Σημεία συνέντευξης Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Καθηγητή Αθανάσιου Τσαυτάρη, στον Τ/Σ STAR Κεντρικής Λαμίας και στο Δημοσιογράφο Γιάννη Σάρρο

Για τη νέα Κοινή Αγροτική πολιτική

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρέπει να πούμε για τη νέα ΚΑΠ, γιατί πολύς κόσμος νομίζει ότι καθώς τελειώνει η τρέχουσα προγραμματική περίοδος, δηλαδή με το τέλος του 2013, δεν θα υπάρχουν χρήματα και αυτό λειτουργεί αποθαρρυντικά στους νέους να καταπιαστούν με τη γεωργία ή τους γεωργούς να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους. Δεν είναι σωστό αυτό. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν χρήματα για τη γεωργία, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τη γεωργία γιατί αυτό που ισχύει για μας ισχύει για όλη την Ευρώπη. Όλη η Ευρώπη έχει την ανάγκη να γίνει αυτάρκης σε τρόφιμα. Η Ευρώπη νόμιζε ότι με τα χρήματα της θα μπορούσε εύκολα να βρίσκει και να αγοράζει τρόφιμα από όλο τον κόσμο γι’ αυτό κι έγινε εξαρτώμενη, για παράδειγμα για τη ζωική παραγωγή. Στηρίχθηκε σε εισαγόμενο, κυρίως, καλαμπόκι, σόγια … τώρα είδε ότι μπορεί να έχουμε χρήματα να αγοράσουμε αλλά δεν βρίσκουμε ούτε ένα κιλό καλαμπόκι για τα ζώα μας. Μια μεγάλη ποσότητα καλαμποκιού που ερχόταν από την Αμερική για τα ζώα μας, γίνεται στις μέρες μας βιοκαύσιμο. Να λοιπόν που η Ευρώπη λέει ότι πρέπει να σταματήσει αυτή η εξάρτηση. Δεν μπορεί ο Ευρωπαίος πολίτης να εξαρτάται για ένα τόσο σημαντικό αγαθό από τη διαθεσιμότητα στο εξωτερικό. Άρα, κάνει στροφή, δημιουργεί μάλιστα, όχι μόνο μηχανισμούς ενίσχυσης, αλλά και μηχανισμούς ασφάλειας της σοδειάς του γεωργού, κάτι που έφτιαχνε σ’ εμάς ο ΕΛΓΑ, όσο του εισοδήματος του γεωργού, όσο και όλης της αγοράς, μέσω των μηχανισμών κοινής οργάνωσης αγοράς.
Άρα θα υπάρξει υποστήριξη στη γεωργία, θα υποστηριχθεί το επάγγελμα και το εισόδημα και η σοδειά του γεωργού με εξίσου σημαντικούς πόρους. Δυστυχώς το Νοέμβριο οι Πρωθυπουργοί των Κρατών- Μελών δεν συμφώνησαν στο λεγόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε. Δεν συμφώνησαν στο συνολικό προϋπολογισμό της Ευρώπης, άρα δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή με ακρίβεια να πούμε πόσο από αυτό τον προϋπολογισμό θα πάει στην Κοινή Αγροτική Πολιτική. Θέλω να πιστεύω όμως ότι θα είναι εξίσου σημαντικά τα χρήματα. Μέσα στη νέα ΚΑΠ μπαίνουν νέοι παράμετροι. Θα εξισωθούν χώρες που μπήκαν πρόσφατα στην Ε.Ε., οι παλιότερες χώρες θέλουν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους γεωργούς τους, άρα έχουμε ανοιχτά ζητήματα γι’ αυτό δεν μπορούμε να πούμε τίποτα μέχρι να οριστικοποιηθεί το δημοσιονομικό πλαίσιο.

Για την ενίσχυση της κτηνοτροφίας και τον Κανονισμό de minimis

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: H χώρα μας πρέπει να καλύψει τα μεγάλα κενά ειδικά σε κτηνοτροφικά προϊόντα όπου είμαστε μεγάλοι εισαγωγείς και ειδικά στο βόειο κρέας, το κόκκινο κρέας, και κάποια γαλακτοκομικά. Η χώρα μας δίνει περίπου 2 δις € για εισαγωγή τέτοιων προϊόντων. Άρα λοιπόν, όχι μόνο γι’ αυτό το λόγο, αλλά και για να εξισορροπήσει η παραγωγική μας διαδικασία, να ενισχυθεί δηλαδή αυτός ο αδύναμος κρίκος στη γεωργία του τόπου μας που είναι η κτηνοτροφία θέσαμε σαν πρώτη μεγάλη προτεραιότητα να υποστηρίξουμε την κτηνοτροφική παραγωγή. Παρενθετικά να σας πω ότι γι’ αυτό κάναμε αυτήν την προσπάθεια με τις ζωοτροφές κι εγώ προσωπικά ζήτησα στο πλαίσιο της Ε.Ε για πρώτη φορά να ανοιχθεί ο Κανονισμός De minimis. Το υποστηρίξαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μας το επέτρεψε και πλέον εντός των ημερών θα δώσουμε τα χρήματα του de minimis στους κτηνοτρόφους όλων των κατηγοριών.
Λέω λοιπόν ότι η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και η συνυφασμένη με αυτήν την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, ανάπτυξη των ζωοτροφών, γιατί δεν υπάρχει κτηνοτροφία χωρίς ελληνικές ζωοτροφές. Κατά συνέπεια παράλληλη προσπάθεια έγινε να ενισχύσουμε και δίνουμε μάχη τώρα ιδιαίτερα στον τομέα των ψυχανθών, των δικών μας καλών ζωοτροφών, προκειμένου να αναπτύξουμε τις δικές μας καλές ζωοτροφές.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δώσουμε την εντύπωση ότι η χώρα μας εισάγει τα πάντα σε ότι αφορά τα τρόφιμα. Πρέπει να ξέρει ο κόσμος ότι είμαστε μεγάλοι παραγωγοί τροφίμων. Για παράδειγμα η χώρα μας έχει το 148% της παραγωγής σκληρού σιταριού από αυτό που χρειάζεται. Δηλαδή καλύπτουμε τις ανάγκες μας και εξάγουμε το υπόλοιπο 48% από την παραγωγή μας. Γιατί; Επειδή παράγουμε εξαιρετικής ποιότητας σκληρό σιτάρι. Πολλά από τα μακαρόνια που φτιάχνουν οι Ιταλοί είναι από σιμιγδάλια φτιαγμένα από ελληνικής ποιότητας σιτάρι. Παράγουμε μεγάλες ποσότητες βαμβακιού, όπως και μελιού. Είμαστε μεγάλοι εξαγωγείς ψαριών, ιδιαίτερα του ιχθυοτροφείου.

Για τις εξαγωγές και την εξωστρέφεια των ελληνικών ποιοτικών προϊόντων

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η χώρα μας δεν μπορούσε να «παίξει» σε μια γεωργία χαμηλού κόστους, μπορούμε όμως να «παίξουμε»- κι αυτή είναι η μεγάλη μας πολιτική αλλαγή- σε μια γεωργία ποιότητας, σε μια γεωργία, η οποία μπορεί να στηριχτεί στα όποια πλεονεκτήματα έχει ο τόπος, τις εδαφοκλιματικές του συνθήκες, την παράδοση, τον τρόπο παραγωγής τους, την προστασία και το σεβασμό του περιβάλλοντος, τα προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη, τώρα έρχονται τα προϊόντα με βιολογικό τρόπο παραγωγής, κάτι που είναι συνυφασμένο με την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Έρχονται ακόμα τρία σήματα ποιότητας στην Ε.Ε., να γιατί είπα ότι τα εργαλεία που έρχονται από την Ε.Ε. συνάδουν με τις προτεραιότητες μας. Έρχονται τα σήματα για τα προϊόντα της παραδοσιακής γεωργίας της Ευρώπης, τα προϊόντα της ορεινής οικονομίας, της νησιώτικης παραγωγής κλπ. Σε αυτή τη στροφή προς την ποιότητα βλέπουμε και το πλαίσιο της Ε.Ε. να μας συμφέρει και η στροφή του ντόπιου καταναλωτικού κινήματος προς αυτή την ποιότητα μας συμφέρει, αλλά και το ίδιο ισχύει παγκόσμια. Όλος ο κόσμος κάνει μια τέτοια στροφή. Για παράδειγμα βλέπουμε το ενδιαφέρον των Κινέζων για το λάδι μας, των Ρώσων για τα ροδάκινα μας, τις κονσέρβες μας, της Αμερικής και του Καναδά για τη φέτα, τα κρασιά μας, τα γιαούρτια μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε πολλές ποικιλίες ΠΟΠ, ελιάς, λαδιού κλπ., αλλά δυστυχώς η τιμή που «απολαμβάνει» ο παραγωγός είναι πολύ χαμηλή. Του λαδιού για παράδειγμα που είναι το εθνικό μας προϊόν.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Είχαμε υστερήσει σε ότι αφορά στην τυποποίηση του λαδιού. Είδαμε ότι σιγά- σιγά αυτό σταματάει σε ότι αφορά στη διακίνηση του χύμα λαδιού. Φεύγανε ολόκληρες καραβιές από την Κρήτη. Δεν φεύγουν πλέον γιατί γίνεται μεγάλη στροφή στην τυποποίηση. Δεύτερον, γίνεται μεγάλη στροφή στην πιο ποιοτική παραγωγική διαδικασία, να παράγουμε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, να δώσουμε ονομασία προέλευσης σε πάρα πολλά τέτοια λάδια και φυσικά να βοηθήσουμε κι εμείς στην εξωστρέφεια. Θέλω να πω πως, από ότι μου λένε αυτή τη στιγμή οι παραγωγοί, δειλά- δειλά οι τιμές του λαδιού ανεβαίνουν στον παραγωγό σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Σήμερα μου είπαν δύο ότι πούλησαν προς 2,65 ευρώ. Πάντως οι τιμές είναι καλύτερες από τις περσινές. Εγώ πιστεύω ότι θα πάει καλύτερα η τιμή βλέποντας και τις ανάγκες της αγοράς και βλέποντας επίσης ότι ένας μεγάλος μας ανταγωνιστής και παραγωγός λαδιού που είναι η Ισπανία, δεν έχει φέτος παραγωγή. Γι’ αυτό με βλέπετε και είμαι περισσότερο θετικός ως προς την εξέλιξη των τιμών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το θέμα είναι όμως τα δικά μας προϊόντα να βγουν στις αγορές. Να τα βλέπουμε στο ράφι όταν πάμε στο εξωτερικό.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν θέλω να απολογούμαι για όλη την προηγούμενη περίοδο και όλα τα στραβά. Λέω για το τι μπορέσαμε να κάνουμε μέσα στο διάστημα που είμαστε στις θέσεις αυτές. Κάναμε σημαντικές προσπάθειες εξωστρέφειας για συγκεκριμένα προϊόντα και συγκεκριμένες αγορές. Δεν ήρθε τυχαία η πρώτη θέση στο κονσερβοποιημένο ροδάκινο στις ανατολικές χώρες. Χρειάστηκε να γίνει στοχευμένη δράση γι’ αυτό. Δεν διπλασιάστηκε, πήγε 100% πάνω η εξαγωγή λαδιού στην Κίνα, δεν έγινε τυχαία.. 24% πήγαν επάνω τα λάδια μας και τα κρασιά μας και στην Αμερική και στον Καναδά και στην Ευρώπη. Πήγαν 30% πάνω οι εξαγωγές λαδιού στη Γερμανία. Το γιαούρτι και η φέτα στην Αμερική και στην Αυστραλία πήγε πάνω από 30%. Άρα δεν έγιναν τυχαία όλα αυτά. Έγιναν γιατί δίνουμε έμφαση στην προσπάθεια της ποιότητας γιατί αυτό είναι το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα, δίνουμε έμφαση στις στοχευμένες δράσεις εξωστρέφειας και υποστηρίζουμε αυτή την εξωστρέφεια με την ποιότητα.

Για το φορολογικό σύστημα

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ερχόμαστε τώρα στις δυσκολίες. Την νομιμοποίηση των στάβλων. Κάθε χρόνο παίρνουν παράταση. Μέχρι πότε θα γίνεται αυτό;

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Είναι κάποια προβλήματα εισροών που είναι δικά μας προβλήματα, δηλαδή του Υπουργείου μας, είναι όμως και κάποια, γι’ αυτό τα ξεχωρίζω, που αφορούν σε εισροές που τις χειρίζονται άλλα Υπουργεία. Δες ποιος κοστολογεί την ενέργεια, δες ποιος κοστολογεί το ρεύμα, δες ποιος κοστολογεί το νερό στη γεωργία, δες που ανήκει ο βοσκότοπος που πρέπει να αξιοποιήσει ο κτηνοτρόφος, για να μην αναφέρω τη φορολόγηση. Αυτά είναι προβλήματα που αφορούν σε άλλα Υπουργεία, έχουν όμως σημασία για τη γεωργία γιατί είναι σημαντικές εισροές για την αγροτική παραγωγική διαδικασία. Κατά συνέπεια κάνουμε αγώνα. Γι’ αυτό και σταματήσαμε τα προβλήματα με τη φορολόγηση, τα προβλήματα με το κόστος της τήρησης βιβλίων, με τους μικρούς αγρότες κλπ. Προσπαθήσαμε να μειώσουμε την φορολόγηση των φωτοβολταϊκών που μπήκε πρόσφατα. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να μη κοστολογείτε το νερό της άρδευσης με τον τρόπο που κοστολογείτε το νερό της ύδρευσης των αστικών κέντρων, που είναι λιγότερο από το 10-11% του συνόλου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι αλλά τα άλλα Υπουργεία σας λένε ότι το 80% του νερού το διαχειρίζεστε εσείς.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ναι αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το διαχειριζόμαστε εμείς και το κοστολογείτε εσείς σαν νερό ύδρευσης. Γίνονται συζητήσεις και προσπάθειες να βρούμε τρόπο πώς να χειριστούμε καλύτερα αυτό τον φυσικό πόρο. Το ίδιο ισχύει για τα βοσκοτόπια. Το ίδιο ισχύει για την αλιεία. Μέχρι προχτές ήταν ξεκομμένη η αλιεία και η ιχθυοπαραγωγή από το Υπουργείο Γεωργίας. Τη βρήκαμε «τσακισμένη». Το ίδιο ισχύει με τον ΕΦΕΤ, τα τρόφιμα. Αυτά τα προβλήματα που περιγράφεται είναι κομμάτι αυτών των προβλημάτων, γιατί εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε άδειες στάβλων. Μια στάνη να κάνει κάποιος πρέπει να πάει στο ΥΠΕΚΑ, να πάρει άδεια από το Δασαρχείο.
Είπαμε για τα νερά. Δέστε ποιος χειρίζεται τους ΓΟΕΒ και τους ΤΟΕΒ. Κι αυτά πρέπει να δούμε πως θα τα χειριστούμε σωστά. Ετοιμάζουμε εμείς ένα αρδευτικό έργο. Το μελετούμε, το χρηματοδοτούμε, το κατασκευάζουμε, κάνουμε τον αναδασμό προκειμένου να αρδεύονται καλύτερα τα χωράφια, να έχει κανείς μια πλάκα και να την αρδεύει ενιαία. Το δίνουμε με το κλειδί στο χέρι σ’ έναν τοπικό οργανισμό να το χειριστεί, δηλαδή, να μαζέψει κάποια δικαιώματα για το νερό και να το λειτουργήσει. Πως είναι δυνατό, αφού το παίρνεις με το κλειδί στο χέρι, 5 χρόνια αργότερα να χρωστάς 10,20,30 εκατ. ευρώ; Δεν πήγαινε κάποιος να μαζέψει τα χρήματα, να μη το συντηρεί, να είναι όλο σπασμένοι οι σωλήνες με αποτέλεσμα να χάνεται νερό. Για να τα δούμε όλα αυτά πρέπει να έχουμε λόγο, γιατί όλα αυτά ανήκουν αλλού.

Γεωργία και ευκαιρίες απασχόλησης

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Όταν ήρθα στο υπουργείο υπήρχαν 7.700 σχέδια βελτίωσης με περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ για τους αγρότες να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους και είχαν αξιολογηθεί γύρω στα 220. Πλέον έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και των 7.700, έχουν ελεγχθεί περίπου 5.000 και έχουν εγκριθεί περίπου 2.500 και αρχίζει ο κόσμος να παίρνει τα χρήματά του. Και επειδή στα σχέδια αυτά εμείς δίνουμε 50% επιδότηση, 20% είναι το δικό τους κεφάλαιο και 30% είναι δάνειο από πλευράς τραπέζης, χρειάστηκε να συνεργαστούμε με την Τράπεζα κι έχουν ανοίξει τέτοιου είδους δανειοδοτήσεις, προκειμένου να υποστηριχθούν τα σχέδια βελτίωσης. Το ίδιο ισχύει και για τη μεταποιητική βιομηχανία, όπου αυτή τη στιγμή στήνονται περισσότερες από 330 μεταποιητικές βιομηχανίες με σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση των ανθρώπων στο γεωργικό τομέα. Γιατί δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.
Πιστεύω ότι δεν θα βγούμε από τα αδιέξοδα άμεσα με την ανάπτυξη και των άλλων κλάδων φυσικά, αλλά η γεωργία είναι μεγάλη δεξαμενή χεριών, μεγάλη δεξαμενή απασχόλησης ανθρώπων.
Κάνουμε τώρα προσπάθεια με το Υπουργείο Εργασίας από τα προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης με τον ίδιο τρόπο που έδιναν χρήματα να εργαστούν με προγράμματα του ΟΑΕΔ για παράδειγμα σε Δήμους, με το ίδιο σκεπτικό να ενισχυθεί κάποιος να απασχοληθεί σε ένα θερμοκήπιο, σε ένα στάβλο, κοντά σε έναν κτηνοτρόφο. Για εμένα έχει πολύ μεγάλη πιθανότητα αυτός που θα εργαστεί με αυτά τα προγράμματα να πει «δεν είναι τραγικά δύσκολο να έχω τα δικά μου πρόβατα και να τα εκτρέφω και να ζήσω κι εγώ και η οικογένειά μου» και να παραμείνει στο χώρο της γεωργίας.

Για το Νομοσχέδιο των Αγροτικών Συνεταιρισμών

Δημοσιογράφος: Θέλω να μιλήσουμε για τους συνεταιρισμούς, για τον 40.15 ένα νόμο πρόσφατα ψηφισμένο, το 2011, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι διάτρητος, δεν έχει προχωρήσει. Πότε θα τεθεί σ’ εφαρμογή και τι προβλήματα συναντά;

Υπουργός : Κατ’ αρχήν μια και μιλάμε για τους Συνεταιρισμούς και στις μέρες μας γίνεται πάρα πολύ συζήτηση για τους ελέγχους των πρωτοβάθμιων και των δευτεροβάθμιων συνεταιρισμών, των τριτοβάθμιων, που ήδη ξεκίνησε κι έγινε, πιστεύω ότι όλοι αυτοί θα ελεγχθούν γιατί θέλουμε να ξέρουμε που έχει πάει και το τελευταίο ευρώ, ακόμα και πιο πίσω, στο μεμονωμένο αγρότη. Το κάθε ευρώ πιάνει τόπο, δεν κατασπαταλάται και δεν γίνεται κατάχρηση αυτών των χρημάτων. Πραγματικά ο νόμος είχε μερικές δυσλειτουργίες γι’ αυτό και καθυστέρησε η εφαρμογή του. Κάποιοι προχώρησαν, κάποιες ενώσεις μετατράπηκαν σε πρωτοβάθμιες, κάποιοι προσπάθησαν να γίνουν εταιρείες. Δεύτερον, ζητήσανε ένα περιθώριο χρόνου, αυτό πέρασε, τους δώσαμε 6 μήνες να προσαρμοστούν. Χαίρομαι που κάποιες ενώσεις συνενώνονται, ακόμα και τριτοβάθμιες οργανώσεις είπαν να κάνουν μια τριτοβάθμια οργάνωση. Τρίτον, υπήρξαν ορισμένες δυσλειτουργίες όσον αφορά στις μετατροπές, κάνουμε κάποιες τροπολογίες του νόμου που θα βοηθήσουν στο να γίνει γρηγορότερα, αυτό δηλαδή που η πράξη έδειξε ότι είναι δύσκολο, να δούμε πως μπορεί να αλλάξει ο νόμος προκειμένου να διευκολυνθούν. Όλα αυτά θα έρθουν ως τροπολογίες ενός δικού μας νόμου, γιατί εγώ δεν θα ήθελα να «κρεμάσω» τέτοιες σημαντικές τροπολογίες που αφορούν στη γεωργία, σ’ έναν άλλο νόμο του Υπουργείου Υγείας ή των Οικονομικών. Πρέπει να τα συζητήσουμε εμείς σ’ ένα δικό μας νομοσχέδιο γιατί αφορούν θέματα του Υπουργείου Γεωργίας. Έρχεται λοιπόν ένας τέτοιος κανονιστικός νόμος που αφορά κυρίως στα τρόφιμα, τις ζωοτροφές και μέσα σ’ αυτόν θα ενσωματωθούν όλες οι απαραίτητες τροπολογίες που βγήκαν μέσα από το διάλογο που έγινε με όλους αυτούς του φορείς, προκειμένου να γίνει αυτός ο νόμος πιο αποτελεσματικός και πιο γρήγορος στην εφαρμογή του και να εξυπηρετεί το λόγο για τον οποίο φτιάχτηκε.