Του Σταύρου Σταυράκογλου
Με αφορμή την καταγωγή μου από τον ακριτικό νομό του Έβρου και την γενικευμένη διαπίστωση για παντελή έλλειψη αναπτυξιακού πλάνου από πλευράς πολιτείας στην ευρύτερη περιοχή,θα ήθελα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις σχετικά με την στρατηγική για την ανάπτυξη της περιοχής στις σημερινές συνθήκες.Χωρίς να επαίρομαι πως ανακάλυψα την πυρίτιδα,η συνταγή επιτυχίας ακούει στο όνομα ¨πρωτογενής τομέας¨ και μάλιστα σε μια χρονική στιγμή που είναι βολικές όλες οι,κατά τα άλλα ,αρνητικές συνθήκες. Οι συνθήκες αυτές μπορούν να συνοψισθούν στα εξής: την εθνική και ευρωπαϊκή οικονομική κρίση, την επικείμενη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, τον αυξανόμενο ανταγωνισμό σε διεθνές επίπεδο, την κλιμάκωση της κλιματικής αλλαγής, το ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον των καταναλωτών για γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας, καθώς και την αναγκαιότητα για στροφή της παραγωγής σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Ένα από τα θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον σε αυτές τις συνθήκες είναι η συμβολή που μπορεί να έχει η ελληνική γεωργία σε μια βιώσιμη οικονομικά και περιβαλλοντικά ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου.
Μακριά από τη συνήθως κρατούσα άποψη, δεν είναι αναγκαίο και συχνά ούτε καν σοφό να στρέφεται μια χώρα στην προώθηση -με τεχνητά μέσα- μιας αυτάρκειας σε κάποιο προϊόν, στη συγκεκριμένη περίπτωση στα γεωργικά. Αυτό που είναι σκόπιμο είναι η χώρα να παράγει εξαγώγιμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, γεγονός που θα της επιτρέπει να εισάγει τα προϊόντα που δε θα μπορεί η ίδια να παράγει με τρόπο ιδιαίτερα παραγωγικό. Μια χώρα δηλαδή θα πρέπει να παράγει προϊόντα που της επιτρέπουν να αξιοποιεί όσο το δυνατόν καλύτερα το δυναμικό της. Και μιλώντας για το δυναμικό της Ελλάδας,αναφερόμαστε στην υπεραξία γνώσης στην γεωργία, στις κλιματικές συνθήκες, στο πλεόνασμα εργατικού δυναμικού λόγω της μάστιγας της ανεργίας, στη γεωγραφική θέση και στο ελληνικό επιχειρείν.
Για παράδειγμα η εκτατική κτηνοτροφία συνιστά γεωργική δραστηριότητα που όχι απλώς επιβαρύνει λιγότερο από πολλές άλλες το κλίμα, αλλά και συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, ενώ επίσης αποτελεί μείζον μέσο πρόληψης πυρκαγιών, με προφανή ευεργετήματα για μια χώρα,όπως η Ελλάδα, που πλήττεται κάθε χρόνο από το φαινόμενο. Επίσης,τα προϊόντα της (κρέας, γάλα) έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τα διαφοροποιούν ποιοτικά και σε όρους διατροφικής αξίας από άλλα αντίστοιχα ζωικά προϊόντα (πχ αγελαδινό κρέας/γάλα, χοιρινό κρέας). Τέλος, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση,ελλειμματική στα προϊόντα αιγοπροβατοτροφίας έχει τεράστιες δυνατότητες να αξιοποιήσει το περιθώριο που υπάρχει για ενίσχυση της ζήτησης αυτών των προϊόντων και μεγέθυνση του μεριδίου της στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά.
Όλα τα παραπάνω φυσικά υπό το πρίσμα μιας αειφόρου ανάπτυξης που σημαίνει μια ανάπτυξη που είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις πα-ρούσες ανθρώπινες ανάγκες,χωρίς όμως να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των επερχόμενων γενεών να αντιμετωπίζουν τις δικές τους ανάγκες.Η πρόκληση είναι η δημιουργία γεωργικών συστημάτων που θα εστιάζουν τόσο στα άτομα όσο και στην τεχνολογία,τόσο στους πόρους όσο και στην παραγωγή,σε μακροχρόνια προοπτική αλλά και σε βραχυχρόνια.Στη μεταβατική φάση που διανύουμε της προφανούς αδυναμίας συγκρότησης θεμελιωμένης εναλλακτικότητας, απαντάμε με τον αυτοπροσδιορισμό, την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη.Είναι εφικτή η προσαρμογή στην αγροτική,την περιβαλλοντική και τη μακροοικονομική πολιτική,σε εθνικό και διεθνές επίπεδο,με την ταυτόχρονη δημιουργία και ενίσχυση κοινωνικών και οικονομικών οργανώσεων.
Ο ρόλος της Ελλάδας,ως παρόχου τροφίμων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, είναι στρατηγικής σημασίας για την οικονομική της ανάπτυξη. Αρκεί να υπάρξει το αντίστοιχο Αναπτυξιακό Όραμα, που θα δίνει στην ελληνική γεωργία τον απαιτούμενο ρόλο. Ο αγροτικός πληθυσμός είναι υπερήφανος Κοινωνικός Εταίρος και πρέπει να καταστεί εισοδηματικά αυτοδύναμος με την αποδοχή και ενσωμάτωση στις τιμές των προϊόντων που παράγει και της έγκυρα κοστολογημένης ανταποδοτικότητας και συμβολής του στην Κοινωνία, στην Οικονομία και στην Οικολογία. Έτσι θα επέλθει η αναζητούμενη ανάπτυξη της υπαίθρου.Και έτσι θα τροποποιηθεί υγιώς το ελληνικό παραγωγικό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας.
ysterografa