Με επιστολή του προς την Υφυπουργό Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, κα Σοφία Ζαχαράκη, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για την αιφνιδιαστική και αδικαιολόγητη κατάργηση του μαθήματος «Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων» από το ωρολόγιο πρόγραμμα της Α’ τάξης του Γενικού Λυκείου. Επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η διασφάλιση της συνεχούς και πολύπλευρης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών αποτελεί αδήριτη ανάγκη για κάθε σύγχρονη κοινωνία, το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ζητά την άμεση τροποποίηση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης και την ένταξη του εν λόγω μαθήματος (ή ακόμη και άλλων αντίστοιχων μαθημάτων) στα προγράμματα σπουδών γενικής παιδείας των Λυκείων.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. έχει ως εξής:

Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,

από τον ιστότοπο του Εθνικού Τυπογραφείου, με ιδιαίτερη έκπληξη και δυσαρέσκεια πληροφορηθήκαμε την έκδοση της υπ’ αριθ. 74181/Δ2/15-6-2020 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 2338/Β’) με την οποία, απολύτως αιφνιδιαστικά και χωρίς καμία αιτιολογία, αφαιρείται από το ωρολόγιο πρόγραμμα της Α’ τάξης του Γενικού Λυκείου το μάθημα «Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων». Η απαλοιφή αυτή είναι μείζονος σημασίας κατά την άποψή μας διότι σηματοδοτεί την παντελή απουσία οποιουδήποτε μαθήματος περιβαλλοντικού περιεχομένου από ολόκληρο το πρόγραμμα σπουδών του Λυκείου.

Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε. – Ν.Π.Δ.Δ.), ως θεσμοθετημένος σύμβουλος της Πολιτείας σε θέματα γεωτεχνικής παιδεία και έρευνας, οφείλει να εκφράσει την έντονη διαμαρτυρία του για την πλήρη έλλειψη οποιασδήποτε πρότερης σχετικής διαβούλευσης, αλλά και τον εύλογο προβληματισμό του για τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν το Υ.ΠΑΙ.Θ. στην κατάργηση του μοναδικού μαθήματος του Λυκείου που παρέχει στους μαθητές βασικές αλλά και ουσιαστικές γνώσεις για το φυσικό περιβάλλον και το γεωπεριβάλλον στο οποίο ζουν, γνώσεις οι οποίες αποτελούν απαραίτητο εφόδιο για κάθε σύγχρονο και ενεργό, κοινωνικά και επαγγελματικά, πολίτη.

Υπογραμμίζουμε ότι μέσω του συγκεκριμένου μαθήματος, οι σημερινοί μαθητές της Α’ Λυκείου έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με βασικές περιβαλλοντικές έννοιες που αφορούν τα είδη των φυσικών πόρων (εδαφικοί, υδατικοί, δασικοί, ενεργειακοί κλπ) καθώς και την προστασία και αειφορική διαχείρισή τους, τη λειτουργία των φυσικών οικοσυστημάτων και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων, τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή, τις ανθρωπογενείς επιδράσεις στο φυσικό περιβάλλον, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.α.. Το εν λόγω μάθημα (αρχικά με τον τίτλο «Διαχείριση Φυσικών Πόρων»), εισήχθη για πρώτη φορά στην Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση το 1997, ενώ από το έτος 2007 και μετά από σχετικές παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ενδεχόμενο έλλειμα περιβαλλοντικών μαθημάτων, διδάσκεται ως μάθημα επιλογής στην Α’ τάξη του Γενικού Λυκείου.

Στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου, το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. έχει επισημάνει επανειλημμένως στην Ελληνική Πολιτεία την ανάγκη αναβάθμισης του περιβαλλοντικού εγγραμματισμού σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Υπενθυμίζουμε ότι, μεταξύ άλλων, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο με αφορμή τις φονικές και πλημμύρες και πυρκαγιές που έπληξαν, προ ολίγων ετών, την Αττική (Μάνδρα, Μάτι), πρότεινε στην τότε και επανέλαβε προς τη σημερινή πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΑΙ.Θ., την εισαγωγή στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματος ή σειράς μαθημάτων με αντικείμενο την προστασία από τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς κλπ.).

Με την πρόσφατη ψήφιση του Ν. 4692/2020 «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 111/Α’/12-6-2020), η Πολιτεία φάνηκε να αναγνωρίζει την παραπάνω ανάγκη, δεδομένου ότι με τις διατάξεις του άρθρου 1 δρομολόγησε την πιλοτική, έστω, εισαγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και στα Γυμνάσια, δράσης με τίτλο «Εργαστήρια Δεξιοτήτων». Σύμφωνα με τη σχετική Αιτιολογική Έκθεση, η συγκεκριμένη δράση αφορά διάφορους θεματικούς κύκλους, μεταξύ των οποίων παραλαμβάνεται και κύκλος σχετικός με το Περιβάλλον και με θεματικές ενότητες την Κλιματική Αλλαγή, Οικολογική Συνείδηση, Αειφόρο Ανάπτυξη, Φυσικές Καταστροφές κλπ. Και ενώ θα περίμενε κανείς την περαιτέρω ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο Λύκειο, δυστυχώς, λίγες μόνο ημέρες μετά την ψήφιση και δημοσίευση του ως άνω νόμου, διαπιστώνουμε ότι η Κυβέρνηση αυτοαναιρείται, αφού με την Υ.Α. 74181/Δ2/15-6-2020 καταργείται το μοναδικό αμιγώς περιβαλλοντικό μάθημα που περιλαμβάνεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου.

Κατόπιν των ανωτέρω, το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. τονίζει πως η κατάργηση του μαθήματος «Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων», είναι παντελώς αδικαιολόγητη αφού δεν εξυπηρετεί καμία εκπαιδευτική – παιδαγωγική αναγκαιότητα, τουναντίον συνιστά πλήρη απαξίωση των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών, αλλά και της μέχρι σήμερα συνεισφοράς των γεωτεχνικών εκπαιδευτικών λειτουργών – μελών του Επιμελητηρίου μας οι οποίοι διδάσκουν επί σειρά ετών το συγκεκριμένο μάθημα.

Επισημαίνοντας επιπρόσθετα ότι η διασφάλιση της συνεχούς και πολύπλευρης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών αποτελεί αδήριτη ανάγκη για κάθε σύγχρονη κοινωνία, ζητούμε την άμεση τροποποίηση της ως άνω Υ.Α. και την ένταξη του εν λόγω μαθήματος (ή ακόμη και άλλων αντίστοιχων) στα προγράμματα σπουδών γενικής παιδείας των Γενικών Λυκείων. Επιπλέον, υπογραμμίζουμε πως θεωρούμε αναγκαία και επιβεβλημένη και την επαναφορά του μαθήματος «Ερευνητικές, δημιουργικές δραστηριότητες» (Ερευνητική εργασία – Project), το οποίο έχει αποδείξει διαχρονικά την εκπαιδευτική σημασία και χρησιμότητά του, καθόσον παρέχει στους μαθητές τη δυνατότητα περαιτέρω αναζήτησης και εμβάθυνσης σε πολλά από τα ζητήματα ή αντικείμενα που τους απασχολούν (πολιτισμός, περιβάλλον, τοπική ιστορία κλπ). Τέλος, ζητούμε από το Υ.ΠΑΙ.Θ. να μεριμνήσει για την επίλυση των ζητημάτων που επανειλημμένως έχουμε θέσει και αφορούν τους γεωτεχνικούς εκπαιδευτικούς λειτουργούς και την γεωτεχνική εκπαίδευση γενικότερα (π.χ. αναθέσεις μαθημάτων, προγράμματα σπουδών, integrated master κλπ).

Αναμένοντας τις δικές σας άμεσες περαιτέρω ενέργειες, παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπλέον διευκρίνιση, πληροφορία ή συνεργασία επί του θέματος.

Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.

Σπυρίδων Μάμαλης