, όπως μακαρόνια, κριθαράκι κ.ά., και όχι αντικείμενα αξίας, όπως χρυσαφικά ή ηλεκτρικά. Στην ύπαιθρο του νομού Θεσσαλονίκης έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά όπου κλέβουν κότες από κοτέτσια. Στόχων πεινασμένων έχουν γίνει και οι κήποι της περιφέρειας, από τους οποίους κλέβουν οπωρολαχανικά.
Θεσσαλονίκη