Η Καβάλα τίμησε με λαμπρότητα την 99η επέτειο απελευθέρωσης από τον πρόσκαιρο Βουλγαρικό ζυγό της περιόδου 1912-13, τον μακραίωνο Οθωμανικό ζυγό αλλά και την ένταξη της στο Εθνικό κορμό. Ταυτόχρονα γιόρτασε τον Πολιούχο της Άγιο, Απόστολο των Εθνών Παύλο.
Στην Καβάλα τελέστηκε Δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό του Αποστόλου Παύλου χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου κ.κ. Προκοπίου.
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης, στεφάνι κατέθεσαν τόσο ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Άρης Γιαννακίδης όσο και ο Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας Αρχέλαος Γρανάς.
Τον πανηγυρικό της ημέρας στην Εκκλησία για την επέτειο απελευθέρωσης της πόλης αλλά και για τον πολιούχο της εκφώνησε ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Τουρισμού Κωνσταντίνος Παπακοσμάς αναφέροντας τα παρακάτω:
«Μεγάλη και διπλή η σημερινή εορτή για την πόλη και την περιοχή μας. Αγαλλίαση και ευφροσύνη καταλαμβάνει όλους τους σύγχρονους Φιλιππησίους, όλους εμάς τους κατοίκους της ευλογημένης αυτής περιοχής, τα «τέκνα αγαπητά και περιπόθητα», όπως αποκαλούμαστε στην προς Φιλιππησίους επιστολή: Ο Παύλος, ο απόστολος των Εθνών με τους συνεργάτες του προερχόμενος από την Τρωάδα στην αρχαία Νεάπολη, τη σημερινή Καβάλα, μεταβαίνει διαμέσου της Εγνατίας οδού στην περισπούδαστη πόλη των Φιλίππων.
Μεταφέρει το μήνυμα της αγάπης, της συναδέλφωσης, της μετάνοιας, της εν Χριστώ χαράς. Κάνει τους Φιλιππησίους μετόχους της χριστιανικής πίστης. Τους απελευθερώνει από τα δεσμά της αμαρτίας. Τους απελευθερώνει από την έως τότε πλάνη τους και τους καθιστά πολίτες του νέου κόσμου που ευαγγελίζεται ο ουρανοβάμων απόστολος. Το μήνυμα της απελευθέρωσης βρίσκει εύφορο έδαφος: Στο Ζυγάκτη ποταμό η πορφυροπώλιδα Λυδία βαπτίζεται η πρώτη ευρωπαία χριστιανή. Ο δεσμοφύλακας του αποστόλου με την οικογένειά του ακολουθούν. Ο σπόρος που φυτεύτηκε τότε, καρπίζει μέχρι τις μέρες μας στις ψυχές των συγχρόνων Φιλιππησίων.
Πολλά χρόνια αργότερα από την απελευθέρωση που περιγράφηκε παραπάνω, συνέβη ακόμα μία. Ενενήντα εννιά χρόνια ελευθερίας της πόλης συμπληρώνονται σήμερα. Η Καβάλα γιορτάζει, οι μνήμες γυρίζουν πίσω στον Ιούνιο του 1913 που το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό απελευθέρωσε, την γωνιά αυτή της Μακεδονίας. Πέρασαν 99 χρόνια, άλλοτε ζοφερά και πέτρινα άλλοτε χαρούμενα και ελπιδοφόρα. Η μικρή πόλη περιορισμένη γύρω από το φρούριο μεγάλωσε άνοιξε φτερά , έγινε το κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής.
Ο 20ος αιώνας έβρισκε την Καβάλα σε οικονομική άνθηση, ήδη ο καπνός και η κατεργασία του δημιουργούν τις προϋποθέσεις για πόλη που ευημερεί Οι Έλληνες κάτοικοι, με υψηλό εθνικό φρόνημα, παίρνουν μέρος στον Μακεδονικό αγώνα, καθώς και στην άμυνα κατά της βουλγαρικής προπαγάνδας των κομιτατζήδων. Το Ελληνικό προξενείο προετοιμάζει του Έλληνες για την μέρα της λευτεριάς.
Τον Οκτώβριο του 1912 όμως οι Βούλγαροι κομιτατζήδες καταλαμβάνουν την Καβάλα χωρίς να αντισταθούν οι Τούρκοι. Ακολουθούν βασανιστήρια, ομηρίες, καταπίεση. Όμως ο ελληνικός στόλος φέρνει το μήνυμα της ελευθερίας. Μια μοίρα του στόλου με ναυαρχίδα το πασίγνωστο θωρηκτό Αβέρωφ και έχοντας βάση τη Θάσο, που είχε ελευθερωθεί τον Οκτώβριο 1912, περιπολεί στα νερά της Καβάλας. Στις 25 Ιουνίου του 1913 εμφανίζονται ελληνικά σκάφη και το πρωί της επομένης, 26 Ιουνίου του 1913, το αντιτορπιλικό Δόξα καταπλέει στον όρμο της Καβάλας και με την βοήθεια φλογερών πατριωτών Καβαλιωτών, που βοηθούν στον εντοπισμό των ναρκών στον κόλπο της Καβάλας καταλαμβάνει την πόλη.
Ο πλωτάρχης Κριεζής με ένα μικρό άγημα ναυτών αποβιβάζεται στο σημείο εκεί που σήμερα είναι η διασταύρωση των οδών Ερυθρού Σταυρού και Κουντουριώτη, και κατευθύνεται στο Διοικητήριο της πόλης (το παλιό Δικαστήριο) κάτω από τις ζητωκραυγές των εκατοντάδων Ελλήνων που κατέβηκαν από κάθε γωνιά της πόλης. Στις 27 Ιουνίου ο Ναύαρχος Κουντουριώτης με το επιτελείο του μέσα σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα αποβιβάζεται στην Καβάλα και πηγαίνει πρώτα στο Διοικητήριο και έπειτα στην εκκλησία όπου παρίσταται στη δοξολογία που ψάλλεται για την απελευθέρωσή της. Το ίδιο απόγευμα στέλνει από το θωρηκτό Αβέρωφ ένα αξέχαστο ραδιοτηλεγράφημα:
«Εξ Αβέρωφ τη 27 Ιουνίου, ώρα 5 και 30′ μ.μ. Σήμερον επισήμως προκηρύχθη η κατάληψις της Καβάλας. Εκαθαρίσαμεν τα περίχωρα από τους κομιτατζήδες και ικανούς Βουλγάρους στρατιώτας αδέσποτους. Ο ενθουσιασμός είναι μέγιστος. Οι Τούρκοι συμμετέχουσι πλήρως αυτού. Κουντουριώτης.»
Μερικές ημέρες αργότερα η μάχη της διπλωματίας είχε ξεκινήσει στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας άρχιζε η διάσκεψη του «Βουκουρεστίου» μια διάσκεψη που καθόρισε τα σύνορα του νέου Ελληνικού κράτους. Οι Βούλγαροι αν και ηττημένοι των Βαλκανικών πολέμων είχαν «αξιώσεις» για την Καβάλα και την έξοδο τους στο Αιγαίο.
Με την συνθήκη αυτή τερματίστηκε ο δεύτερος Βαλκανικός πόλεμος και καθορίστηκαν τα σύνορα μεταξύ των χωρών Ελλάδος, Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου και Ρουμανίας. Τα μείζον θέμα των Ελληνοβουλγαρικών συζητήσεων ήταν η Καβάλα. Οι μεγάλες δυνάμεις Αγγλία, Αυστροουγγαρία και Ρωσία αναγνώριζαν το δίκαιο της Ελλάδος αλλά δεν ήθελαν να «χαλάσουν» χατίρι και στην Βουλγαρία, κατάφεραν δε να γράψουν στη συνθήκη ότι επιφυλάσσονται του δικαιώματος για ..αναθεώρηση της συνθήκης. Η Ελληνική πλευρά με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο, κινήθηκε άριστα διπλωματικά, εξασφάλισε συμμαχίες και πέτυχε να εντάξει την Καβάλα στον εθνικό κορμό.
Λίγα χρόνια αργότερα, η θέση της ήταν το κριτήριο και χιλιάδες πρόσφυγες, από τις αλησμόνητες πατρίδες για να μείνουν και ξεκινήσουν εδώ μια νέα ζωή, μετά την μικρασιατική καταστροφή, μπολιάζοντας ουσιαστικά με την παρουσία τους τον παραγωγικό ιστό της περιοχής.
Η Καβάλα άλλαξε όψη, με την δύναμη και το μεράκι των προγόνων μας.
Η αξιοποίηση της γεωπολιτικής θέσης ήταν, ανά το διάβα των αιώνων, το στρατηγικό πλεονέκτημα της Καβάλας . Ο δρόμος της θάλασσας ήταν αυτός που την έκανε γνωστή και κυρίως κόμβο ανάπτυξης αλλά και τόπο επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Τόπος μεταποίησης, εμπορίου και στη συνέχεια σημείο παροχής υπηρεσιών, εδώ και χρόνια, έχει συγκριτικό πλεονέκτημα το ανθρώπινο δυναμικό της.
Τώρα, στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα αναζητά τον ρόλο της, σε ένα περιβάλλον δύσκολο, εντός αλλά και εκτός συνόρων.
ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΕΣ
Τώρα στην εποχή της κρίσης, οικονομικής, κυρίως όμως αξιών ας ενώσουμε, ας αναζητήσουμε, ας αφυπνίσουμε, ας συνθέσουμε όλες εκείνες τις δυνάμεις που θα προτείνουν, διεκδικήσουν δουλέψουν , υλοποιήσουν ένα σχεδιασμό ανάδειξης της Καβάλας, μακράς πνοής.
Με βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και με οδηγό την ιστορική διαδρομή αυτής της πόλης ας κάνουμε ένα άλμα μπροστά ας ξεπεράσουμε τις αντιθέσεις μας, τους εγωισμούς μας. Ας βάλουμε το ΕΜΕΙΣ πάνω από το εγώ, το οφείλουμε στην γενιά μας, κυρίως όμως στις γενεές που έρχονται. Ας μας αξιώσει ο πανάγαθος Θεός με τις πρεσβείες του εορτάζοντος σήμερα αποστόλου Παύλου, του και ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας, να εορτάσουμε και την επόμενη χρονιά τον ένα αιώνα ελεύθερης και ελληνικής και δημιουργικής Καβάλας μας.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.»