Του Στέλιου Παναγούτσου


Η υγειονομική κρίση έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη ύπαρξης ισχυρού κοινωνικού κράτους. Η Πανδημία έκανε αναγκαία την ύπαρξη ενός ανεπτυγμένου και αποτελεσματικού Εθνικού Συστήματος Υγείας. Μην ξεχνάμε ότι στο πρώτο κύμα τα μέτρα κοινωνικής απόστασης και το μέτρο του καθολικού lockdown πάρθηκαν με τη λογική ότι «Δεν θέλουμε να επιβαρυνθεί το σύστημα υγείας, το οποίο δεν επαρκεί».
Στα επόμενα κύματα της πανδημίας το βάρος της υγειονομικής κρίσης έπεσε στους ώμους του δημόσιου συστήματος υγείας και μόνο. Ένα δημόσιο σύστημα υγείας, που έδωσε μια άνιση μάχη, υποστελεχωμένο και με την απουσία κεντρικού σχεδιασμού αντιμετώπισης της κρίσης από πλευράς Υπουργείου Υγείας. Στα τρία χρόνια της πανδημίας η συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα της υγείας ήταν μηδαμινή. Κανένας ασθενής με Covid, όσο και ακριβή ιδιωτική ασφάλιση να είχε, δε νοσηλεύθηκε σε ιδιωτική μονάδα περίθαλψης.
Αλλά ποια τμήματα του δημόσιου συστήματος υγείας ήταν αναγκαία για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης; Κατ’ αρχάς η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (πρόληψη, ενημέρωση, αντιμετώπιση εξωνοσοκομειακών περιστατικών). Ένα κομμάτι του ΕΣΥ, το οποίο με ευθύνες διαχρονικές δεν έχουμε δημιουργήσει στην πατρίδα μας. Ένα αξιόπιστο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα μπορούσε να αποτελέσει ασπίδα προστασίας και να μειώσει τη μεγάλη θνητότητα από την Covid λοίμωξη, η οποία τελικά επικράτησε στην Ελλάδα. Έτσι οι εκκλήσεις των ειδικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας «να απευθύνεστε καθημερινά στον οικογενειακό σας γιατρό» κατάντησε ένα σύντομο ανέκδοτο. Τα νοσοκομεία, κυρίως τα τριτοβάθμια, ήταν το δεύτερο κομμάτι του ΕΣΥ που πάλεψε με την πανδημία. Αποδείχθηκε ότι η δημιουργία ισχυρών νοσοκομειακών μονάδων με πλείστες ειδικότητες και πολλά κρεββάτια ΜΕΘ είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση μιας υγειονομικής κρίσης.
Εκτός από την υγεία όμως όλοι οι τομείς του κοινωνικού κράτους αποδείχθηκαν αναγκαίοι στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Ο τομέας της πρόνοιας με χαρακτηριστικό παράδειγμα την υπηρεσία «βοήθεια στο σπίτι». Οι υπηρεσίες της πολιτικής προστασίας οι οποίες κατεξοχήν αφορούν το κοινωνικό κράτος. Αλλά και η δημόσια παιδεία που κλήθηκε να υπηρετήσει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και να ανταγωνισθεί την ιδιωτική μέσω του «ψηφιακού σχολείου».
Η υγειονομική κρίση είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα πόσο επίκαιρο γίνεται το αίτημα για αλλαγή ιδεολογικού αφηγήματος και πολιτικής πρακτικής. Αντ’ αυτού η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε πρόσφατα το νέο νόμο για την υγεία ο οποίος, αντί για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, οδηγεί στην κατάργηση του δημόσιου χαρακτήρα της περίθαλψης. Το ΕΣΥ ήταν η μεγαλύτερη ίσως μεταπολιτευτική μεταρρύθμιση και το κυριότερο μέτρο ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους, ενίσχυση που συνέβη σε πολλά Ευρωπαϊκά κράτη μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οπότε κυριάρχησαν οι σοσιαλδημοκρατικές ιδέες.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, που δημιούργησε το ΕΣΥ έχει υποχρέωση να υπερασπιστεί το δημόσιο σύστημα υγείας και να διατρανώσει ότι η Σοσιαλδημοκρατία είναι επίκαιρη στη σημερινές συνθήκες όσο ποτέ άλλοτε.

Ο Στέλιος Παναγούτσος είναι
Καθηγητής ιατρικής ΔΠΘ,
Μέλος Σ.Ε. Ανανεωτικής Αριστεράς,
Υποψήφιους βουλευτή Έβρου του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής