Οι νέες προτάσεις από τις εκδόσεις Επίκεντρο

Πέντε νέες εκδοτικές προτάσεις από τις εκδόσεις Επίκεντρο, προσελκύουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Θέματα που απασχολούν δεκαετίες την κοινωνία στην Ελλάδα, αλλά και θέματα καθημερινά.

 

Δείτε αναλυτικά:

 

 

Η συνείδηση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Μπλιάτκας Δ. Κώστας
Ο πο­λι­τι­κός λό­γος και τα κα­θη­με­ρι­νά όνει­ρα εμ­βλη­μα­τι­κών δα­σκά­λων
Η ιστο­ρία του ΑΠΘ, που ήταν πά­ντα ένα ίδρυ­μα ανοι­χτό στα νέα ρεύ­μα­τα στη σκέ­ψη και με ση­μα­ντι­κή προ­σφο­ρά στον επι­στη­μο­νι­κό αλ­λά και πο­λι­τι­κό βίο της χώ­ρας, έχει να δι­δά­ξει πολ­λά στις επό­με­νες γε­νι­ές.
Το βι­βλίο αυτό, με τις προ­σεγ­μέ­νες, πρω­τό­τυ­πες και απο­κα­λυ­πτι­κές συ­νε­ντεύ­ξεις αξέ­χα­στων πα­νε­πι­στη­μι­α­κών δα­σκά­λων (Εμ­μα­νου­ήλ Κρι­α­ράς, Δη­μή­τρης Μα­ρω­νί­της, Ιω­άν­νης Μα­νω­λε­δά­κης, Νι­κό­λα­ος Μου­τσό­που­λος, Χρί­στος Τσο­λά­κης) και με το αφι­έ­ρω­μα στον Αρι­στό­βου­λο Μά­νε­ση απο­τε­λεί ση­μα­ντι­κή συμ­βο­λή σε ό,τι αφο­ρά το ιστο­ρι­κό υπό­βα­θρο του ΑΠΘ. Αγ­γί­ζει τον πο­λι­τι­κό λό­γο και τα κα­θη­με­ρι­νά όνει­ρα εμ­βλη­μα­τι­κών δα­σκά­λων.
Οι συ­νε­ντεύ­ξεις έγι­ναν κυ­ρί­ως για το πε­ρι­ο­δι­κό Θεσ­σα­λο­νι­κέ­ων Πό­λις και για την τη­λε­ο­πτι­κή εκ­πο­μπή «Εκ του πλη­σί­ον» της ΕΡΤ3.
Φι­λο­ξε­νού­νται επί­σης πο­λύ ση­μα­ντι­κά κεί­με­να που υπο­γρά­φουν ση­μα­ντι­κοί άν­θρω­ποι της πα­νε­πι­στη­μι­α­κής και πνευ­μα­τι­κής ζω­ής, οι οποίοι ξε­δι­πλώ­νουν μνή­μες και προ­βαί­νουν σε ση­μα­ντι­κές κρί­σεις και πα­ρα­τη­ρή­σεις για το πα­νε­πι­στή­μιο, τη φοι­τη­τι­κή τους ζωή, τη Θεσ­σα­λο­νί­κη της δι­κής τους νε­ό­τη­τας και τα πα­ράλ­λη­λα γε­γο­νό­τα που συ­γκλό­νι­σαν την πό­λη. Τα κεί­με­να αυτά κα­λύ­πτουν τέσ­σε­ρις δε­κα­ε­τί­ες (1950-90).
Ο Κώ­στας Δ. Μπλι­άτ­κας είναι δη­μο­σι­ο­γρά­φος, συγ­γρα­φέ­ας, σε­να­ρι­ο­γρά­φος, πα­ρου­σι­α­στής. Έγρα­ψε βι­ο­γρα­φί­ες και δο­κί­μια. Πτυ­χι­ού­χος Βι­ο­λο­γί­ας του Α.Π.Θ. Σπού­δα­σε επί­σης δι­οί­κη­ση και ορ­γά­νω­ση ΜΜΕ. Δι­ε­τέ­λε­σε Γε­νι­κός Δι­ευ­θυ­ντής της ΕΡΤ3 (2010-2013), Γε­νι­κός Δι­ευ­θυ­ντής της Πο­λι­τι­στι­κής Εται­ρί­ας Επι­χει­ρη­μα­τι­ών Βο­ρείου Ελ­λά­δος, Αρ­χι­συ­ντά­κτης των εφη­με­ρί­δων ΘΕΣ­ΣΑ­ΛΟ­ΝΙ­ΚΗ, ΜΑ­ΚΕ­ΔΟ­ΝΙΑ και ΕΞΟΥ­ΣΙΑ, Δι­ευ­θυ­ντής του 102fm της ΕΡΤ3 και Δι­ε­θνών Προ­γραμ­μά­των και Συ­νερ­γα­σι­ών της ΕΡΤ3. Έχει με­τα­ξύ άλ­λων βρα­βευ­θεί στην Ελ­λά­δα (Ίδρυ­μα Μπό­τση) και στο εξω­τε­ρι­κό (CIRCOM – Ένω­ση Δη­μο­σί­ων Πε­ρι­φε­ρει­α­κών Τη­λε­ο­ρά­σε­ων της Ευρώ­πης) για τη δη­μι­ουρ­γία ιστο­ρι­κών ντο­κι­μα­ντέρ.
«Ο Κώ­στας Μπλι­άτ­κας, δη­μο­σι­ο­γρά­φος με με­γά­λη εμπει­ρία από το 1980 στα εκ­παι­δευ­τι­κά ζη­τή­μα­τα (Εφη­με­ρί­δες Μα­κε­δο­νία, Θεσ­σα­λο­νί­κη), με εκ­πο­μπές στο ρα­δι­ό­φω­νο και την τη­λε­ό­ρα­ση (ΕΡΤ3) και συγ­γρα­φέ­ας βι­ο­γρα­φι­κών βι­βλί­ων, βάλ­θη­κε με ιδι­αί­τε­ρη επι­τυ­χία να κα­τα­γρά­ψει, να δι­α­σώ­σει και να ανα­δεί­ξει ένα ση­μα­ντι­κό μέ­ρος από τη συλ­λο­γι­κή ιστο­ρι­κή μνή­μη του Αρι­στο­τε­λείου Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης». — ΓΙ­ΩΡ­ΓΟΣ ΑΝΑ­ΣΤΑ­ΣΙ­Α­ΔΗΣ
«Στα 100 χρό­νια ζω­ής του Αρι­στο­τέ­λειου Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης ξε­χώ­ρι­σε μία πλει­ά­δα κα­θη­γη­τών. Εκτός από τις γνώ­σεις δί­δα­ξαν συ­νέ­πεια, ήθος και δη­μο­κρα­τι­κό­τη­τα λό­γω και έρ­γω. Ξε­χώ­ρι­σαν ιδι­αί­τε­ρα σε δύ­σκο­λες πε­ρι­ό­δους για τη χώ­ρα. Οι συ­νε­ντεύ­ξεις με κά­ποι­ους από αυτούς με τον δη­μο­σι­ο­γρά­φο Κώ­στα Μπλι­άτ­κα απο­τε­λούν πο­λύ­τι­μη κλη­ρο­νο­μιά και εν­δυ­νά­μω­ση της συλ­λο­γι­κής μνή­μης». — ΜΙ­ΧΑ­ΛΗΣ ΠΑ­ΠΑ­ΔΟ­ΠΟΥ­ΛΟΣ, Ομό­τι­μος Κα­θη­γη­τής ΑΠΘ π. Πρύ­τα­νης
«Αξί­ζει να δι­α­φυ­λα­χτεί η ιστο­ρι­κή μνή­μη του ΑΠΘ αλ­λά και να ανα­ζη­τη­θεί η ιστο­ρι­κή του ταυ­τό­τη­τα μέ­σα από μαρ­τυ­ρί­ες και πο­λύ­τι­μες αφη­γή­σεις.
Η με­γά­λη τι­μή που είχα, να πά­ρω συ­νε­ντεύ­ξεις από αν­θρώ­πους που έδω­σαν ψυ­χή και φως στο πα­νε­πι­στή­μιο, αλ­λά και αυτά τα σα­ρά­ντα χρό­νια που πέ­ρα­σα στο ΑΠΘ ως δη­μο­σι­ο­γρά­φος θε­μά­των παι­δεί­ας, τα ένι­ω­σα σαν σω­ρι­α­σμέ­νο πά­νω μου «οικο­δό­μη­μα του χρό­νου» (από στί­χο του Δι­ο­νύ­ση Σαβ­βό­που­λου), αλ­λά και ως ανά­γκη να προ­σπα­θή­σω να τα κα­τα­γρά­ψω». — ΚΩ­ΣΤΑΣ ΜΠΛΙ­ΑΤ­ΚΑΣ (Από την εισα­γω­γή του στο βι­βλίο)
«Το βρά­δυ εκεί­νης της απί­στευ­της ημέ­ρας [21η Αυγού­στου 1974], ο Δη­μή­τρης Φα­τού­ρος ορ­γά­νω­σε μια συ­γκέ­ντρω­ση στο σπί­τι του, στην πα­ρα­λι­α­κή οδό Κέν­νε­ντυ. Εκεί, ο Δη­μή­τρης Τσά­τσος μου έδω­σε συ­νέ­ντευ­ξη, που δη­μο­σι­εύ­τη­κε την επό­με­νη ημέ­ρα, όπου ανήγ­γει­λε ελεύ­θε­ρες εκλο­γές στους φοι­τη­τι­κούς συλ­λό­γους και απο­χου­ντο­ποί­η­ση των πα­νε­πι­στη­μί­ων από κα­θη­γη­τές που συ­νερ­γά­στη­καν με τη δι­κτα­το­ρία. Μια νέα πε­ρί­ο­δος άρ­χι­ζε για τα ελ­λη­νι­κά πα­νε­πι­στή­μια, που ακό­μα πε­ρι­μέ­νει την ψύ­χραι­μη απο­τί­μη­σή της». — ΠΕ­ΤΡΟΣ ΠΑ­ΠΑ­ΣΑ­ΡΑ­ΝΤΟ­ΠΟΥ­ΛΟΣ, Εκ­δό­της

Νεωτερικότητα και Ακροδεξιά στα μετακομμουνιστικά Βαλκάνια
Παπασαραντόπουλος Πέτρος

…Ένα ιδι­αί­τε­ρο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό των με­τα­κομ­μου­νι­στι­κών βαλ­κα­νι­κών χω­ρών, όπως η Ρου­μα­νία, η Σερ­βία και η Βουλ­γα­ρία, είναι η πη­γή της νο­μι­μο­ποί­η­σης των ακρο­δε­ξι­ών κομ­μά­των. Επει­δή τα ση­μα­ντι­κό­τε­ρα ακρο­δε­ξιά κόμ­μα­τα αντλούν τη νο­μι­μο­ποί­η­σή τους από την ίδια την κομ­μου­νι­στι­κή πε­ρί­ο­δο, η κομ­μου­νι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά είναι υψί­στης ση­μα­σί­ας για την κα­τα­νό­η­ση των δι­α­στά­σε­ων τό­σο της προ­σφο­ράς όσο και της ζή­τη­σης της υπο­στή­ρι­ξης των ακρο­δε­ξι­ών κομ­μά­των σε αυτές τις χώ­ρες.
Όσον αφο­ρά την προ­σφο­ρά, οι «φαι­ο­κόκ­κι­νοι συ­να­σπι­σμοί» που υπο­στη­ρί­ζο­νται από τον εθνι­κι­σμό δι­α­μορ­φώ­νουν το κομ­μα­τι­κό επί­πε­δο. Όσον αφο­ρά τη ζή­τη­ση, το επί­πε­δό της το δι­α­μορ­φώ­νει το «φαι­ο­κόκ­κι­νο» προ­φίλ των ψη­φο­φό­ρων.
Αυτή η συ­νερ­γα­σία με­τα­ξύ των δύο άκρων μπο­ρεί να ερ­μη­νευ­θεί ως ανη­συ­χη­τι­κό φαι­νό­με­νο όσον αφο­ρά τις προ­ο­πτι­κές εκ­δη­μο­κρα­τι­σμού. Επι­ση­μαί­νο­ντας ότι δεν πρό­κει­ται για με­μο­νω­μέ­νο φαι­νό­με­νο, ο Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λος κά­νει συ­γκρι­τι­κές ανα­φο­ρές στην Ελ­λά­δα, η οποία επί­σης βί­ω­σε έναν συ­να­σπι­σμό με­τα­ξύ απί­θα­νων συ­ντρό­φων, του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του ΑΝΕΛ, το 2015, κα­τά τη δι­άρ­κεια της κο­ρύ­φω­σης του ευρω­πα­ϊ­κού λα­ϊ­κι­σμού. Τε­λι­κά, όμως, οι συ­να­σπι­σμοί αυτοί δεν είχαν δι­άρ­κεια. Αντι­θέ­τως, οι «φαι­ο­κόκ­κι­νες» συμ­μα­χί­ες μπο­ρεί να συ­νέ­βα­λαν στην πα­ρακ­μή της ακρο­δε­ξι­άς στα με­τα­κομ­μου­νι­στι­κά Βαλ­κά­νια: ο ανα­χρο­νι­στι­κός χα­ρα­κτή­ρας της ακρο­δε­ξι­άς στις χώ­ρες αυτές και η προ­σκόλ­λη­σή της στο πα­ρελ­θόν κα­τα­δι­κά­ζουν τα ακρο­δε­ξιά κόμ­μα­τα στο πε­ρι­θώ­ριο του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος… – Δάφ­νη Χα­λι­κι­ο­πού­λου

Ο Πέ­τρος Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λος γεν­νή­θη­κε το 1955 στην Κα­λα­μά­τα. Χη­μι­κός Μη­χα­νι­κός της Πο­λυ­τε­χνι­κής Σχο­λής του Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης. Μέ­λος του Κε­ντρι­κού Συμ­βου­λίου του «Ρή­γα Φε­ραίου» και της συ­ντα­κτι­κής επι­τρο­πής του «Θού­ριου» στη με­τα­πο­λί­τευ­ση του 1974. Αντι­πρό­ε­δρος του πρώ­του με­τα­δι­κτα­το­ρι­κού Κε­ντρι­κού Συμ­βου­λίου της ΦΕ­ΑΠΘ και μέ­λος του Κ.Σ. της ΕΦΕΕ την ίδια πε­ρί­ο­δο. Ερ­γά­σθη­κε ως δη­μο­σι­ο­γρά­φος στις εφη­με­ρί­δες Αυγή, Εγνα­τία, Θεσ­σα­λο­νί­κη και στο πε­ρι­ο­δι­κό Αντί. Ιδρυ­τής του εκ­δο­τι­κού οίκου Πα­ρα­τη­ρη­τής, δι­ευ­θυ­ντής του ρα­δι­ο­φω­νι­κού σταθ­μού της Θεσ­σα­λο­νί­κης Ρά­διο Πα­ρα­τη­ρη­τής και του λο­γο­τε­χνι­κού πε­ρι­ο­δι­κού Πα­ρα­τη­ρη­τής. Υπεύ­θυ­νος εκ­δό­σε­ων στον εκ­δο­τι­κό οίκο Επί­κε­ντρο. Ιδρυ­τι­κό μέ­λος του Κέ­ντρου για τη Δη­μο­κρα­τία και τη Συμ­φι­λί­ω­ση στη Νο­τι­ο­α­να­το­λι­κή Ευρώ­πη (Center for Democracy and Reconciliation in Southeast Europe, CDRSEE) και γε­νι­κός γραμ­μα­τέ­ας της «Ένω­σης για τη Δη­μο­κρα­τία στα Βαλ­κά­νια». Δι­ευ­θυ­ντής σύ­ντα­ξης στο πε­ρι­ο­δι­κό Balkan Horizons.
Έχει με­τα­φρά­σει το βι­βλίο του Λού­τσιο Κο­λέ­τι Για το νε­α­ρό Μαρξ (εκ­δό­σεις Οδυσ­σέ­ας 1977), έχει επι­με­λη­θεί και προ­λο­γί­σει τον συλ­λο­γι­κό τό­μο ΠΑ­ΣΟΚ και εξου­σία (εκ­δό­σεις Πα­ρα­τη­ρη­τής 1980), το Λε­ω­νί­δας Κύρ­κος εκ Βα­θέ­ων (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2009), το Cas Mudde Λα­ϊ­κι­στι­κά Ρι­ζο­σπα­στι­κά Δε­ξιά Κόμ­μα­τα στην Ευρώ­πη (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2011) και πολ­λά άλ­λα. Έγρα­ψε το Πο­λι­τι­κό Τρα­βέρ­σο στην Ύστε­ρη Με­τα­πο­λί­τευ­ση (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2010), το Μύ­θοι και Στε­ρε­ό­τυ­πα της Ελ­λη­νι­κής Κρί­σης (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2012) το Εξ­τρε­μι­σμός και πο­λι­τι­κή βία στην Ελ­λά­δα Το Bing Bang της Χρυ­σής Αυγής (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2014) και το Η Υπο­νό­μευ­ση της Δη­μο­κρα­τί­ας-2015-2019 (εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο 2020) .

«Η με­λέ­τη αυτή είναι το ανα­λυ­τι­κό ερ­γα­λείο που μας επι­τρέ­πει να κα­τα­νο­ή­σου­με το τρέ­χον βαλ­κα­νι­κό φαι­νό­με­νο, τις αντι­φά­σεις και τις αντο­χές των βαλ­κα­νι­κών κοι­νω­νι­ών και τα μέ­τω­πα που είναι έτοι­μα να ανοί­ξουν ξα­νά στην πε­ρι­ο­χή. Το τέ­λος της «με­τα­ψυ­χρο­πο­λε­μι­κής» επα­νά­παυ­σης που ση­μα­το­δο­τεί η ρω­σι­κή στρα­τι­ω­τι­κή εισβο­λή στην Ουκρα­νία και η ανοι­κτή σύ­γκρου­ση φι­λε­λεύ­θε­ρης δη­μο­κρα­τί­ας και αυταρ­χι­κών κα­θε­στώ­των, προσ­δί­δει στη δι­α­τρι­βή του Πέ­τρου Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λου νέ­ες δι­α­στά­σεις. Γραμ­μέ­νη με με­ρά­κι και βα­θιά γνώ­ση είναι μια δι­ε­θνούς επι­πέ­δου μο­νο­γρα­φία συ­γκρι­τι­κής πο­λι­τι­κής κοι­νω­νι­ο­λο­γί­ας και σύγ­χρο­νης ιστο­ρί­ας των πο­λι­τι­κών ιδε­ών. Εισφέ­ρει, με­τα­ξύ άλ­λων, την ιδι­ο­φυή έν­νοια της «Ακρο­δε­ξι­άς οξει­δο­α­να­γω­γής» και την εύγλωτ­τη έν­νοια της «αρι­στε­ρής Ακρο­δε­ξι­άς» . Αυτά τα σχή­μα­τα μας βο­η­θούν να κα­τα­νο­ή­σου­με δι­ερ­γα­σί­ες που συ­ντε­λού­νται όχι μό­νο στα Βαλ­κά­νια αλ­λά σε όλη την Ευρώ­πη». — Ευάγ­γε­λος Βε­νι­ζέ­λος
«Στο νέο του βι­βλίο ο Πέ­τρος Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λος με­τα­κι­νεί τον ερευ­νη­τι­κό του φα­κό από την με­τα­πο­λι­τευ­τι­κή Ελ­λά­δα στα με­τα-κομ­μου­νι­στι­κά Βαλ­κά­νια. Δεν με­τα­το­πί­ζε­ται όμως η ιδε­ο­λο­γι­κή, πο­λι­τι­κή και ηθι­κή οπτι­κή που αφο­ρά τους κιν­δύ­νους που δι­α­τρέ­χει η Δη­μο­κρα­τία στην επο­χή των ποι­κί­λων αυταρ­χι­σμών και λα­ϊ­κι­σμών. Σε μια κρί­σι­μη «στιγ­μή» που ο ιστο­ρι­κός ανα­θε­ω­ρη­τι­σμός νο­σταλ­γώ­ντας το εθνι­κι­στι­κό, αυτο­κρα­το­ρι­κό ή κομ­μου­νι­στι­κό πα­ρελ­θόν οδη­γεί τις χώ­ρες σε νέ­ες αυταρ­χι­κές ατρα­πούς, η με­λέ­τη των Βαλ­κα­νί­ων ανα­δει­κνύει ευρύ­τε­ρες τά­σεις της νέ­ας επο­χής. Αρ­κεί να μην συρ­ρι­κνώ­σου­με τη βαλ­κα­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σε όρους «κα­θυ­στε­ρη­μέ­νης Ανα­το­λής», αλ­λά όπως κά­νει ο Πέ­τρος Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λος, να προ­σπα­θή­σου­με να συλ­λά­βου­με την πο­λυ­πλο­κό­τη­τα των χρό­νων, των νο­ο­τρο­πι­ών και των δυ­νά­με­ων που δι­α­τρέ­χουν την πε­ρι­ο­χή». — Γι­άν­νης Βούλ­γα­ρης
«Ο συγ­γρα­φέ­ας δι­ε­ρευ­νά την άνο­δο και την με­τέ­πει­τα εκλο­γι­κή πτώ­ση των ακρο­δε­ξι­ών κομ­μά­των στη Βουλ­γα­ρία, Σερ­βία και Ρου­μα­νία. Ο συγ­γρα­φέ­ας εξη­γεί τις πα­ρα­κα­τα­θή­κες από το κομ­μου­νι­στι­κό ή με­σο­πο­λε­μι­κό πα­ρελ­θόν που συ­ντέ­λε­σαν στην αρ­χι­κή άνο­δο των κομ­μά­των αυτών αλ­λά και τους πα­ρά­γο­ντες που εξη­γούν την απο­δυ­νά­μω­σή τους. Με αυστη­ρή τεκ­μη­ρί­ω­ση ανα­λύει τις ιδε­ο­λο­γι­κές θέ­σεις που κα­τα­τάσ­σουν τα κόμ­μα­τα αυτά στην ακρο­δε­ξιά. Η εκλο­γι­κή πτώ­ση της ακρο­δε­ξι­άς δεν ση­μαί­νει εξα­φά­νι­ση της επιρ­ρο­ής της. Στην Ουγ­γα­ρία και Πο­λω­νία τα κόμ­μα­τα εξου­σί­ας είναι εκεί­να που υι­ο­θέ­τη­σαν ακρο­δε­ξι­ές πο­λι­τι­κές. Ο συγ­γρα­φέ­ας απο­δί­δει, οξυ­δερ­κώς, το γε­γο­νός αυτό στην από­κλι­ση των αντι­λή­ψε­ων για την εθνι­κή ταυ­τό­τη­τα, τη θρη­σκεία και την ανο­χή στη δι­α­φο­ρε­τι­κό­τη­τα που υπάρ­χει ανά­με­σα στις ανα­το­λι­κές και τις δυ­τι­κο­ευ­ρω­πα­ϊ­κές κοι­νω­νί­ες». — Χρυ­σά­φης Ιορ­δά­νο­γλου
«Μια εντυ­πω­σι­α­κή και πρω­το­πο­ρι­α­κή συ­γκρι­τι­κή με­λέ­τη για την βαλ­κα­νι­κή ακρο­δε­ξιά στα κα­θυ­στε­ρη­μέ­να, πο­λι­τι­κο-πο­λι­τι­σμι­κά μι­λώ­ντας, Βαλ­κά­νια. Ποιά είναι η ιδε­ο­λο­γι­κή και πο­λι­τι­κή ταυ­τό­τη­τα της βαλ­κα­νι­κής ακρο­δε­ξι­άς και σε ποιό βαθ­μό αυτή η ταυ­τό­τη­τα συ­μπί­πτει ή συ­γκλί­νει με την αντί­στοι­χη δυ­τι­κο­ευ­ρω­πα­ϊ­κή; Άρα­γε, οι εν­δε­χό­με­νες δι­α­φο­ρές ανά­με­σά τους αφο­ρούν έναν βαλ­κα­νι­κό πα­τρο­γο­νι­κό κομ­μου­νι­σμό ή και ενερ­γο­ποι­ούν το προ­νε­ω­τε­ρι­κό, εθνο­τι­κό και θρη­σκευ­τι­κό, κοί­τα­σμα των βαλ­κα­νι­κών κοι­νω­νι­ών; Κρί­σι­μα ερω­τή­μα­τα, που ο Π. Πα­πα­σα­ρα­ντό­που­λος θέ­τει, ανα­λύει δι­ε­ξο­δι­κά, και απα­ντά με σπά­νια αξι­ο­λο­γι­κή ουδε­τε­ρό­τη­τα. Πρό­κει­ται για με­λέ­τη που εμπλου­τί­ζει θε­α­μα­τι­κά την υπάρ­χου­σα βι­βλι­ο­γρα­φία, απο­λύ­τως απα­ραί­τη­τη για την κρι­τι­κή κα­τα­νό­η­ση του ακρο­δε­ξιού φαι­νο­μέ­νου». — Αν­δρέ­ας Πα­ντα­ζό­που­λος

Πρώτη Φορά, Ξανά
Καβουνίδης Σπύρος
…Αρ­κε­τά κεί­με­να είναι αυτο­βι­ο­γρα­φι­κά, ορι­σμέ­να είναι εμπνευ­σμέ­να από δι­η­γή­σεις άλ­λων, έστω και αν όλα είναι γραμ­μέ­να σε πρώ­το πρό­σω­πο, σε πολ­λά έχει εισχω­ρή­σει και η φα­ντα­σία. Όμως και αυτά που είναι αυτο­βι­ο­γρα­φι­κά πρώ­τα απ’ όλα είναι «πει­ραγ­μέ­να», αλ­λά το κυ­ρι­ό­τε­ρο είναι το πώς τα θυ­μά­μαι ύστε­ρα από χρό­νια – και η μνή­μη είναι επι­λε­κτι­κή. Πό­σες φο­ρές συ­ζη­τώ­ντας για τα πα­λιά δι­α­πι­στώ­νεις ότι ο τρό­πος που θυ­μά­σαι κά­τι είναι πο­λύ δι­α­φο­ρε­τι­κός από τον τρό­πο που το θυ­μά­ται ένας άλ­λος, έστω και αν η εμπει­ρία ήταν κοι­νή….

Ο Σπύ­ρος Κα­βου­νί­δης γεν­νή­θη­κε στην Αθή­να τον Δε­κέμ­βριο του 1944. Πο­λι­τι­κός Μη­χα­νι­κός ΕΜΠ, MSc και Ph.D του Stanford University όπου ερ­γά­στη­κε και ως teaching assistant. Δι­ε­τέ­λε­σε πρό­ε­δρος του International Student Association του Stanford. Μέ­λος αρ­χι­κά της Δη­μο­κρα­τι­κής Άμυ­νας και με­τά του ΠΑΚ. Συ­νε­λή­φθη τον Μάρ­τιο του ’74 και ελευ­θε­ρώ­θη­κε με την πτώ­ση της Χού­ντας. Lecturer Εδα­φο­μη­χα­νι­κής στο Imperial College του Λον­δί­νου (1978-1980). Ερ­γά­στη­κε ως εδα­φο­μη­χα­νι­κός. Το 1989 δι­ε­τέ­λε­σε Γε­νι­κός Γραμ­μα­τέ­ας του Υπουρ­γείου Εσω­τε­ρι­κών. Το 1993 συ­νί­δρυ­σε την εται­ρία ΕΔΑ­ΦΟΣ της οποί­ας είναι Πρό­ε­δρος και Δι­ευ­θύ­νων Σύμ­βου­λος. Υπήρ­ξε μέ­λος των Κε­ντρι­κών Επι­τρο­πών του ΠΑ­ΣΟΚ, της Σο­σι­α­λι­στι­κής Πο­ρεί­ας και του Συ­να­σπι­σμού (έως το 2000). Δι­ε­τέ­λε­σε Πρό­ε­δρος της Ελ­λη­νι­κής Επι­στη­μο­νι­κής Εται­ρεί­ας Εδα­φο­μη­χα­νι­κής και Γε­ω­τε­χνι­κής Μη­χα­νι­κής (1998-2005). Έχουν εκ­δο­θεί 6 βι­βλία του γε­νι­κού πε­ρι­ε­χο­μέ­νου, ένα τε­χνι­κού αντι­κει­μέ­νου και άνω των 100 επι­στη­μο­νι­κές δη­μο­σι­εύ­σεις. Επί­σης συμ­με­τεί­χε στην συγ­γρα­φή τρι­ών συλ­λο­γι­κών τό­μων.

Ανεπιθύμητοι και Αναλώσιμοι
Στεφανίδης Δ. Ιωάννης

Οκτώ, σχε­δόν, δε­κα­ε­τί­ες με­τά τα γε­γο­νό­τα, η συ­ζή­τη­ση για τα γε­νε­σι­ουρ­γά αίτια του Ελ­λη­νι­κού Εμ­φυ­λίου Πο­λέ­μου οφεί­λει να απο­συν­δε­θεί από ιδε­ο­λο­γι­κές αγκυ­λώ­σεις και πο­λι­τι­κές σκο­πι­μό­τη­τες. Το βι­βλίο αυτό βα­σί­στη­κε σε πλη­θώ­ρα αρ­χει­α­κών τεκ­μη­ρί­ων που φω­τί­ζουν τη δύ­σβα­τη δι­α­δρο­μή και το τρα­γι­κό τέ­λος μι­ας ανε­ξάρ­τη­της ορ­γά­νω­σης Αντί­στα­σης και του ηγέ­τη της, συ­νταγ­μα­τάρ­χη Ψαρ­ρού. Η έρευ­να κα­τέ­δει­ξε ότι μία του­λά­χι­στον πλευ­ρά απο­δε­χό­ταν τον εμ­φύ­λιο πό­λε­μο ως θε­μι­τό μέ­σο σε έναν αγώ­να με προ­φα­νές δι­α­κύ­βευ­μα την εξου­σία στη με­τα­πο­λε­μι­κή Ελ­λά­δα. Συν­δυ­α­ζό­με­νη με άλ­λα συμ­βά­ντα της πε­ρι­ό­δου 1943-44, η αντι­με­τώ­πι­ση της ΕΚ­ΚΑ-5/42 από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ φω­τί­ζει απο­φα­σι­στι­κά το ξε­στρά­τι­σμα του Αντάρ­τι­κου από την Αντί­στα­ση προς τον απρο­κά­λυ­πτο Εμ­φύ­λιο.

Ο Στεφανίδης Δ. Ιωάννης,  είναι κα­θη­γη­τής Δι­πλω­μα­τι­κής Ιστο­ρί­ας. Έλα­βε το πτυ­χίο του από το Τμή­μα Νο­μι­κής του Αρι­στο­τε­λείου Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης (1984), πραγ­μα­το­ποί­η­σε με­τα­πτυ­χι­α­κές σπου­δές (MSc in European Studies, 1986) και εκ­πό­νη­σε δι­δα­κτο­ρι­κή δι­α­τρι­βή (PhD in International History, 1989) στη London School of Economics and Political Science του Πα­νε­πι­στη­μίου του Λον­δί­νου. Δι­ε­τέ­λε­σε συ­νερ­γά­της του ελ­λη­νι­κού τμή­μα­τος του BBC (1988-89) και του Ιδρύ­μα­τος Με­λε­τών Χερ­σο­νή­σου του Αίμου (1990-93). Από το 1994 δι­δά­σκει Δι­πλω­μα­τι­κή Ιστο­ρία στο Τμή­μα Νο­μι­κής του Αρι­στο­τε­λείου Πα­νε­πι­στη­μίου. Έχει δι­δά­ξει ως επι­σκέ­πτης κα­θη­γη­τής στο Πα­νε­πι­στή­μιο Μα­κε­δο­νί­ας, στο Πα­νε­πι­στή­μιο Κύ­πρου και στο Hebrew University της Ιε­ρου­σα­λήμ, και ως ερευ­νη­τής-υπό­τρο­φος στο London School of Economics και το Πα­νε­πι­στη­μιο Princeton. Πρό­σφα­το έρ­γο του: Ψυ­χρός Πό­λε­μος (εκ­δό­σεις Ελ­λη­νι­κού Ανοι­κτού Πα­νε­πι­στη­μίου, 2021). Από τις εκ­δό­σεις Επί­κε­ντρο κυ­κλο­φο­ρούν οι με­λέ­τες του: Εν ονό­μα­τι του έθνους: Πο­λι­τι­κή κουλ­τού­ρα, αλυ­τρω­τι­σμός και αντι­α­με­ρι­κα­νι­σμός στη με­τα­πο­λε­μι­κή Ελ­λά­δα, 1945-1967 (2010), Υπο­κα­τά­στα­το ισχύ­ος: Η βρε­τα­νι­κή προ­πα­γάν­δα στα Βαλ­κά­νια, 1939-44 (2018).

Μια ώρα δρόμος

Γιαννόπουλος Α. Γεώργιος

Το βι­βλίο «Μια ώρα δρό­μος» είναι προ­ϊ­όν πο­λύ­χρο­νης ενα­σχό­λη­σης και προ­βλη­μα­τι­σμού του συγ­γρα­φέα σχε­τι­κά με τη θαυ­μα­στή όσο και ανε­ξή­γη­τη συμ­βα­τό­τη­τα και πα­ραλ­λη­λι­σμό που δι­α­πι­στώ­νε­ται με­τα­ξύ της αν­θρώ­πι­νης συ­μπε­ρι­φο­ράς και των νό­μων της φυ­σι­κής σε πολ­λούς το­μείς της κα­θη­με­ρι­νής μας ζω­ής. Έχο­ντας ασχο­λη­θεί επαγ­γελ­μα­τι­κά για πά­νω από 40 χρό­νια με την ανά­λυ­ση της αν­θρώ­πι­νης συ­μπε­ρι­φο­ράς στα πλαί­σια και με τα ερ­γα­λεία που πα­ρέ­χει η επι­στή­μη των Με­τα­φο­ρών και Συ­γκοι­νω­νι­ών, ο συγ­γρα­φέ­ας πα­ρα­θέ­τει και τεκ­μη­ρι­ώ­νει συ­γκε­κρι­μέ­νες πε­ρι­πτώ­σεις συ­σχέ­τι­σης της αν­θρώ­πι­νης συ­μπε­ρι­φο­ράς κα­τά τη δι­α­δι­κα­σία των με­τα­κι­νή­σε­ων, με φυ­σι­κά φαι­νό­με­να και γνω­στούς νό­μους της φυ­σι­κής. Στη συ­νέ­χεια επε­κτεί­νει τη συ­σχέ­τι­ση αυτή και σε άλ­λες πε­ρι­πτώ­σεις αν­θρώ­πι­νης συ­μπε­ρι­φο­ράς πέ­ραν των κα­θη­με­ρι­νών μας με­τα­κι­νή­σε­ων. Η βα­σι­κή υπό­θε­ση ερ­γα­σί­ας που γί­νε­ται και τε­λι­κό συ­μπέ­ρα­σμα της όλης δι­ε­ρεύ­νη­σης, είναι ότι αφού οι νό­μοι της φύ­σης – όπως αυτοί δι­α­τυ­πώ­νο­νται από τη φυ­σι­κή και άλ­λες θε­τι­κές επι­στή­μες – μπο­ρούν να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν για να πε­ρι­γρά­ψουν, ή δι­και­ο­λο­γή­σουν, ή απλά εκ­φρά­σουν την αν­θρώ­πι­νη συ­μπε­ρι­φο­ρά πρέ­πει να υπάρ­χει μια ευρύ­τε­ρη αιτι­ο­κρα­τι­κή συ­σχέ­τι­ση και υπο­τα­γή του αν­θρώ­που στους φυ­σι­κούς νό­μους η οποία πρέ­πει να ανα­ζη­τη­θεί με βά­ση τις κλασ­σι­κές επι­στη­μο­νι­κές με­θό­δους των θε­τι­κών επι­στη­μών δη­λα­δή την τεκ­μη­ρι­ω­μέ­νη ανά­λυ­ση και το πεί­ρα­μα. Ένα ση­μα­ντι­κό ση­μείο εν­δι­α­φέ­ρο­ντος αλ­λά και πρό­σθε­το όφε­λος για τον ανα­γνώ­στη, είναι η ύλη του Μέ­ρους ΙΙΙ του βι­βλίου. Πα­ρου­σι­ά­ζο­νται εκεί με συ­στη­μα­τι­κό και εκλα­ϊ­κευ­μέ­νο τρό­πο όλες οι με­γά­λες θε­ω­ρί­ες της φυ­σι­κής των τε­λευ­ταί­ων 200 χρό­νων (Κλασ­σι­κή φυ­σι­κή του Νεύ­τω­να, Θερ­μο­δυ­να­μι­κή, Ηλε­κτρο­μα­γνη­τι­σμός, Γε­νι­κή και Ειδι­κή θε­ω­ρία της Σχε­τι­κό­τη­τας, Κβα­ντο­μη­χα­νι­κή) κα­θώς επί­σης και βα­σι­κά στοι­χεία θε­ω­ρι­ών από τη βι­ο­λο­γία και τα μα­θη­μα­τι­κά. Η πα­ρου­σί­α­ση και σχο­λι­α­σμός των σχε­τι­κών θε­μά­των είναι πά­ντα «από ψη­λά» σε μια προ­σπά­θεια να δι­α­κρί­νε­ται το «σύ­νο­λο» από τα «μέ­ρη», το «δά­σος» από τα «δέ­ντρα» και να προ­βάλ­λε­ται η «συ­νο­λι­κή εικό­να». Απο­κτού­με έτσι τη σω­στή εικό­να και δι­ά­στα­ση σχε­τι­κά με τη θέ­ση μας στο οικο­δό­μη­μα της φύ­σης χω­ρίς να θέ­του­με τον εαυ­τό μας στο κέ­ντρο του…

Ο Γι­ώρ­γος Γι­αν­νό­που­λος είναι Πο­λι­τι­κός Μη­χα­νι­κός – Συ­γκοι­νω­νι­ο­λό­γος, δι­δά­κτωρ του Πα­νε­πι­στη­μίου του Λον­δί­νου (Imperial College), ομό­τι­μος κα­θη­γη­τής του Αρι­στο­τε­λείου Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης (ΑΠΘ), και αντε­πι­στέλ­λον μέ­λος της Ακα­δη­μί­ας Αθη­νών (έδρα Με­τα­φο­ρών και Συ­γκοι­νω­νι­ών). Είναι μέ­λος της δι­οι­κού­σης επι­τρο­πής του το­μέα Ενέρ­γει­ας του Επι­στη­μο­νι­κού Συμ­βου­λίου των Ευρω­πα­ϊ­κών Ακα­δη­μι­ών (European Academies Science Advisory Council – EASAC) και μέ­λος της μό­νι­μης Επι­τρο­πής για την Και­νο­το­μία του Αμε­ρι­κα­νι­κού Transportation Research Board. Την τε­λευ­ταία δε­κα­ε­τία κα­τέ­χει δι­ά­φο­ρες θέ­σεις συμ­βού­λου ή επι­σκέ­πτη κα­θη­γη­τή σε με­γά­λα πα­νε­πι­στή­μια της Κί­νας (Beijing Jiaotong του Πε­κί­νου, Chang’an University του Xian, και Ningbo University of Technology). Έχει δη­μο­σι­εύ­σει πά­νω από 250 επι­στη­μο­νι­κές ερ­γα­σί­ες, μο­νο­γρα­φί­ες και άρ­θρα και έχει συγ­γρά­ψει 17 βι­βλία εκ των οποί­ων 4 στην Αγ­γλι­κή. Είναι ο ιδρυ­τής και Δ/ντής για 16 χρό­νια του Ιν­στι­τού­του Βι­ώ­σι­μης Ανά­πτυ­ξης και Δι­κτύ­ων Με­τα­φο­ρών (ΙΜΕΤ) του Εθνι­κού Κέ­ντρου Έρευ­νας και Τε­χνο­λο­γι­κής Ανά­πτυ­ξης (ΕΚΕ­ΤΑ) στο οποίο ήταν αντι­πρό­ε­δρος για μια δε­κα­ε­τία και πρό­ε­δρος τη δι­ε­τία 2010-2012. Ήταν επί­σης πρό­ε­δρος για μια εξα­ε­τία της Επι­τρο­πής Δι­ε­θνούς Συ­νερ­γα­σί­ας του Αμε­ρι­κα­νι­κού Transportation Research Board, πρό­ε­δρος για μια εξα­ε­τία της Ευρω­πα­ϊ­κής Δι­ά­σκε­ψης Ιν­στι­τού­των Με­τα­φο­ρών (European Conference of Transport Research Institutes), πρό­ε­δρος της Συμ­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας Με­τα­φο­ρών (Transport Advisory Group) της Ευρω­πα­ϊ­κής Επι­τρο­πής και πρό­ε­δρος ή μέ­λος δε­κά­δων άλ­λων Επι­τρο­πών και ομά­δων ερ­γα­σί­ας στην Ελ­λά­δα και το εξω­τε­ρι­κό.