Έλλειμα στο έμβλημα του Ελληνικού Ινστιτούτου Θρακικών Μελετών
Του Ιωάννη Α. Σαρσάκη
Προσφάτως, εγκαινιάσθηκε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας το Ελληνικό Ινστιτούτο Θρακικών Ερευνών στην Αλεξανδρούπολη. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους εμπνευστές και στους ανθρώπους που μόχθησαν για τη δημιουργία του. Σαφέστατα στη Θράκη έχουμε μείνει πολύ πίσω στα θέματα της ανάδειξης του Θρακικού μας πολιτισμού, αλλά ποτέ δεν είναι αργά να κάνουμε μια νέα αρχή.
Ας μου επιτραπεί όμως και μία ένσταση, δε θα σταθώ τόσο στη λατινογενή λέξη ινστιτούτο [institúto] στη θέση της οποίας θα μπορούσε να είναι η λέξη Εταιρεία ή Κέντρο, αλλά θα σταθώ στο έμβλημα του. Το έμβλημα περιλαμβάνει μία σύνθεση μέσα σ΄ ένα κύκλο όπου απεικονίζονται δύο μορφές της μυθολογίας και δύο αρχαιολογικά ευρήματα του θρακικού χώρου. Πρόκειται για τον Ορφέα, τον Διόνυσο, τη Νίκη της Σαμοθράκης και τον Θράκα Ιππέα.
Τα εμβλήματα γενικώς αποτελούν το επίσημο διακριτικό σημείο για κάθε φορέα, σύλλογο, ¨ινστιτούτο¨ κλπ, και χαρακτηρίζουν άμεσα το περιεχόμενο και την ενασχόληση τους. Στο σημείο αυτό έγκειται και η ένστασή μου, περί του εμβλήματος του Ελληνικού Ινστιτούτου Θρακικών Ερευνών διότι, απεικονίζει πρόσωπα και αρχαιολογικά ευρήματα της αρχαίας εποχής και μόνο. Κατά ένα τρόπο περιορίζει (έστω και οπτικά) την ιστορία της Θράκης καθώς κάποιοι θα αναρωτηθούν ευλόγως για ποιο λόγο απουσιάζει ένας δικέφαλος αετός ή κάποια άλλη παράσταση από τη Ρωμανία/Βυζαντινή αυτοκρατορία. Μια αυτοκρατορία, η οποία υπήρξε η πιο μακροχρόνια παγκοσμίως και για την οποία, σύμφωνα με την κα Αρβελέρ η Θράκη υπήρξε ¨Κεντρώα Περιοχή¨, καθώς βεβαίως και η πρωτεύουσα της (η Πόλις των πόλεων), η Κωνσταντινούπολη, ριζώθηκε και διατηρήθηκε για 1123 χρόνια ως φάρος του παγκόσμιου πολιτισμού στη Θρακική Γη. Ιδιαιτέρως στο γεωγραφικό χώρο του Νομού μας, η ιστορία και τα μνημεία της Ρωμανίας/Βυζαντίου, αποτελούν κυρίαρχα μέρη του Θρακικού μας πολιτισμού, μια επίσκεψη στις Φέρες, στο Διδυμότειχο και στο Πύθιο μπορούν να πείσουν για ¨του λόγου το ασφαλές¨.
Επίσης ως πρόσωπα θα μπορούσαν να ενταχθούν στο έμβλημα και προσωπικότητες του νέου ελληνισμού όπως π.χ. ο Γεώργιος Βιζυηνός ή ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (για τον οποίο αναφέρθηκε στο λόγο του, και πολύ καλά έκανε, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας). Όπως βεβαίως και προσωπικότητες της Θράκης που έλαβαν μέρος στην παλιγγενεσία του 1821 καθώς και μορφές της προσφυγιάς του 19ου και 20ου αιώνα.
Ίσως θα ήταν καλύτερα αν οι υπεύθυνοι του ινστιτούτου, διοργάνωναν έναν καλλιτεχνικό διαγωνισμό με θέμα το έμβλημα του Ελληνικού Ινστιτούτου Θρακικών Ερευνών στην Αλεξανδρούπολη, δίνοντας το δικαίωμα συμμετοχής σε όλους τους Θρακιώτες. Και μόνο η παρουσίαση – έκθεση όλων των εμβλημάτων θα αποτελούσε μια καλή αρχή για τις εργασίες του ινστιτούτου.
Εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο των υπευθύνων του Ινστιτούτου Θρακικών Ερευνών και ευελπιστώ ότι στις εργασίες του θα συμπεριλαμβάνονται όλες οι πτυχές και περίοδοι της Θρακικής μας ιστορίας. Θέλω να πιστεύω ότι ο ¨χρονικός περιορισμός του εμβλήματος¨ δεν εμπεριέχει καμία σκοπιμότητα, αν και φρονώ ότι όσο παραμένει το ίδιο έμβλημα δημιουργεί με την πρώτη ματιά μία αίσθηση πολιτιστικής συρρίκνωσης η οποία ενδεχομένως να επισκιάζει το έργο των συντελεστών του.