Γράφει ο Παναγιώτης Μάνδαλος*

Το άλογο από τα αρχαία χρόνια, ήτανε ο αρχαιότερος φίλος και φυσικά ο ακούραστος συνεργάτης του ανθρώπου. Αλλά και από την παλαιολιθική εποχή αποτελούσε ένα από τα κύρια διατροφικά μέσα που εξοικονομούσε από το κυνήγι και φυσικά πηγή πρωτεϊνών και δύναμης. Στα αρχαία χρόνια η κατανάλωση κρέατος αλόγου σταμάτησε αφού το άλογο αποτελούσε έναν από τους πολύτιμους συνεργάτες του ανθρώπου και χρησιμοποιούταν σε όλες τις δουλειές από τις γεωργικές, τις μεταφορικές αλλά και στις στρατιωτικές υπηρεσίες όπου η αξία του έμεινε αναλλοίωτη έως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Έτσι ένας τέτοιος συνεργάτης δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για το πιάτο μας αφού αποτελούσε πολύτιμο εργαλείο για όλες τις δουλειές.
Σε πολλά κράτη και λαούς η κατανάλωση του κρέατος αλόγου είναι στις διατροφικές συνήθειες. Η χρήση κρέατος αλόγου γίνεται στην Ευρώπη ακόμα και σήμερα και κράτη όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, και άλλα χρησιμοποιούν το κρέας αλόγου και μάλιστα είναι πολύ ακριβότερο από το βόιο. Άλλα κράτη πάλι εκτρέφουν άλογα που τα εξάγουν και δεν τα χρησιμοποιούν στην διατροφή τους.
Στον κόσμο λαοί όπως η Κίνα, η Αργεντινή, η Βραζιλία, το Καζακστάν, η Αργεντινή και η Βραζιλία έχουν στην διατροφή τους το κρέας αλόγου. Επίσης στην Μογγολία έχουν σαν κύριο πιάτο και το κρέας αλόγου. Η κατανάλωση μάλιστα κρέατος αλόγου μπορεί να υπολογιστεί σε 700.000-800.000 τόνους τον χρόνο με πρωταθλητές τους Κινέζους
Μάλιστα το άλογο όπως και ο όνος ( γαϊδούρι), τρέφεται με καθαρό χόρτο και είναι πολύ απαιτητικό στην πόση νερού αφού για να το πιεί πρέπει να είναι πεντακάθαρο. Είναι ζώα που είναι χρήσιμα σε πολλές δουλειές και φυσικά η εκτροφή τους δεν είναι και πολύ συμφέρουσα γιατί αποδίδουν λιγότερο σε κρέας. Επίσης έχουν ανάγκη από διατροφή με βάση τα δημητριακά εκτός από το χόρτο και έτσι τον 8ο αιώνα οι πάπες απαγόρευσαν την χρήση του κρέατος αυτού για να σιτιστούν καλύτερα οι άνθρωποι.
Τα άλογα που εκτρέφονται για το κρέας τους, πρέπει να τηρούν τις διατροφικές προδιαγραφές όπως και όλα τα μηρυκαστικά εκτροφής και φυσικά απαγορεύεται η αλόγιστη χρήση αναβολικών καθώς και αντιβιοτικών χωρίς λόγο. Βέβαια πολλά άλογα ιπποδρόμου που συνήθως χρησιμοποιούν και απαγορευμένες ουσίες όταν γεράσουν ενώ πρέπει να θανατώνονται ή να πεθαίνουν πολλές φορές καταλήγουν σε παράνομα σφαγεία και από εκεί ίσως στο πιάτο μας.
Το κρέας αλόγου κατά δεύτερη αιτία είναι πολύ ακριβότερο από το μοσχαρίσιο κρέας. Άρα η περιεκτικότητα σκευασμάτων από αυτό το είδος κρέατος πρέπει να κινήσει υποψίες για το πώς, ένα ποιο ακριβό είδος κρέατος πωλείται σε τόσο χαμηλή τιμή. Επίσης στην Ρουμανία τα τελευταία χρόνια σφαγιάστηκαν πολλά γαϊδουράκια μετά την απαγόρευση των κάρων στους δρόμους που επέβαλε η κυβέρνηση της χώρας αυτής με αποτέλεσμα πολλοί να πάνε τα ζώα στα σφαγεία, μην θέλοντας ή μη έχοντας να τα συντηρήσουν. Το γαϊδουράκι επιπλέον αποτελεί είδος υπό εξαφάνιση και προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες για την διατηρησημότητα του είδους του.
Επίσης ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει την ποιότητα και την περιεκτικότητα του κρέατος που καταναλώνει. Εδώ πρέπει να θεωρηθεί και εξαπάτηση των καταναλωτών για το είδος που καταναλώνει εκτός από την αμφίρροπη προέλευση και καταλληλότητα του κρέατος.
Διατροφικά το κρέας αλόγου είναι ίσως και καλύτερο από το μοσχαρίσιο και φυσικά πολύ καλύτερο από το χοιρινό αφού περιέχει μικρότερες ποσότητες λίπους (5% σε σύγκριση του 15% του μοσχαρίσιου και 16% του χοιρινού).
Αν βάλουμε μάλιστα σε σύγκριση τα 100 gr κρέατος, έχουν μόνο 180 περίπου θερμίδες με αναλογία 6 μόνο γραμμαρίων λίπους, 28 gr πρωτεΐνης και 68 gr χοληστερόλης, ενώ τα περισσότερα λιπαρά που περιέχουν είναι ακόρεστα λιπαρά στοιχεία που έχουν αντιοξειδωτικές ικανότητες. Επίσης ισόποση ποσότητα κρέατος δηλαδή 100 gr περιέχει 3,9 gr σίδηρο έναντι 2 gr του μοσχαρίσιου. Σε έρευνες βρέθηκε ότι τα ποσοστά του σιδήρου στο αίμα αυξήθηκαν μετά από κατανάλωση για μερικές μέρες κρέατος αλόγου.
Ο μόνος κίνδυνος υπάρχει στα αντιφλεγμονώδη που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα ζώα και ιδίως στην φεκυλβουτανόζη. Αυτά χρησιμοποιούνται ιδίως σε άλογα του ιπποδρόμου για τις φλεγμονές των μυών. Στον άνθρωπο βέβαια αυτή η ουσία προκαλεί απλαστική αναιμία.
Απλαστική αναιμία ή Μυελική δυσπλασία είναι το αναιμικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από έλλειψη όλων των τύπων των κυττάρων του αίματος και μείωση ή εξαφάνιση των κυτταρικών σειρών στο μυελό των οστών. Τα συμπτώματα είναι έντονη κούραση και αδυναμία. Η εμφάνιση λοιμώξεων και αιμορραγιών στην αρχή της ασθένειας είναι σπάνια ενώ αποτελούν κίνδυνο στην συνεχεία. . Επιπλέον, ο ασθενής εμφανίζει ωχρότητα.
Σαν θεραπεία πρώτα από όλα χρησιμοποιείται η απομάκρυνση του τοξικού παράγοντα και η θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις και η μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Βέβαια και πάλι οι ποσότητες που μπορεί να πάρει κανείς από την σποραδική και όχι συστημική χρησιμοποίηση προπαρασκευασμένων τροφίμων είναι πάλι πολύ μικρή, εκτός και αν καταναλώνει συνέχεια τέτοια σκευάσματα και έχει αθροιστικού τύπου επιπτώσεις δηλαδή από την συσσώρευση.
Σαν συμπέρασμα λοιπόν έχουμε ότι αυτός ο τύπος κρέατος δεν μπορεί να έχει βλαβερές επιπτώσεις στον καταναλωτή όταν έχει εκτραφεί το ζώο σωστά και για σκοπό την βρώση. Το πρόβλημα όπως είπαμε ανακύπτει στην εξαπάτηση του καταναλωτή για το ποιόν του προϊόντος που αγοράζει και κατά δεύτερο για το πως ένα ακριβότερο προϊόν να βρίσκεται στο πιάτο μας σε τόσο χαμηλή τιμή και μάλιστα σε κιμά με την μορφή νοθείας. Ίσως πρόκειται για ακατάλληλα ζώα ή ζώα που έπρεπε να θανατωθούν και να θαφτούν όπως άρρωστα ζώα ή νεκρά ζώα. Ίσως και τίποτα από αυτά, αλλά σίγουρη είναι η πράξη της νοθείας, εξαπάτησης και φυσικά το ερώτημα πως ένα κρέας ακριβό να καταλήγει σε μισή τιμή και μάλιστα όπως θα λέγαμε….. σαλαμοποιημένο.

Υ.Γ. Βέβαια η πολιτική των εταιρειών να μην ζητούν ποιότητα αλλά μόνο φτηνά υλικά όπως και η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων χωρίς ελέγχους από κράτος σε κράτος μπορεί να αποφέρουν αυτά τα αποτελέσματα. Επίσης το ότι κάποτε η Ελλάδα είχε επάρκεια κρέατος και δεν χρειαζότανε τις αμφίρροπου ποιότητας κρέατα από κάθε μεριά της γης πρέπει να εξεταστεί και ως προς την παραγωγή που θα επιφέρει καλύτερη ποιότητα καθώς και θέσεις εργασίας στην χώρα μας, αναθεωρώντας την ποσόστωση στην κτηνοτροφία και στην αγρανάπαυση.
* Ο κ. Παναγιώτης Μάνδαλος είναι Βιολόγος, Υποψήφιος Διδάκτορας του Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος στο Τμήμα Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και εργάζεται στο Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, μέλος του Δ.Σ. της Ενώσεως Προστασίας Καταναλωτών Έβρου.