Εκδηλώσεις μνήμης για τη συμπλήρωση 150 χρόνων από την ανεύρεση της Νίκης της Σαμοθράκης

Αήττητη όπως η θεά της Σαμοθράκης
πάνω από τα βουνά της θάλασσας
Οδυσσέας Ελύτης, Μονόγραμμα

Πραγματοποιήθηκαν στις 26, 27, 28 & 29 Ιουλίου 2013 στη Σαμοθράκη «ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ» για τη συμπλήρωση 150 χρόνων από την ανεύρεση της Νίκης της Σαμοθράκης.
Οι εκδηλώσεις συνδιοργανώθηκαν από την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου της ΠΑΜΘ και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σαμοθράκης, με την υποστήριξη του Δήμου Σαμοθράκης και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της ΙΘ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Η έναρξη των εκδηλώσεων έγινε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σαμοθράκης με δύο εκθέσεις ζωγραφικής. Την έκθεση «Το πέταγμα της Νίκης» της κ. Μάρθας Τζοβαρίδου, μία ενότητα έργων εμπνευσμένων από τη Νίκη και την έκθεση «η ΝΙΚΗ των παιδιών» με έργα μαθητών από το Νηπιαγωγείο Καμαριώτισσας, το Δημοτικό Σχολείο Καμαριώτισσας, το Γυμνάσιο Σαμοθράκης, το 2ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής, το 14ο Νηπιαγωγείο Αλεξανδρούπολης και το 20ο Νηπιαγωγείο Αλεξανδρούπολης.
Στην Αρχαιολογική ημερίδα σημαντικοί Έλληνες και ξένοι επιστήμονες παρουσίασαν ανακοινώσεις που σχετίζονται με τη Νίκη της Σαμοθράκης, όπως «Η ανεύρεση της Νίκης και η αρχαιολογική έρευνα στη Σαμοθράκη στο δεύτερο μισό του 19ου αι.» (Δ. Μάτσας, αρχαιολόγος της ΙΘ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων), «La victoire de Samothrace au Louvre» (A. Farnoux, Διευθυντής Γαλλικής Σχολής Αθηνών), «Η Νίκη της Σαμοθράκης και η μάχη της Πύδνας» (Όλγα Παλαγγιά, αρχαιολόγος, καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών), «New Research on the Nike Precinct in the Sanctuary of the Great Gods on Samothrace» (B. Wescoat, Διευθύντρια των Ανασκαφών της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών Αθηνών στο Ιερό των Μεγάλων Θεών), «Το μάρμαρο του αγάλματος και του πλοίου της Νίκης της Σαμοθράκης και το ταξίδι του στο Αιγαίο: Η προέλευση των μαρμάρων του Ιερού των Μεγάλων Θεώ» (Γ. Μανιάτης – Δ. Ταμπακόπουλος, (Αρχαιομέτρες του Ινστιτούτου Επιστήμης Υλικών Δημόκριτος).
Από τον κ. Δ. Μάτσα έγινε η παρουσίαση της τρίγλωσσης έκδοσης του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με τίτλο «Η Νίκη της Σαμοθράκης» στην οποία περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με το χρονικό της ανακάλυψης του αγάλματος, το ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο δημιουργίας του.
Ο Δήμος Σαμοθράκης, σε μια συγκινητική τελετή, βράβευσε για το έργο τους, τους αρχαιολόγους James R. McCredie, Bonna D. Wescoat και Δημήτρη Μάτσα οι οποίοι για πολλές δεκαετίες προωθούν τις ανασκαφικές έρευνες στη Σαμοθράκη, φροντίζουν και προστατεύουν τα ευρήματα και τον αρχαιολογικό χώρο.
Στην ημερίδα Πολιτισμού αναλύθηκε η επιρροή της Νίκης στη λογοτεχνία από τους συγγραφείς Δ. Στεφανάκη: «Όταν η Τέχνη συνομιλεί με τον Χρόνο» και Γ. Σκαμπαρδώνη: «Η Νίκη προηγείται του εαυτού της», στην ποίηση από τον Τίτο Πατρίκιο: «Η Νίκη στην Ποίηση», στον Κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Δήμο Αβδελιώδη: «Η ΝΙΚΗ ως πηγή έμπνευσης στην 7η τέχνη». Ακόμη η Ιστορικός Τέχνης Κική Χριστοδούλου στην εισήγησή της «Προβάλλοντας τη φιγούρα της ΝΙΚΗΣ στον Χρόνο» ανέλυσε τις επιρροές της Νίκης στις μορφές τέχνης στην περίοδο πριν την ανεύρεση της και στο χρονικό διάστημα μετά την ανακάλυψή της έως και σήμερα.
Στη μουσική παράσταση που πραγματοποιήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Παλαιάπολης η Παιδική Χορωδία ‘’Αρμονίας Γένεσις’’ με την ευθύνη της μουσικού κ. Γιώτας Τηγανούρια τραγούδησε και αναπαρέστησε δρώμενα «Από τον κύκλο της ζωής : Ο γάμος και το πανηγύρι», με τέλεια αρμονία και σεβασμό προς τον ιερό χώρο προσφέροντας στο κοινό μοναδικής αισθητικής απόλαυσης εμπειρίες.
Στον αρχαιολογικό χώρο επίσης πραγματοποιήθηκαν οι εκπαιδευτικές δράσεις που είχαν ως θέμα τη Νίκη της Σαμοθράκης. Στην εκπαιδευτική δράση για ενηλίκους με τίτλο «Ναοί στο σχήμα τ’ ουρανού», οι συμμετέχοντες, με την καθοδήγηση της αρχαιολόγου κ. Π. Δαλακούρα, με «παιγνιώδη» τρόπο προσέγγισαν από την πλευρά της Αρχαιολογίας το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ του Οδυσσέα Ελύτη, διερεύνησαν τις πηγές έμπνευσης της ποίησης και συνέδεσαν το ποιητικό έργο με τον αρχαιολογικό χώρο, το ιερό των μεγάλων θεών και το άγαλμα της Νίκης.
Στην εκπαιδευτική δράση «πλάθοντας τη ΝΙΚΗ», μικροί καλλιτέχνες, αφού μελέτησαν το αντίγραφο του αγάλματος στο αρχαιολογικό Μουσείο της Παλαιάπολης, με την εποπτεία και την εμψύχωση της αγγειοπλάστριας κ. Στέλλας Καπετανίδου δημιούργησαν τις δικές τους ΝΙΚΕΣ, απρόσμενης έμπνευσης και ομορφιάς, οι οποίες θα τους συντροφεύουν ως ενθύμια της συμμετοχής τους στις εκδηλώσεις μνήμης.
Στο εκπαιδευτικό παιχνίδι «Ταξιδεύοντας στον χρόνο με τη ΝΙΚΗ», η εκπαιδευτικός κ. Άννα Καλαϊτζή οδήγησε τα παιδιά σε ένα κυνήγι θησαυρού μέσα στον αρχαιολογικό χώρο έως το σημείο που ανακαλύφθηκε το άγαλμα, δίνοντας πληροφορίες για τα αρχαιολογικά ευρήματα, την ιστορία της Σαμοθράκης και το εκπληκτικό άγαλμα, κάνοντας τους μαθητές συμμέτοχους στην ανακάλυψη του γλυπτού, «φέρνοντας» τη ΝΙΚΗ στο παρόν ώστε τα παιδιά μέσα από το βίωμα και το παιχνίδι να μάθουν αλλά κυρίως να αισθανθούν τη δική τους ΝΙΚΗ.
Στο εργαστήριο ζωγραφικής η ζωγράφος κ. Μάρθα Τζοβαρίδου συνομίλησε με τα παιδιά, τα προέτρεψε και τα καθοδήγησε στο να φαντασθούν το αρχαίο άγαλμα και να του δώσουν ζωή και χρώμα.
Στο εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον των Θέρμων, στο Πέτρινο Σχολείο του χωριού, σε συνεργασία με την εκπρόσωπο της Κινηματογραφικής Λέσχης Σαμοθράκης κ. Άννα Τσάκωνα πραγματοποιήθηκε κινηματογραφική βραδιά αφιερωμένη στη ΝΙΚΗ. Μαθητές του 3ου Γυμνασίου Αλεξανδρούπολης με την υπεύθυνη καθηγήτριά τους κ. Φ. Κυριακοπούλου πρόβαλαν το ντοκιμαντέρ «Με τα φτερά της Νίκης» το οποίο σχεδίασαν και παρήγαγαν για την επέτειο των 150 χρόνων από την ανακάλυψη του γλυπτού. Στη συνέχεια προβλήθηκε η ταινία του σκηνοθέτη Δ. Αβδελιώδη με τίτλο «Νίκη της Σαμοθράκης» (1989), ένα σουρεαλιστικό ποίημα, εμπνευσμένο από την ποίηση του Ανδρέα Εμπειρίκου το οποίο, με έναυσμα τη σχέση δύο οικογενειών, με αλληγορικό τρόπο προβάλλει προτερήματα και ελαττώματα του ελληνικού λαού αλλά και την άγρια, εξαιρετική και μοναδική ομορφιά της Σαμοθράκης. Τον κ. Δ. Αβδελιώδη για την προσφορά του στην τέχνη και τον πολιτισμό βράβευσε η Αντιπεριφερειάρχης κ. Γεωργία Νικολάου.
Ευχαριστούμε τους ανώνυμους και επώνυμους που συμμετείχαν στην προετοιμασία και τη διοργάνωση των εκδηλώσεων και ιδιαίτερα την Πρόεδρο κ. Ιωάννα Μαλτέζου και το Διοικητικού Συμβούλιο του Πνευματικού Κέντρου για τη συνδιοργάνωση, τον κ. Πέτρο Αποστολούδια για το χρόνο και τον κόπο που κατέβαλε για την άψογη υλοποίηση όλων των δράσεων, την εκπαιδευτικό κ. Αθανασία Ζολώτα για τη συμμετοχή της στην προετοιμασία της έκθεσης των μαθητών.
Στους μικρούς και μεγάλους κατοίκους της Σαμοθράκης αλλά και στους επισκέπτες του νησιού, που τίμησαν τη ΝΙΚΗ και την ιστορία της, πιστεύουμε ότι το τετραήμερο των εκδηλώσεων μνήμης πρόσφερε γνώσεις, γέννησε συναισθήματα και ενδυνάμωσε τους δεσμούς με τη δική μας ΝΙΚΗ της Σαμοθράκης, αυτή την εκπληκτική παγκόσμια και ενδοξότερη ΝΙΚΗ του κόσμου.