Του Παντελή Δραχτίδη *

Ο τόπος μας , ο οποίος βρίσκεται στο βορειότερο και ανατολικότερο άκρο της Χώρας, ανάμεσα σε δύο χώρες (Βουλγαρία-Τουρκία) χρήζει καλύτερης και σοβαρότερης αντιμετώπισης από την Πολιτεία και τους Κρατικούς φορείς. Ένας τόπος ιδιόμορφος που σε ξαφνιάζει με την αυθεντικότητά του και το φυσικό του πλούτο. Μια περιοχή, φημισμένη άλλοτε για την ευημερούσα γεωργία και βιοτεχνία της. Μια περιοχή που θα μπορούσε να αποτελέσει οικονομικό διασυνοριακό κέντρο με ποικίλες επενδυτικές δραστηριότητες στο πρόσφορο έδαφός της. Πλέον έχει βυθιστεί σε οικονομικό και κοινωνικό τέλμα, υπαναπτυσσόμενη συνεχώς με βασικούς υπαίτιους της καθοδικής αυτής πορείας, τους τοπικούς άρχοντες (βουλευτές , δημάρχους, διάφορους οικονομικούς άρχοντες κτλ.) που ως γνήσιοι μίσθαρνοι προς αποφυγή του πολιτικού κόστους απαρνιόντουσαν το συμφέρον του τόπου που τους ανέδειξε.

Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος έχει γίνει για την περίφημη ΕΟΖ (ειδική οικονομική ζώνη) εδώ στην περιοχή της Θράκης με αντικρουόμενες απόψεις και συμφέροντα από όλες τις πολιτικές συνιστώσες της τοπικής κοινωνίας. Όταν μιλάμε για ΕΟΖ εννοούμε επακριβώς προσδιορισμένες γεωγραφικές ζώνες έκτασης 100-5.000 στρεμμάτων, περιφραγμένες για έλεγχο εισερχομένων και εξερχομένων προϊόντων και προσώπων σε επιλεγμένες περιοχές μιας Χώρας που το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ότι, είτε αποτελούν θύλακες ισχυρής τοπικής υπανάπτυξης-ανεργία>20%(όπως η περιοχή μας), εισόδημα κατάκεφαλή>60% του εθνικού μέσου όρου και >80% του μέσου όρου της περιφέρειας που ανήκει ο θύλακας(όπως συμβαίνει στην περιοχή μας), με σημαντική υστέρηση σε διοικητικές, κοινωνικές, τεχνικές υποδομές και υπερδομές και για λόγους κινδύνου ή μη ελκυστικότητας της Χώρας , στερούνται επενδυτικών δραστηριοτήτων. Γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο, τυγχάνουν ειδικών φορολογικών, επενδυτικών, λειτουργικών, αδειοδοτικών και διαγωνιστικών κινήτρων ώστε να αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για να προσελκύουν σοβαρά επιχειρηματικά και επενδυτικά κεφάλαια.

Σ΄ αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η πρόταση για τη δημιουργία Διασυνοριακής Ελεύθερης Βιομηχανικής Ζώνης Οικονομικών Συναλλαγών Στο Ορμένιο (ΔΕΒΖΟΣ), η οποία έπεσε στο «τραπέζι» στις αρχές της δεκαετίας του 90 από την Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Έβρου και έπειτα από μακροχρόνιες διαβουλεύσεις, ζυμώσεις και επιζήμιες κωλυσιεργίες επί του θέματος, εξαιτίας της δύσκαμπτης νομοθεσίας και της δαιδαλώδους γραφειοκρατίας, οι προσπάθειες δεν ευοδώθηκαν  ποτέ. Επρόκειτο για ένα φιλόδοξο σχέδιο για τα ελληνικά δεδομένα, που είχε στόχο να συμβάλλει στην ανάσχεση των αρνητικών φαινομένων μετεγκατάστασης ελληνικών επιχειρήσεων από την περιοχή του Έβρου στις γείτονες Χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος και φορολογικό καθεστώς σαφώς ευνοϊκότερο. Οι διαφορετικές και αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις υπό τη μορφή παλινωδιών την περίοδο εκείνη στην τότε κυβέρνηση, αλλά και η έλλειψη θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέστησαν δυσχερή την υλοποίηση της ρηξικέλευθης αυτής ιδέας. Στο ίδιο μοτίβο αλλά με διαφορετική και πιο ισχυρή πολιτική βούληση (που δεν επιδείχθηκε τότε), θα πρέπει να κινηθεί και σήμερα η αναθέρμανση της τότε φιλόδοξης πρότασης, από τα αρμόδια υπουργεία που εμπλέκονται με την αγαστή συνεργασία και συνεννόηση από τις τοπικές πολιτικές δυνάμεις. Με συγκρατημένη αισιοδοξία δέχθηκα τις πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοίδη σχετικά με την δυνατότητα οριοθέτησης ειδικής οικονομικής ζώνης στην περιοχή του Τριγώνου και τη θέση επί τάπητος ξανά, της δημιουργίας Διασυνοριακής Ελεύθερης Βιομηχανικής Ζώνης Οικονομικών Συναλλαγών στο Ορμένιο (ΔΕΒΖΟΣ) με άμεση χρηματοδότηση για την υλοποίηση του οικονομικού αυτού σχεδίου. Μια τέτοια ενέργεια θα τονώσει την τοπική οικονομία συνεισφέροντας κέρδη και στα Κρατικά Ταμεία και θα αναπτερώσει το «ηθικό» της τοπικής κοινωνίας παρέχοντας εργασία σε πολλούς ντόπιους άνεργους. Πιστεύω επομένως πως οι ειδικές οικονομικές ζώνες ωφελούν την περιοχή λειτουργίας τους και την εθνική οικονομία εν γένει με απόλυτη προσήλωση όμως στη διασφάλιση του άρτιου σχεδιασμού τους, της ορθά μελετημένης λειτουργίας τους με τρόπο συμβατό με τις επιδιώξεις ίδρυσης τους, και της καλής τους διοίκησης. Ασφαλώς θα πρέπει να υπάρξει «ένθεν και ένθεν» η προσήκουσα πολιτική ωριμότητα και βούληση και να μην δεσμευτούν  οι τοπικοί οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες για λόγους εντυπωσιασμού της κοινής γνώμης δίνοντας συνάμα μια πειστικότατη απάντηση σχετικά με την κατάκτηση της ωριμότητας αυτής. Με την ωριμότητα και σοβαρότητα των πράξεων των ιθυνόντων φορέων θα καμφθούν και τα ανακύπτοντα νομικά κωλύματα που αφορούν τέτοια πρότζεκτ.

Άλλη μία «χρυσή» επενδυτική πρόταση που θάφτηκε δυστυχώς στην περιοχή μας, είναι η εξόρυξη κοιτασμάτων ζεόλιθου στα Πετρωτά Έβρου. Η επένδυση αφορούσε στην εξόρυξη ζεόλιθου, του βιομηχανικού ορυκτού που βρίσκει εφαρμογές από τη γεωργία και τη λυματολάσπη έως και την Ιατρική. Το κοίτασμα, με περιεκτικότητα 87% , από τις υψηλότερες στον κόσμο, βρέθηκε στις αρχές του 2004 στην περιοχή μας από τον καθηγητή γεωλογίας του Α.Π.Θ. Ανέστη Φιλιππίδη. Όταν όμως ο νόμος ορίζει, οι επιχειρηματίες που χρηματοδότησαν την έρευνα ζήτησαν την ενοικίαση 160 στρεμμάτων, άρχισε διελκυστίνδα. Δεν ακολουθήθηκε ούτε η οδός της δημοσιοποίησης των πορισμάτων των ερευνών, ούτε η οδός της δημοπράτησης που αποτελεί προϋπόθεση για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος όταν έχει προηγηθεί επιστημονική έρευνα. Το κοίτασμα παρέμενε ανεκμετάλλευτο, ενώ ζεόλιθο σε σημαντικές ποσότητες με μικρότερη καθαρότητα συνεχίζαμε να εισάγουμε από Τουρκία και εσχάτως από Βουλγαρία. Ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ? πλανιέται και τίθεται από τα χείλη όλων. Έτσι φτάσαμε στην εσπευσμένη ανάκληση της απόφασης για την επένδυση ύψους 45 εκατ. Ευρώ, από τον Υπουργό ΥΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη τον Ιούνιο που μας πέρασε.

Και στο σημείο αυτό θα θέσω και πάλι το ΓΙΑΤΙ? Γιατί όλη αυτή η ανευθυνότητα και η πολιτική ανωριμότητα για επενδυτικές δραστηριότητες εθνικά επιτασσόμενες και αναγκαιότατες για την περιοχή. Ο τόπος μας έχει ανάγκη από τέτοιες αναπτυξιακές δομές που θα τον αναβαθμίσουν οικονομικά και κοινωνικά και θα επιφέρουν τεράστια οφέλη στο Κράτος. Το εθνικό και τοπικό συμφέρον είναι μπροστά στα μάτια μας, Δεν πρέπει καμία πολιτική δύναμη να αδιαφορήσει και να δειλιάσει ένεκα πολιτκών σκοπιμοτήτων και πολιτικού κόστους των πράξεών της. Πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τον τεράστιο φυσικό πλούτο από τα εδάφη της περιοχής μας. Η τοπική οικονομία και κοινωνία είναι σε αδιέξοδο. Όχι άλλες χαμένες ευκαιρίες εις βάρος του γενικότερου συμφέροντος.

*Ασκούμενος Δικηγόρος