Με ενδιαφέρον παρακολουθούμε την έναρξη των τριών σταδίων για την παραχώρηση του Λιμένα Αλεξανδρούπολης σε επενδυτή, αρχής γενομένης από την προσεχή πρώτη πρόσκληση ενδιαφέροντος. Εξαιρετικής σημασίας και η είδηση πως άμεσα ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Κώστας Καραμανλής θα υπογράψει ειδική διάταξη νόμου, με την οποία παραχωρούνται όλες οι εκτάσεις και τα ακίνητα που ανήκουν στην ΓΑΙΑΟΣΕ στον ΟΛΑ προς χρήση μέχρι το 2063, καθώς και το γεγονός ότι ξεκίνησε η διαδικασία απαλλοτριώσεων για τα γνωστά σε όλους μας “Μαϊστριανά”.
Είναι πλέον σε όλους κατανοητό πως όλα αυτά αποτελούν προϊόν και μόνο Κυβερνητικών επιλογών και αποφάσεων.
Συνεπώς είναι ώριμες οι συνθήκες (εφόσον βεβαίως το επιθυμεί η δημοτική αρχή) για ανάλογες κυβερνητικές αποφάσεις, με τις οποίες ο Δήμος της Αλεξανδρούπολης θα μπορέσει να διευθετήσει εκκρεμότητες που έχουμε σε οικοπεδικές εκτάσεις με την ΓΑΙΑΟΣΕ και αφορούν τόσο την μετεγκατάσταση του ΚΤΕΛ, όσο και την αξιοποίηση και ανάπλαση της περιοχής των πρώην αποθηκών της ΚΥΔΕΠ.
Αντίστοιχα θα πρέπει άμεσα να ξεκαθαριστεί με πρωτοβουλία και πάλι της δημοτικής αρχής προς την κυβέρνηση, για το εάν η δυτική χερσαία ζώνη του λιμένα (τα 80 περίπου στρέμματα που βρίσκονται στην περιοχή κάτω από τον Φάρο και φτάνουν μέχρι το κτίριο των ναυτοπροσκόπων) θα δοθεί ως «προίκα» στον μελλοντικό επενδυτή που θα εκμεταλλευτεί το λιμάνι ή θα περιέλθουν οριστικά ως χρήση και κυριότητα στην ιδιοκτησία του Δήμου.
Πριν όμως από αυτό, οφείλουμε ως τοπική κοινωνία και προφανώς ως δημοτικό συμβούλιο να έχουμε ξεκαθαρίσει με ειλικρίνεια και να μπορούμε να απαντήσουμε με επιχειρήματα, για το εάν η αξιοποίηση του χώρου αυτού θα είναι καλύτερη και προς όφελος των δημοτών, αν γίνει από πλευράς του δήμου ή από πλευράς ενός μελλοντικού επενδυτή.
Η τεκμηριωμένη απάντηση που θα δώσουμε, θα είναι αυτή που θα «πείσει», ή και θα «αναγκάσει» την κυβέρνηση για την τελική της απόφαση.
Ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει ένα νέο δεδομένο με τις πρόσφατες διατάξεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του άρθρου 57 ν. 4676/2020. Πλέον με πολιτική απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής που εκδίδεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022, μπορούν με συνοπτικές διαδικασίες να προσδιοριστούν τα τελικά όρια της ζώνης Λιμένα των Οργανισμών Λιμένων Α.Ε.
Συνεπώς έγκειται σε εμάς κατά πόσον συντεταγμένα και με επιχειρήματα θα διεκδικήσουμε τον χώρο αυτό, αφού πρώτα συζητηθεί το θέμα εκτενώς μέσα στο δημοτικό συμβούλιο και παρουσιάσουμε ένα πλάνο αξιοποίησης για ολόκληρη την έκταση μέχρι και την «ΑΡΓΩ». Όλα αυτά σε συνδυασμό και με την συνεργασία του Ο.Λ.Α. για την οριστική απόφαση χωροθέτησης μιας σύγχρονης Μαρίνας Τουριστικών Σκαφών, αλλά και της δημιουργίας ενός αναγκαίου οργανωμένου δημοτικού χώρου στάθμευσης.
Σε διαφορετική περίπτωση που η έκταση της δυτικής χερσαίας ζώνης δοθεί μαζί με το λιμάνι στον μελλοντικό επενδυτή, θα πρέπει εγκαίρως μεταξύ άλλων, να τεθούν και τα ανωτέρω ζητήματα τόσο για την δημιουργία και λειτουργία της Μαρίνας, όσο και για το κόστος της στάθμευσης σε περίπτωση εκμετάλλευσης του πάρκινγκ από ιδιώτη επιχειρηματία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προτάσεις μου αυτές έχουν κατατεθεί εγγράφως και με κάθε λεπτομέρεια στην τελευταία διαβούλευση για το νέο Master plan του Λιμένα, που είχε γίνει με πρωτοβουλία της προηγούμενης διοίκησης του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης.
Τέλος και σε ότι αφορά το ζήτημα της ισόρροπης ανάπτυξης των «Πόλεων – Λιμένων», θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τα εξής:
Η τακτική παραχώρησης χερσαίων εκτάσεων Οργανισμών Λιμένων γινόταν αποκλειστικά με δηλώσεις «ότι δε χρησιμοποιούνται ή δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για λιμενική δραστηριότητα», χωρίς όμως να συνοδεύονται με στρατηγικές και εργαλεία ανάκτησης της σχέσης εμπιστοσύνης πόλης και λιμένα, με ρυθμίσεις (όπως των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Προγραμματικών Σχεδίων Λιμένων) για την υπέρβαση των χωρικών προστριβών και παθολογιών της σχέσης «λιμένα- πόλης», χώροι αλληλεξαρτώμενοι που αποτελούν ένα ενιαίο και αναπόσπαστο λειτουργικό σύνολο χωρίς φιλονικίες προτεραιότητας ή πρωτοκαθεδρίας, όπως αυτό της επιλογής του «Λιμένα – Πόλη» ή της «Πόλη –Λιμένα».
Επί του ζητήματος απουσίαζε διαχρονικά η ουσιαστική ναυτιλιακή/λιμενική πολιτική που να:
Α.Υπογραμμίζει ότι οι πόλεις-λιμένες αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του οικονομικού συστήματος για την ευημερία και την κοινωνική ειρήνη.
Β. Λαμβάνει υπόψη ότι οι εμπορικές δραστηριότητες των λιμένων εκτελούνται και από ιδιωτικούς φορείς και ότι είναι απαραίτητο να διαβουλεύονται και μαζί τους.
Γ. Ενθαρρύνει το διάλογο για να επιτευχθούν συμβιβαστικές και ευέλικτες λύσεις αναμόρφωσης των λιμένων ως πύλες και σημεία επαφής μεταξύ των διηπειρωτικών/θαλάσσιων μεταφορών και των χερσαίων μεταφορών.
Δ. Υποστηρίζει την έρευνα και καινοτομία και να βελτιώνει τη σχέση και τους δεσμούς της πόλης με τον λιμένα.
Η κυριαρχία ενός λιμένα επί μιας πόλης και το αντίστροφο οδηγεί κατά κανόνα σε ανισόρροπη ανάπτυξη της μεταξύ τους σχέσης και αποβαίνει σε βάρος και των δύο πλευρών.
Οι λιμένες αποτελούν ειδικό τύπο περιοχών, στις οποίες οι πολυάριθμες οικονομικές δραστηριότητες είναι συγκεντρωμένες σε μια εξαιρετικά μικρή περιοχή και διαμορφώνουν ένα πολύπλοκο εδαφικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα, οδηγώντας σε αναπόφευκτες αντιθέσεις και συγκρούσεις για τις οποίες απαιτείται ειδική —ολοκληρωμένη, εταιρική και πολυεπίπεδη— προσέγγιση όπως μέσω της: Βελτίωσης της επαφής μεταξύ πόλεων-λιμένων με τη συγκρότηση επιτροπών διασύνδεσης υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Καθιέρωσης οργανωμένου διαλόγου μεταξύ των λιμένων και των πόλεων και ενίσχυσης της εικόνας του ναυτιλιακού τομέα η οποία θα δώσει την ευκαιρία στο ευρύ κοινό να εκτιμήσει και να κατανοήσει καλύτερα το ρόλο των λιμένων.

Παύλος Α. Μιχαηλίδης
Ανεξάρτητος
Δημοτικός Σύμβουλος