Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παίρνοντας την αντιλαϊκή σκυτάλη από αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, προχωράει με επιτάχυνση μια σειρά αντιλαϊκά μέτρα και κατευθύνσεις. Στα πλαίσια αυτά ¨ξεπαγώνει¨ επενδύσεις που είχε ¨σε αναμονή¨ η προηγούμενη κυβέρνηση, υπηρετώντας τον ίδιο αντιλαϊκό στόχο, της ανάπτυξης για λίγους, της ανάπτυξης που θα γεμίζει κι άλλο τις τσέπες της πλουτοκρατίας αδειάζοντας αυτές των εργαζομένων, του λαού.
Στα πλαίσια αυτά ο πρωθυπουργός και τα στελέχη της κυβέρνησης έδωσαν το πράσινο φώς για να προχωρήσουν οι επενδύσεις στο χρυσό σε Χαλκιδική και Σάππες – Πέραμα. Μια επένδυση που είχε ¨παγώσει¨ κάτω και από τις σοβαρές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις του λαού της περιοχής. Παράλληλα με αυτά τα ¨μεγάλα επενδυτικά σχέδια¨ η κυβέρνηση περνάει το πολυνομοσχέδιο που στην προμετωπίδα του έχει, παραπέρα φοροελαφρύνσεις στο κεφάλαιο, πιο αντιδραστικές ρυθμίσεις στα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα με τη θεσμοθέτηση του ηλεκτρονικού φακελώματος των ψηφοφοριών για απεργία κ.α.
Η μεγάλη δημοσιότητα που έχει λάβει το θέμα της εξόρυξης ιδιαίτερα στη Χαλκιδική αλλά και στην περιοχή μας και η ένταση της πολιτικής διαπάλης γύρω από αυτό μαρτυρά καταρχάς τη σημασία του. Υπενθυμίζουμε πως το ζήτημα της εξόρυξης του χρυσού αξιοποιήθηκε τόσο από το ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τη ΝΔ ως παράδειγμα για την προβολή των θέσεών τους, με τις ιστορικές αλλαγές που σημείωσαν αυτές. Η ΝΔ επιμένει σταθερά στην ανάγκη προώθησης της επένδυσης κατηγορώντας το ΣΥΡΙΖΑ για «αντιαναπτυξιακές προκαταλήψεις», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ στη φάση της «αριστερής αντιπολίτευσης» πρότασσε μια κατηγορηματική άρνησή του στην επένδυση, για να «διολισθήσει» στη σημερινή «ρεαλιστική» του θέση προώθησης της επένδυσης, προσπαθώντας να διατηρήσει, όσο γίνεται, ορισμένα προσχήματα.
Το ΚΚΕ και τότε και σήμερα τοποθετείται με την ίδια ξεκάθαρη θέση βάζοντας ως αποκλειστικό κριτήριο τις ανάγκες του λαού και των εργαζομένων. Βρισκόμαστε σταθερά απέναντι στην παραχώρηση του ορυκτού πλούτου και ιδιαίτερα του χρυσού σε μονοπωλιακούς ομίλους, πολύ περισσότερο που μια τέτοια επένδυση εγκυμονεί σοβαρούς περιβαλλοντολογικούς και άλλους κινδύνους για τους κατοίκους και την περιοχή.

Πιο συγκεκριμένα, μας απασχολεί οπωσδήποτε ότι ο χρυσός ως πολύτιμο μέταλλο και τα συγκεκριμένα αποθέματα της Χαλκιδικής αλλά και της περιοχής μας, που σε αυτήν τη φάση παραχωρούνται από το αστικό κράτος σε επιχειρηματικούς ομίλους, σε περίπτωση εξόρυξής τους δεν μπορούν να αναπληρωθούν και έτσι χάνεται η δυνατότητα μιας ενδεχόμενης μελλοντικής φιλολαϊκής αξιοποίησής τους. Αυτή η ιδιαιτερότητα δεν αφορά αποκλειστικά τη Β/Α Χαλκιδική και μελλοντικά μόνο την περιοχή μας ή την εξόρυξη χρυσού μόνο. Η ίδια συλλογιστική αφορά κάθε ορυκτό πόρο μεγάλης αξίας που μπορεί να εξορυχτεί σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Το παράδειγμα της εξόρυξης πετρελαίου από το υπέδαφος της Ελλάδας είναι το άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δηλαδή δίνονται κρίσιμοι ορυκτοί πόροι για να βγάζουν τεράστια κέρδη μονοπωλιακοί όμιλοι, εις βάρος της μελλοντικής δυνατότητας να τους αξιοποιήσει μια πραγματική εργατική λαϊκή εξουσία, με ασφαλείς μεθόδους για να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες και όχι για τα κέρδη των λίγων.

Το ΚΚΕ έχει καθαρό πως καμία καπιταλιστική επένδυση τόσο γενικά όσο και ειδικά στον τομέα της εξόρυξης δεν εξασφαλίζει ανάπτυξη προς όφελος του λαού. Καπιταλιστικό κέρδος και φιλολαϊκή ανάπτυξη είναι έννοιες αντίθετες και αυτή η αντίθεση εκφράζεται και στην καταστροφή του περιβάλλοντος, στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Τα όποια μέτρα παίρνουν οι εταιρίες μπαίνουν πάντα στη ζυγαριά της καπιταλιστικής κερδοφορίας και σχεδιάζονται έτσι ώστε να μη συμπιέζεται υπερβολικά το καπιταλιστικό κέρδος. Οι περιβαλλοντικές μελέτες εκπονούνται από τα μελετητικά τους τμήματα και μελετητικές εταιρίες-«πελάτες» των ομίλων με βάση νομοθεσία και κανονισμούς που προσπαθούν να «ισορροπήσουν» μεταξύ ενός ελάχιστου δείκτη ασφάλειας και της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Η εφαρμογή των μέτρων που προκρίνονται ακόμα και με αυτές τις διαδικασίες σε πολλές περιπτώσεις είναι ελλιπής, ενώ η όποια κρατική ελεγκτική δραστηριότητα περιορίζεται σε λίγους δειγματοληπτικούς ελέγχους. Ταυτόχρονα υποστελεχώνονται και απαξιώνονται οι αντίστοιχες κρατικές ελεγκτικές υπηρεσίες.
Η αντίδραση σήμερα των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, είναι τουλάχιστον υποκριτική, αφού σαν κυβέρνηση όχι μόνο δεν τόλμησε να ακυρώσει τις επενδύσεις τόσο στη Χαλκιδική όσο και στη Θράκη, αλλά προσπαθούσε να δημιουργήσει προσκόμματα που απλά έδιναν τη δυνατότητα στους ομίλους να δουλεύουν στη ¨σκιά¨, να προσπαθούν να εξαγοράσουν συνειδήσεις, να παρεμβαίνουν στις τοπικές κοινωνίες, αξιοποιώντας την υπαρκτή άσχημη κατάσταση των εργαζομένων για να τους συντάξουν με τα σχέδια τους. Από την άλλη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε τον απαρχαιωμένο και κομμένο και ραμμένο μεταλλευτικό κώδικα στα μέτρα των ομίλων, υποστελέχωσε παραπέρα κρατικές υπηρεσίες ελέγχου που αφορούν τη διασφάλιση των όρων υγιεινής και ασφάλειας σε ορυχεία και λατομία, σε μια περίοδο που έγινε ρεκόρ εργατικών ατυχημάτων στην περιοχή.
Η αντίθεση επίσης στελεχών της ΝΔ, όπως και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και επιχειρηματικών ομίλων, δε γίνεται φυσικά στη βάση της υπεράσπισης του δικαιώματος του λαού μας, να διατηρήσει το δικό του πλούτο, να μην παραχωρείται σε ομίλους για να αυξάνουν τα κέρδη τους. Η αντίθεση τους δεν εδράζεται στο συνολικό τους ενδιαφέρον για το περιβάλλον, αφού την ώρα που διαμαρτύρονται για το χρυσό, έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους για την παραχώρηση αιγιαλών σε τουριστικούς ομίλους, σιωπούν για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος σε ΒΙΠΕ της περιοχής, σε ολόκληρους οικισμούς που ζει η εργατική τάξη, η φτωχολογιά. Βάζουν φαρδιά και πλατιά την υπογραφή τους στη διατήρηση και επέκταση των ΧΥΤΑ, επιβαρύνοντας την υγεία του λαού και προκαλώντας παραπέρα επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Οι ίδιοι παραμένουν σημαιοφόροι της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης για λίγους με μισθούς και τσακισμένα δικαιώματα. Άλλωστε τέτοιου τύπου ανάπτυξη υπηρέτησαν στηρίζοντας επενδύσεις όπως αυτή του ΤΑΡ, που δεν άφησε τίποτα στο λαό στην περιοχή και δημιούργησε προσωρινές θέσεις εργασίας με εντατικοποίηση, την ώρα που ο όμιλος που θα τον διαχειρίζεται θα βγάζει δις κάθε χρόνο.
Η πείρα άλλωστε από την επένδυση στη Χαλκιδική είναι χαρακτηριστική:
η εξορυκτική δραστηριότητα χρυσού στη Β/Α Χαλκιδική είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα καπιταλιστικής ανάπτυξης που, όπως υπόσχεται η κυβέρνηση και η αστική τάξη γενικότερα, πρόκειται να λύσει τα «προβλήματα της χώρας». Αξιοποιώντας το παράδειγμα της εξόρυξης στη Β/Α Χαλκιδική, μπορεί να γίνει ακόμα πιο σαφής ο αντιλαϊκός χαρακτήρας της ανάπτυξης που υπηρετεί το καπιταλιστικό κέρδος, η αδυναμία ισόρροπης ανάπτυξης όλων των κλάδων της οικονομίας, η εκτεταμένη επίδραση στην τοπική οικονομία, το περιβάλλον και την υγεία κατοίκων και εργαζόμενων, το γεγονός πως τα οφέλη της ανάπτυξης μετουσιώνονται σε κέρδη για τους ομίλους και σε αρνητικές επιπτώσεις για τους εργαζόμενους.
Η εξορυκτική δραστηριότητα φωτογραφίζει και αποκαλύπτει το χαρακτήρα της ανάπτυξης με την οποία η αστική τάξη και οι αστικές κυβερνήσεις καλλιεργούν την αυταπάτη ότι θα λύσουν τα προβλήματα των εργαζόμενων και του λαού της χώρας. Τα 317.000 στρέμματα εξαγοράστηκαν στην τιμή των 11 εκ. ευρώ, ποσό ελάχιστο σε σχέση με το τεράστιο μέγεθος του συνολικού χρυσού που βρίσκεται στο υπέδαφος της συγκεκριμένης εξορυκτικής δραστηριότητας, το οποίο φτάνει με βάση επιστημονικές εκτιμήσεις τους 160 τόνους. Σε μεγάλο βαθμό, το επενδυτικό σχέδιο της Ε.Χ. πέραν όλων των άλλων στηρίζεται και στη δυνατότητα της εταιρίας να πουλάει το χρυσό ακατέργαστο μαζί με άλλα μέταλλα σε μια θυγατρική της επιχείρηση σε φορολογικό παράδεισο, επιτρέποντας την καταγραφή πολύ μικρότερων κερδών για την επιχείρηση στην Ελλάδα.
Οι εργαζόμενοι του έργου αντιμετωπίζουν τις δύσκολες συνθήκες εργασίας που επικρατούν στα ορυχεία και στα εργοστάσια επεξεργασίας. Η εργασία εκτός από τις συνήθεις συνέπειες μιας βαριάς εργασίας περιλαμβάνει και πρόσθετες δυσκολίες. Δουλεύοντας μέσα στα χημικά, στη σκόνη, στις δονήσεις, τον τεχνητό φωτισμό, τις εκρήξεις και τις μεταφορές τεράστιων φορτίων, η ψυχική και σωματική τους υγεία επιβαρύνεται ιδιαίτερα. Βασικό κριτήριο είναι να μη χαθεί χρόνος εργασίας στο έργο. Δεν είναι τυχαίο πως σημειώνονται συχνά εργατικά ατυχήματα στο χώρο των μεταλλείων, πολλά από τα οποία είναι και θανατηφόρα. Συγκεκριμένα για την εξόρυξη χρυσού έχουν εκφραστεί μια σειρά επιφυλάξεις που αφορούν τόσο τον τόπο της εξόρυξης με τη δέσμευση μιας μεγάλης έκτασης πάνω στο βουνό για βιομηχανική δραστηριότητα, όσο και στη βασική τεχνική επεξεργασίας του μεταλλεύματος που μπορεί να προκαλέσει μόλυνση εδαφών και υδροφόρου ορίζοντα. Όσον αφορά την επεξεργασία του μεταλλεύματος αμφισβητείται η δυνατότητα εφαρμογής της χωρίς χρήση κυανίου τόσο κατά την τελική φάση όσο και κατά τη διαδικασία εμπλουτισμού. Συγκεκριμένα η μέθοδος flash smelting – «ακαριαίας τήξης» που προτείνεται, χωρίς χρήση κυανίου, δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα σε συμπυκνώματα μεταλλείων με τη συγκεκριμένη σύνθεση σε βιομηχανική κλίμακα. Ως Κόμμα έχουμε υιοθετήσει αυτές τις επιφυλάξεις, επισημαίνοντας τους κινδύνους πρώτα και κύρια για τους εργαζόμενους στο έργο, αλλά και συνολικά για την περιοχή.
Το βασικό ζήτημα είναι ποιος κατέχει το φυσικό-ορυκτό πλούτο, ποιος οργανώνει και διευθύνει την παραγωγή, ποιος απολαμβάνει τον πλούτο που παράγεται. Παράλληλα, ποιος είναι αυτός που σχεδιάζει και υλοποιεί μέτρα υγιεινής-ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος, ποιος τα εφαρμόζει και με ποιο κριτήριο.
Σε αυτό το πραγματικό ερώτημα απαντάει ολοκληρωμένα η πρόταση του ΚΚΕ: Κοινωνικοποίηση του ορυκτού πλούτου, αξιοποίησή του στο πλαίσιο ενός ανώτερου τρόπου οργάνωσης της παραγωγής και της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο το ΚΚΕ δε λέει όχι στην εξόρυξη κανενός μεταλλεύματος που τεκμηριωμένα μπορεί να βοηθήσει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού. Σε αυτό το πλαίσιο θα αναπτύσσεται και η εξορυκτική δραστηριότητα, θα αξιολογείται ολοκληρωμένα η χωροθέτηση κάθε μονάδας, εξασφαλίζοντας ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων, το τι και πότε θα εξορυχτεί, πώς θα κατανέμεται το εργατικό και επιστημονικό δυναμικό, θα εξασφαλίζεται η ισόρροπη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων της οικονομίας με ταυτόχρονα συνδυασμένα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία και προστασίας του περιβάλλοντος.
Το ΚΚΕ καλεί το λαό, τους εργαζόμενους, κάθε σωματείο και φορέα του μαζικού λαϊκού κινήματος, να βρεθεί απέναντι στην παραχώρηση του χρυσού στους μονοπωλιακούς ομίλους, να παλέψει ενάντια σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να αγωνιστεί βάζοντας στο στόχαστρο την καπιταλιστική ανάπτυξη, που έχει γνώμονα το επιχειρηματικό κέρδος, θυσιάζοντας τα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα και καταχτήσεις, το ίδιο το περιβάλλον.

13/9/2019
Η Επιτροπή Περιοχής Αν. Μακεδονίας και Θράκης του ΚΚΕ