παπανικολόπουλοςΤου Νίκου Παπανικολόπουλου*

Τόσο στα τέλη του 2016, όσο και στις αρχές του 2017, με αφορμή τις επισκέψεις του Πρωθυπουργού στην Αλεξανδρούπολη και τις σχετικές δηλώσεις του για το λιμάνι και το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο, δημιουργήθηκε, για μια ακόμη φορά, ένα κλίμα ευφορίας και αισιοδοξίας.
Είναι χαρακτηριστικά αυτά που είπε στο κλείσιμο της ομιλίας του ο κύριος Πρωθυπουργός, στο λιμάνι, στις 25-11-2016 … «Προς αυτήν, λοιπόν, την κατεύθυνση θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι λειτουργούμε με σχεδιασμό, με σχέδιο, με όραμα και με επιμονή. Και δεν θα κουραστούμε, θα εργαστούμε αδιάκοπα και η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά, ώστε αυτό το μεγάλο όραμα για τη Θράκη και την Αλεξανδρούπολη πολύ σύντομα να γίνει πράξη. Και αυτά τα έργα, τα σημαντικά έργα, θα δώσουν μια άλλη πνοή στην πόλη σας, στο νομό και στην ευρύτερη περιοχή»…
Όμως, περνούν οι μέρες, περνούν οι μήνες, όπως πέρασαν και πολλά χρόνια, και βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο.
Από το 1992, που δημοσιοποιήθηκε το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων με τα προβλήματα της Θράκης και τις προτάσεις για την ανάπτυξή της, μέχρι τις πρόσφατες δηλώσεις του Πρωθυπουργού και τις ανησυχίες Ακαδημαϊκών που κρούουν τον κώδωνα κίνδυνου για τη Θράκη, είμαστε στο ίδιο έργο θεατές.
Για του λόγου το αληθές, και λόγω γνωστικού αντικείμενου, θα κάνω μια σύντομη αναδρομή μόνο σε έναν από τους πολλούς πυλώνες της ανάπτυξης. Αυτόν, που λέγεται «λιμενική βιομηχανία». Θα δούμε το τι γίνεται, εδώ και δέκα χρόνια, στην περιοχή μας και τι, μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια, στη γειτονιά μας …

Εδώ…
Το 2007
(ι) Με την ένταξη (1-1-2007) της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ε.Ε, ξεκινούσαν και οι ευοίωνες προοπτικές για την ανάπτυξη του Έβρου με επίκεντρο το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Βουλγαρία και Ρουμανία θα χρησιμοποιούσαν – αποφεύγοντας το πρόβλημα των Στενών – το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο και χαρακτηρίστηκε «λιμάνι διεθνούς ενδιαφέροντος» (ΚΥΑ 8315.2/2007 – ΦΕΚ 202 Β/16-02-2007). Η ευκαιρία χάθηκε αφού το λιμάνι δεν ήταν έτοιμο.
(ιι) Την ίδια χρονιά (15-3-2007) υπογράφτηκε στην Αθήνα, η Συμφωνία μεταξύ των Κυβερνήσεων Ρωσίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας για την κατασκευή και εκμετάλλευση του Αγωγού Πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. (Ν. 3558/2007 – ΦΕΚ 101 Α /14-5-2007). Η ευκαιρία, χάθηκε, βεβαίως από εξωγενείς παράγοντες, αλλά η ουσία είναι ότι χάθηκε.

Το 2008
(ι) Το «Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» το οποίο ενέκρινε η Ολομέλεια της Βουλής (ΦΕΚ 128 Α/3-7-2008), προέβλεπε την ενίσχυση της αναπτυξιακής πορείας του δίπολου Κομοτηνή – Αλεξανδρούπολη και την ανάδειξη της Αλεξανδρούπολης σε «διεθνές ενεργειακό κόμβο και πύλη του θαλασσίου διαδρόμου Μεσόγειος – Εύξεινος» (βλέπε σελ. 2269 του ΦΕΚ). Απλά, ήταν μια ευχή.
(ιι) Την ίδια χρονιά, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την εκβάθυνση και τη σιδηροδρομική σύνδεσή του λιμένα. Αυτά τα έργα, χρονικού ορίζοντα ολοκλήρωσής τους, το πολύ μιας διετίας, κατάφεραν να ολοκληρωθούν μόλις το καλοκαίρι του 2015. Έτσι, την περίοδο 2011-2013, που η Ευρωπαϊκή Ένωση διαμόρφωνε τα νέα διευρωπαϊκά της δίκτυα, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, έχασε την ευκαιρία να ενταχτεί σε αυτά, αφού δεν ήταν έτοιμο.
(ιιι) Την ίδια χρονιά, Θεσμικοί και πολιτικοί παράγοντες της Θράκης, με αρθρογραφία τους σε ειδικές εκδόσεις, αφιερωμένες Θράκη (βλέπε ειδική έκδοσης της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ το Μάρτιο του 2008 με τίτλο: Οι δρόμοι της ανάπτυξης στη Βόρεια Ελλάδα και της ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ το Δεκέμβριο του 2008, με τίτλο: «Θράκη 2008» κ.α) καθώς και ομιλίες τους σε συνέδρια και ημερίδες, θριαμβολογούσαν ότι η Θράκη, με πρωταγωνιστή τον Έβρο, στα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει το κέντρο των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα και τον τομέα των μεταφορών…

Την περίοδο 2009 – 2011
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Water – Mode» για τη σύνδεση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης με τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, πέρασε αναξιοποίητο.

Το 2010
Ξεκίνησε η διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση του Ανεξάρτητου Σταθμού Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) – Liquefied Natural Gas (LNG), στη θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης, μιας επένδυσης της τάξης των 300 εκατομμυρίων ευρώ. Η έναρξη κατασκευής του προσδιορίστηκε για αρχές του 2013 και η έναρξη λειτουργίας του περί τα τέλη του 2015. Με την αριθ. 60/26-01-2017 Απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, η οποία εκδόθηκε μετά από αίτημα (29-12-2016) της GASTRADE AE, δόθηκε παράταση έναρξης λειτουργίας του, μέχρι τέλος του 2025.

Την περίοδο 2012 – 2014
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Sea2Sea», και πάλι για τη σύνδεση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης με τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, πέρασε αναξιοποίητο.

Στη βόρεια και ανατολική γειτονιά μας…

Το 2013
Άρχισε να λειτουργεί η υποθαλάσσια σιδηροδρομική γραμμή (σήραγγα) κάτω από τα Στενά του Βοσπόρου, γνωστή ως Marmaray, συνδέοντας την ευρωπαϊκή πλευρά (Halkalı) με την ασιατική (Gebze) καθώς και όλα τα λιμάνια στη Θάλασσα του Μαρμαρά με τις χώρες της Ευρώπης.

Το 2014
Στο Βελιγράδι, στη Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Κίνας και 16 χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, υπεγράφησαν συμφωνίες, απούσας της Ελλάδος και παρούσας της Βουλγαρίας, με αντικείμενο τη συνεργασία σε θέματα υποδομών για τη διακίνηση εμπορευμάτων από και προς την Κίνα.

Το 2015
(ι) Στη Θάλασσα του Μαρμαρά, ξεκίνησε τη λειτουργία του το ΑSYAPORT containers terminal, υπογράφοντας συμφωνία με την MSC (Mediterranean Shipping Company) τη δεύτερη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Σε μια έκταση 320.000 τετραγωνικών μέτρων, έχει τη δυνατότητα διακίνησης ετησίως μέχρι και 2,5 εκατ. TEU.
(ιι) Η COSCO (China Ocean Shipping Company) μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες στον πλανήτη, σχηματίζοντας μια κοινοπρακτική εταιρεία με τις εταιρείες China Merchants Holding International (CMHI) και China Investment Corporation (CIC) απέκτησε το 65% των μετοχών του KUMPORΤ containers terminal, του τρίτου μεγαλύτερου σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στην Τουρκία, στο λιμάνι Ambarli, στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, στην βορειοδυτική ακτή της Θάλασσας του Μαρμαρά. Το λιμάνι του Ambarli (40ο στην παγκόσμια κατάταξη του 2015, στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (containers), συναγωνίζεται το λιμάνι του Πειραιά (38ο στην παγκόσμια κατάταξη).

Το 2016
(ι) Στην 20η Ευρωμεσογειακή Συνάντηση – 20th Euro-Med Convention, με θέμα «Από τη στεριά στη θάλασσα – From Land to Sea» μπήκε στο χάρτη των συνδυασμένων μεταφορών και η αξιοποίηση της σιδηροδρομικής σύνδεσης του λιμένα Κόπερ της Σλοβενίας (Αδριατική) με το Μπουργκάς της Βουλγαρίας (Μαύρη Θάλασσα).
(ιι) Στη θαλάσσια περιοχή Çakmakli, βόρεια της Σμύρνης, εγκαινιάστηκε η λειτουργία του ETKI LNG Terminal, ενός πανομοιότυπου με τον σχεδιαζόμενο στην Αλεξανδρούπολη, πλωτό Ανεξάρτητο Σταθμό Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ), για την αποθήκευση και αεριοποίηση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) – Liquefied Natural Gas (LNG), χωρητικότητας 145.000 μ3. Το αξιοσημείωτο είναι ότι, από την τελική επενδυτική απόφαση μέχρι την ολοκλήρωση και λειτουργία του, χρειάστηκαν μόνο επτά μήνες.
(ιιι) Η DP World, ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές σταθμών εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως (είναι η εταιρεία που έχει έδρα στο Dubai και έχει δώσει τη μεγαλύτερη προσφορά για την εξαγορά του ΟΛΘ ΑΕ), ανέλαβε το Yarimca containers terminal που βρίσκεται στην επαρχία Kocaeli στη Θάλασσα του Μαρμαρά. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 2015 και έχει δυνατότητα διακίνησης ετησίως μέχρι και 1,3 εκατ. TEU, απασχολώντας άμεσα 650 άτομα.
Το 2017
(ι) Η COSCO (China Ocean Shipping Company) στα πλαίσια μιας συμμαχίας με την OOCL (Orient Overseas Container Line) δημιούργησαν και ξεκίνησαν την υπηρεσία NEΤ Express (North Europe Turkey Express), καλύπτοντας κυκλικά τα λιμάνια Felixstowe, Hamburg, Antwerp, Piraeus, Ambarli (Kumport), Gebze (Yilport), Izmir και Salerno, δημιουργώντας μία νέα περιφερειακή υποδομή διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων, η οποία συνδέει τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης με αυτά της Μεσογείου.
(ιι) Η Cosco Shipping Lines (Greece) S.A και η Skyserv Handling Services S.A (δραστηριοποιείται στα Διεθνή Αεροδρόμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου) αξιοποιώντας τις ευνοϊκές ρυθμίσεις και τις απλουστευμένες διατυπώσεις που διέπουν την ελεύθερη ζώνη του Πειραιά και στα αεροπορικώς μεταφερόμενα φορτία, υπέγραψαν συμφωνία για την ανάπτυξη και προώθηση μίας ενιαίας πλατφόρμας συνδυασμένης διαχείρισης φορτίων που προορίζονται για αεροπορική μεταφορά.

Μήπως, τελικά η περιβόητη «ανάπτυξη» της Θράκης μας, τείνει να γίνει ανέκδοτο ;
*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)