Τα πλαστικά μιας χρήσης – Πρόταση οδηγίας της ΕΕ
Ανακοίνωση δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Το 80-85% των απορριμμάτων στις παραλίες είναι πλαστικά, με τα πλαστικά μιας χρήσης να αντιπροσωπεύουν το 50%. Αυτός είναι και ο λόγος που συζητιέται αυτήν την περίοδο στις Βρυξέλλες πρόταση οδηγίας για τη μείωση των πλαστικών μίας χρήσης. Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, μαζί με τα δίκτυα στα οποία ανήκει, ζητά[i] από τους εκπροσώπους μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, να λάβουν δεσμευτικές αποφάσεις για τη μείωση της ρύπανσης από τα πλαστικά στην πηγή, καθώς και για τη δεσμευτική ευθύνη των παραγωγών. Λιγότερο από το 30% των πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται στην Ευρώπη κάθε χρόνο συλλέγονται για ανακύκλωση, ενώ τα υπόλοιπα απορρίπτονται, καίγονται ή διαφεύγουν στο περιβάλλον.[ii]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει χωριστή συλλογή σε ποσοστό 90% για τα πλαστικά μπουκάλια, ενώ υπάρχει ο στόχος ανακύκλωσης περιεχομένου στο 35% έως το 2025, κάτι που θα αποτελέσει σημείο «διαμάχης» καθώς διαφαίνεται να υπάρχει απροθυμία ως προς τα μηχανήματα επιστροφής κενών μπουκαλιών που είναι και τα μόνα που αποδεδειγμένα μπορούν να αποτελέσουν τη λύση στη συλλογή των πλαστικών φιαλών. Έντονη είναι η κινητοποίηση μεμονωμένων ευρωβουλευτών σχετικά με τα βιοαποικοδομήσιμα ή λιπασματοποιήσιμα και λοιπά υλικά που εξακολουθούν όμως να είναι πλαστικά, οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον είναι μεγαλύτερες από εκείνες των πλαστικών, ενώ η Ελλάδα και άλλες χώρες δεν διαθέτουν καν συστήματα διαχείρισής τους. Τόσο οι τροποποιήσεις για τα βιοπλαστικά όσο και άλλες που συζητούνται, σκοπό έχουν να μειώσουν την προσπάθεια να γίνουμε όλοι καλύτεροι και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να υιοθετηθούν.
Οι παραγωγοί καλούνται να εμπορεύονται πλαστικά που να μπορούν να είναι μέρος της κυκλικής οικονομίας. Αυτό ήταν και το μήνυμα της φετινής εκστρατείας του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η οποία, συντονισμένη με τις ραγδαίες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επικεντρώθηκε στα πλαστικά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου HORIZON- PTwist.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση της 24ης Σεπτεμβρίου 2018, η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στα 14 κράτη μέλη που κινδυνεύουν να χάσουν το στόχο του 2020 για 50% επαναχρησιμοποίηση / ανακύκλωση σύμφωνα με τη σχετική έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης.[iii]Για το 2016 η χώρα μας δήλωσε ότι το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων (συμπεριλαμβανομένης της λιπασματοποίησης) ήταν 17%, ενώ το ποσοστό υγειονομικής ταφής ήταν 82% και άρα είναι ορατός ο κίνδυνος μη επίτευξης του στόχου του 2020 για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων σε ποσοστό 50%.
Η ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα λάβει χώρα στις 23-24 Οκτωβρίου.
Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS υλοποιεί εδώ και 23 χρόνια την πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών θάλασσας, ακτών και φυσικών περιοχών ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ που αποτελεί μια από τις ιστορικότερες και μαζικότερες εκστρατείες καθαρισμών σε ευρω-μεσογειακό επίπεδο. Κάθε χρόνο, και με αφορμή την υλοποίηση της εκστρατείας, επιλέγεται κάποιο κρίσιμο περιβαλλοντικό θέμα, σε σχέση με τη θαλάσσια και παράκτια διαχείριση, το οποίο δεσπόζει επικοινωνιακά, ώστε να αναδειχθούν οι άγνωστες παράμετροί του και να ενημερωθούν σχετικά οι πολίτες. Έτσι, το 2014 – 2015 η θεματική ήταν η πλαστική σακούλα και από το 2015 συμμετέχουμε στο Ευρωπαϊκό Έργο LIFEDEBAG. Η θεματική της φετινής εκστρατείας, συνασπισμένη με τις δυνάμεις που επιδιώκουν ραγδαίες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επικεντρώνεται στα πλαστικά και πραγματοποιείται υπό το πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου HORIZON- PTwist: Ανοιχτή πλατφόρμα για τον κύκλο ζωής του πλαστικού: ευαισθητοποίηση, απόδοση αξίας, και βιώσιμη καινοτομία. Όταν κάποιος χρησιμοποιεί πλαστικά μιας χρήσης στην καθημερινότητά του, δεν σκέπτεται την περιβαλλοντική ρύπανση στην οποία συμβάλλει. Κάποιοι δεν γνωρίζουν το κακό που κάνουν, ενώ άλλοι, σκέπτονται: «Σιγά, τι κακό θα κάνει ένα καλαμάκι/ πιατάκι/ ποτηράκι». Ο χάρος έρχεται να μας αφυπνίσει.