Του Βασίλη Τσολακίδη*
Αυτές τις μέρες στα διεθνή ΜΜΕ βλέπουμε διθυραμβικά δημοσιεύματα για ανέλπιστα φανταστικά άλματα των ΑΠΕ σε όλη την Υδρόγειο, πραγματική ενεργειακή επανάσταση, αντίστοιχη του ηλεκτρισμού, μηχανών εσωτερικής καύσης, τηλεφωνίας κλπ.
Σύμφωνα με τον ΙΕΑ οι ΑΠΕ θα κατακτήσουν από φέτος την πρώτη θέση στο παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον άνθρακα, τρεις αιώνες μετά από την πρώτη του εφαρμογή στις ατμομηχανές. Τα φωτοβολταϊκά θα ανέβουν στην πρώτη θέση ως 2027 στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, στην δεύτερη τα αιολικά, εκτοπίζοντας Φ.Α. στην 3η και άνθρακα 4η θέση.
η ουτοπία γίνεται πραγματικότητα
Η ενεργειακή μετάβαση σπάει κάθε φράγμα, μετατρέπει το όραμα της πράσινης ανάπτυξης σε χειροπιαστή πραγματικότητα στην υπηρεσία φύσης και ανθρώπου .
Μετά την συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα το 2015, η εκρηκτική διείσδυση των ΑΠΕ σε συνδυασμό με αποθήκευση και ψηφιακή τεχνολογία, αλλάζουν τάχιστα τον κόσμο προς το ένα καλύτερο μέλλον με άφθονη φθηνή φυσική ενέργεια, παρακαταθήκη για τα παιδιά και εγγόνια μας.
Η ευχάριστη αυτή εξέλιξη αποκτά μεγαλύτερη σημασία διότι συντελείται παράλληλα και κόντρα με παγκόσμιες κρίσεις, πανδημία, γεωπολιτικές εντάσεις, ψυχρούς και θερμούς πολέμους, συχνότερες, εντονότερες φυσικές καταστροφές κλπ.
από ΑΠΕ η φθηνότερη ενέργεια
Την τελευταία εξαετία αυξήθηκαν οι ταξινομήσεις των ηλεκτροκίνητων οχημάτων από το 2% στο 18% παγκοσμίως. Μόνο στην Κίνα το 2023 ταξινομήθηκαν 6,5 εκ. οχήματα.
Η Κίνα θα εγκαταστήσει ως το 2027 1.200 GW ΑΠΕ, οι ΗΠΑ θα διπλασιάσουν την ισχύ των αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων.
Εξαιρετικά ανέλπιστες ειδήσεις έρχονται και από φτωχές χώρες όπως: η Αιθιοπία απαγόρευσε την εισαγωγή κινητήρων ορυκτών καυσίμων, η Νιγηρία παράγγειλε 12.000 ηλεκτρικά λεωφορεία.
Ένα κύμα εξηλεκτρισμού με ΑΠΕ και αποθήκευση ικανό να απογειώσει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη με όχημα τις μεταφορές, την παραγωγή θερμότητας, και κυρίως με την αυξανόμενη εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, από την οποία και μόνο εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ο εξηλεκτρισμός της οικονομίας κατά 25%.
Απίστευτο αλλά αληθινό, για πρώτη φορά μπορεί κάθε καταναλωτής να παράγει ο ίδιος ηλεκτρική ενέργεια και μάλιστα φθηνότερα από την αγορά. Διότι η επιστήμη και η τεχνολογία κατάφερε να καταστήσει τις ΑΠΕ οικονομικά προσιτές και για τις φτωχές χώρες και για κάθε καταναλωτή. Σύμφωνα το Πολυτεχνείου Άαχεν μια αντλία θερμότητας με ΦΒ και αποθήκευση είναι πλέον οικονομικότερη από τη θέρμανση με Φ.Α. Ένα Φωτοβολταϊκό στέγης αποσβένεται σε 3-5 χρόνια προσφέροντας στην συνέχεια για 20 χρόνια δωρεάν ρεύμα. Σύμφωνα με τον ΙΕΑ το κόστος αποθήκευσης μειώθηκε θεματικά σε κάτω από 90 Ευρώ/MWh, ενω φέτος θα επενδυθούν 50 δις $ σε μπαταρίες.
H Ελλάδα να μη παραμείνει μόνο πελάτης εισαγωγέας τεχνολογιών ΑΠΕ
Ας δούμε και μείς αυτές τις ενθαρρυντικές εξελίξεις ως ευκαιρία ταχύτερης ανάπτυξης των ΑΠΕ και ως νέο όχημα εθνικής οικονομικής ανάτασης.
Η κλιματική στρατηγική ανοίγει νέες αγορές παγκοσμίως και ευκαιρίες για ευρωπαϊκές βιομηχανικές πολιτικές με σημαντικές εξαγωγικές προοπτικές και άνθηση της απασχόλησης. Οι πολιτικές αποφάσεις της ΕΕ για την μελλοντική ανταγωνιστικότητα της, οφείλουν να λάβουν υπόψη τους την δίκαιη συμμετοχή όλων των χωρών.
Να μην ενισχύσουν ανταγωνιστικά αποκλειστικά και μόνο τις οικονομικά ισχυρές χώρες, διατηρώντας τις φτωχότερες περαιτέρω ως καταναλωτικές εμπορικές αγορές.
Τώρα μας δίνεται η ευκαιρία να ζητήσουμε και να επιβάλουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό των παραγωγικών υποδομών μας με στόχο την εγχώρια προστιθέμενη αξία, την εξισορρόπηση του αρνητικού μας εμπορικού ισοζυγίου.
Να μην παραμείνουμε παθητικοί πελάτες αγοράς ενεργειακών τεχνολογιών.
ευκαιρία για οικονομική σύγκληση των χωρών της ΕΕ
Να επιδιώξουμε μια ευρωπαϊκή οικονομική στρατηγική, βιώσιμη και κοινωνική για χώρες σαν την Ελλάδα, που θα στοχεύει ταυτόχρονα σε οικονομική σύγκλιση, διότι έτσι ούτε η κλιματική ουδετερότητα μπορεί να υποστηριχθεί αποτελεσματικά από χώρες με αποκλίνοντα χαμηλά εισοδήματα.
Διαθέτουμε ανθρώπινο επιστημονικό και τεχνολογικό δυναμικό υψηλότατου επιπέδου, περιζήτητου από την βόρεια Ευρώπη, ας του δώσουνε τα εφόδια παραμονής και προσφοράς στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου του.
Ποικίλα εξειδικευμένα ενεργειακά προϊόντα για την κλιματική στρατηγική μπορούν να παραχθούν στην Ελλάδα συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και συνάμα στον περιορισμό της υφιστάμενης άδικης εισοδηματικής απόκλισης βορά- νότου.
Οδηγός σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να είναι η ισχυρή εγχώρια βιομηχανία ηλιοθερμικών. Ενθαρρυντικά βήματα γίνονται και στα συνοδά φωτοβολταϊκά εξαρτήματα, βάσεις στήριξης, καλωδιώσεις, ηλεκτρικούς πίνακες, κλπ., όπου η εγχωρία προστιθέμενη αξία ξεπέρασε πλέον το 50% του συνολικού κόστους (και λόγω κατάρρευσης των τιμών της αντίστοιχης εισαγόμενης τεχνολογίας).
Περιθώρια για εγχώρια εφαρμοσμένη τεχνολογία υπάρχουν και για πλωτά αιολικά, υδροηλεκτρική, κυματική ενέργεια, βιομάζα/βιοαέριο, βιοκαύσιμα, γεωθερμία, αποθήκευση. Όλα αυτά μαζί μπορούν να φέρουν ποιο κοντά την πράσινη ενεργειακή μετάβαση, την απεξάρτηση της χώρας από τα εισαγόμενα ρυπογόνα καύσιμα αλλά και να αναγεννήσουν την ελληνική βιομηχανία.
Η εθνική οικονομία ήδη απολαμβάνει αισθητά οφέλη από την πρόοδο των ΑΠΕ. Το 1/4 του ετήσιου ενεργειακού μίγματος της χώρας και ½ της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από ΑΠΕ. Αυτό αντιστοιχεί σε 7 εκ ΤΙΠ ετήσιο περιορισμό εισαγωγών ορυκτών καυσίμων, 4 δις Ευρώ λιγότερο συνάλλαγμα, 8 δις περισσότερο ΑΕΠ και χιλιάδες σύγχρονες θέσεις εργασίας.
* Βιοαρχιτέκτονας, π. πρόεδρος ΚΑΠΕ