Του Νίκου Παπανικολόπουλου*

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για τις «χαμένες ευκαιρίες» αυτού του τόπου. Και δεν ήσαν λίγες. Να θυμηθούμε μερικές : Πετρελαιαγωγός Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης, Λιμενική Ακαδημία, Μαρίνα, Διαμετακομιστικό κέντρο, Ανάπτυξη λιμένα. Ευκαιρίες οι οποίες, κατά την προσωπική μου άποψη, έχουν χαθεί οριστικά και αμετάκλητα, καθώς :

Σήμερα, εικοσιπέντε χρόνια μετά τη γέννηση της ιδέας του, δεν μπορούμε να μιλάμε για Πετρελαιαγωγό, όταν διεθνώς το πετρέλαιο εκτοπίζεται από το φυσικό αέριο στην υγρή και την αέρια μορφή του.
Σήμερα, δεκαοκτώ χρόνια μετά τη γέννηση της ιδέας της, δεν μπορούμε να μιλάμε για Σχολή Λιμενικού στην Αλεξανδρούπολη, όταν μετά από ατέρμονες συζητήσεις, διαβουλεύσεις, υποσχέσεις κ.ο.κ, με νομοθετική ρύθμιση (Π.Δ 76/2018), τον Αύγουστο του 2018, ορίστηκε έδρα της ο Πειραιάς.
Σήμερα, εικοσιπέντε χρόνια μετά τη νομοθετική της κατοχύρωση (Ν. 2160/1993, Ν. 2206/1994, Υ.Α ΦΕΚ 269Β/1995), δεν μπορούμε να μιλάμε για κατασκευή Μαρίνας στην Αλεξανδρούπολη, όταν δεν ξεκίνησε ποτέ και μάλιστα, αυτοί (Καζίνο Ξάνθης) που την αθέτησαν, ικανοποιήθηκαν από την ίδια την Πολιτεία με τη μεταφορά του Καζίνο από την Ξάνθη στην Αλεξανδρούπολη (Υ.Α ΦΕΚ 772Β/2013).
Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη του επίσημη εξαγγελία από το Δήμο Αλεξανδρούπολης, στα πλαίσια του Αναπτυξιακού Προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ, δεν μπορούμε να μιλάμε για Διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο στην Αλεξανδρούπολη, όταν δεν έχει καν ξεκινήσει η ανάπτυξη του λιμανιού με το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο.
Σήμερα, δεν μπορούμε να μιλάμε για Ανάπτυξη λιμένα, όταν επί δεκαεπτά χρόνια (N. 2932/2001) το master plan τελεί υπό διαμόρφωση και η διαγωνιστική διαδικασία, από το ΤΑΙΠΕΔ, για συμβάσεις παραχώρησης συνεχώς αναβάλλεται. Πολύ δε περισσότερο όταν στη «γειτονιά» μας, στη Θάλασσα του Μαρμαρά :
(ι) το ΑSYAPORT Terminal, ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2015, υπογράφοντας συμφωνία με την MSC (Mediterranean Shipping Company) τη δεύτερη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο.
(ιι) το KUPORT Terminal, τμήμα του τεράστιου λιμανιού Ambarli, το 2015 υπέγραψε συμφωνία για την απόκτηση του 65% των μετοχών του από την Cosco Pacific, θυγατρική της COSCO (China Ocean Shipping Company).
(ιιι) ο Δανέζικος ναυτιλιακός όμιλος DFDS, εξαγόρασε την Τουρκική «U.N. Ro-Ro Isletmeleri» και από το Σεπτέμβριο του 2018 συνδέει για πρώτη φορά το Gothenburg της Σουηδίας και με το Ambarli.

Αφού λοιπόν χάθηκαν τουλάχιστον πέντε αναπτυξιακές ευκαιρίες για την Αλεξανδρούπολη, τον τελευταίο καιρό, κυρίως πολιτικά πρόσωπα, εστιάζουν την ανάπτυξη σε ένα άλλο μεγάλο έργο. Τον θαλάσσιο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU – Floating Storage and Regasification Unit for LNG – Liquefied Natural Gas) στη θαλάσσια περιοχή της Αλεξανδρούπολης.
Βεβαίως, είναι το πιο πρόσφατο καθώς γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 2010 και μας εξαγγέλθηκε το καλοκαίρι του 2011. Όμως, μήπως κι αυτό κινδυνεύει να προστεθεί στον κατάλογο των «χαμένων ευκαιριών» ;
Θέτω τον προβληματισμό μου έχοντας υπόψη ορισμένα γεγονότα και ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

Η αριθ. 29/25-7-2011 Απόφαση της ΡΑΕ (Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας) ανέφερε ότι η εξασφάλιση χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Φεβρουάριο του 2013 και η πλήρης λειτουργία του (εμπορική εκμετάλλευση) μέχρι το Φεβρουάριο του 2016.
Η αριθ. 60/26-01-2017 Απόφαση της ΡΑΕ (Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας) μετά από αίτηση της GASTRADE, ανέφερε ότι η εξασφάλιση χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2020 και η πλήρης λειτουργία του (εμπορική εκμετάλλευση) μέχρι το τέλος του 2026.
Γιατί αυτή η δεκαετής απόκλιση από τον αρχικό σχεδιασμό ;

Στον 2ο προσωρινό κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ημερομηνία 14-10-2013, των Έργων Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) για την ενέργεια αναφέρεται ότι θα επιλεχτεί ένα από τα δυο project LNG, της Αλεξανδρούπολης ή της Καβάλας.
Στον 3ο προσωρινό κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ημερομηνία 23-11-2017, των Έργων Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) για την ενέργεια αναφέρεται μόνο ένα project LNG με τον αόριστο τίτλο «In northern Greece».
Στη Βόρεια Ελλάδα ανήκει η Αλεξανδρούπολη ή η Καβάλα ;
Ποια από τις δυο θα μπει στον οριστικό κατάλογο τον οποίο θα θεσπίσει επίσημα η Κομισιόν ;
Η Διυπουργική Επιτροπή αναδιαρθρώσεων και αποκρατικοποιήσεων, με την 195/27-10-2011 Απόφασή της (ΦΕΚ 2501 Β/4-11-2011) μετέφερε στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ Α.Ε, μεταξύ άλλων και το δικαίωμα παραχώρησης της χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του υπόγειου φυσικού χώρου που προκύπτει εκ του σχεδόν εξαντληθέντος κοιτάσματος φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα», για τη μετατροπή του ως χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου, σύμφωνα με το άρθρο 93 του ν. 4001/2011 (ΦΕΚ Α΄ 179), για χρονικό διάστημα έως και 50 έτη μετά την αδειοδότηση του έργου της υπόγειας αποθήκευσης.
Στις 18-7-2018 το ΤΑΙΠΕΔ δημοσίευσε «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την παροχή υπηρεσιών χρηματοοικονομικού συμβούλου σχετικά με την αξιοποίηση του δικαιώματός επί της εγκατάστασης της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα». Δηλαδή, ξεκίνησε η διαδικασία για την αξιοποίηση μιας υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου μοναδικής στην Ελλάδα με ιδιαίτερη αξία λόγω της γεωλογίας της, του μεγέθους της και της εγγύτητάς της με τη νότια δίοδο αγωγών, των υφιστάμενων υποδομών .
Όταν στις 17-12-2010 η GASTRADE υπέβαλε αίτηση στην ΡΑΕ για τον πλωτό σταθμό αεριοποίησης LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, δεν υπήρχε καν θέμα με την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα» καθώς αυτή ήταν σε χρήση από την Energean Oil & Gas S.A.
Τι συμφέρει έναν επενδυτή, να επενδύσει σε μια εγκατάσταση LNG, δίπλα σε μια ήδη υπάρχουσα τεράστια αποθήκη ή 150 χλμ μακριά από αυτή ;

Αλεξανδρούπολη Σεπτέμβριος 2018

*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)