παπανικολόπουλοςΤου Νίκου Παπανικολόπουλου*
ΙΟΥΝΙΟΣ 1975 : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ
ΙΟΥΝΙΟΣ 2015 : ΜΗΠΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ (;)

Η Ελλάδα, ένα από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) και 19 της Ευρωζώνης (Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης), στην 50χρονη ευρωπαϊκή της πορεία, από το πρώτο αίτημα ενσωμάτωσής της στους δημοκρατικούς θεσμούς της «Δύσης» το 1975, τα οράματα της «αλλαγής» του 1981 και του «παραγωγικού» εταίρου του 2001, από το 2005 άρχισε να θεωρείται ο πλέον «προβληματικός εταίρος».
Οι πρόσφατες εξελίξεις με τα αλλεπάλληλα ολονύκτια θρίλερ στα Eurogroup όπου οι εταίροι μας έφτασαν να ζητούν από μια Κυβέρνηση πέντε μηνών να κάνει σε πέντε ήμερες ότι δεν έκαναν προηγούμενες Κυβερνήσεις δεκαετιών, δίνουν την αφορμή να θυμηθούμε, να προβληματιστούμε και να στοχαστούμε.

«Οι προετοιμασίες» (1975 – 1979)
Τον Ιούνιο 1975, η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση προσχώρησης στην Ε.Ο.Κ όχι τόσο για οικονομικούς όσο για πολιτικούς λόγους. Το ζητούμενο της εποχής, μετά την επτάχρονη δικτατορία και το κυπριακό, ήταν η επίτευξη πολιτικής σταθερότητας, η εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και η ενσωμάτωση στη «Δύση».
Το 1978, ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις και την 29η Μαΐου 1979, υπεγράφη στην Αθήνα, η Συνθήκη Ένταξης στην Ε.Ο.Κ.
Την 1η Ιανουαρίου 1981, έγινε το δέκατο πλήρες μέλος της Ε.Ο.Κ.

«Οι πρώτες ελπίδες» (1981 – 1995)

Πριν περάσει ένας χρόνος από την ένταξη, ο ελληνικός λαός επέλεξε την πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας, η οποία δήλωνε αντίθετη στην Κοινότητα και στη γραμμή που ακολουθούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις για ευρωπαϊκή πορεία.
Τα πρώτα χρόνια της ένταξης χαρακτηρίστηκαν από τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης να ακολουθήσει «τον τρίτο δρόμο για τον δημοκρατικό σοσιαλισμό» και να πετύχει τον πολιτικό-οικονομικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Έτσι επελέγη η εναλλακτική λύση του «ειδικού καθεστώτος» ή της «ειδικής σχέσης» της με την Ε.Ο.Κ.
Την περίοδο αυτή, η Ελλάδα «αντιτίθετο» στην Ε.Ο.Κ σε πολλά επίπεδα και κυρίως στις πιέσεις της για τον επαναπροσδιορισμό του οικονομικού ρόλου του κράτους και των λειτουργιών του ( Δημόσιος τομέας, ΔΕΚΟ, κρατικά μονοπώλια, προβληματικές επιχειρήσεις κλπ).
Είναι χαρακτηριστικό ότι 12 χρόνια μετά, μόλις το 1993 προστέθηκε ειδικό άρθρο (32 Α) στον κανονισμό της Βουλής για την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτικών Υποθέσεων.
Οι δημόσιες δαπάνες από το 30% το 1980 πήγαν στο 50% το 1995. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στις δαπάνες χρηματοδότησης της δημόσιας διοίκησης από 5% του ΑΕΠ το 1980 στο 13% το 1995.
Τον Οκτώβριο του 1985, η Ελλάδα, έκανε για πρώτη φορά αίτημα «συνδρομής» – δανεισμού στην Ε.Ο.Κ. για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της. Το αίτημα έγινε δεκτό. Μια από τις πιο σημαντικές κοινοτικές ενέργειες στήριξης της Ελλάδας ήταν και τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ) μέσω των οποίων την περίοδο 1986-1992 εισέρευσαν στην Ελλάδα χρήματα από τρία διαρθρωτικά ταμεία (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕΠ)
Η Κοινότητα, στα πλαίσια νέου ελληνικού αιτήματος «συνδρομής», το Μάρτιο του 1990 το ενέκρινε αλλά με αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπάλληλων κατά 10% την τριετία 1991-1993 αναφέροντας μάλιστα στην απόφαση χορήγησης του δάνειου ρητά τον αριθμό 525.000. Φυσικά ο όρος από ελληνικής πλευράς δεν τηρήθηκε αν και υπήρξε προειδοποιητική επιστολή του Προέδρου της Επιτροπής J. Delors στον Έλληνα πρωθυπουργό το Μάρτιο του 1990.

«Οι αλχημείες» (1996 – 2004)

Τον Ιανουάριο του 1996, με την ανάδειξη νέου πρωθυπουργού, διαφάνηκε ότι τα ηνία της χώρας τα πήρε ένας ευρωπαϊστής πρωθυπουργός και πολλοί πίστεψαν ότι ήρθε η ώρα, η Ελλάδα από προβληματικός εταίρος να μετεξελιχτεί σε παραγωγικό.
Η νέα κυβέρνηση, για να δείξει τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό και τη δημοσιονομική της πειθαρχεία στις υποδείξεις της Κοινότητας υιοθέτησε για τις προσλήψεις στο δημόσιο, την πολιτική «6 προς 1» για να καλυφτεί το χαμένο έδαφος του «3 προς 1» που απλά και μόνο είχε εξαγγελθεί το 1991.Βεβαια, ουδέποτε εφαρμόστηκε ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Αν και η Διαρκής Γνωμοδοτική Επιτροπή Φορέων του Δημοσίου πρότεινε την κατάργηση περίπου 130 Οργανισμών του Δημοσίου, κανένας δεν καταργήθηκε.
Η κυβέρνηση Σημίτη, των ευρωπαϊστών ή εκσυγχρονιστών όπως την αποκαλούσαν, παρουσιάστηκε με στρατηγικό στόχο την προετοιμασία της χώρας για ένταξη στην οικονομική και νομισματική ένωση (Ο.Ν.Ε). Κορόιδεψε και την Ένωση αλλά και την ελληνική κοινωνία, την οποία τάιζε με μύθους για την «ισχυρή οικονομία», ενώ απέκρυβε τα πραγματικά δεδομένα.
Η ανακίνηση του θέματος, από την κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, για το πώς μπήκε η Ελλάδα στην ΟΝΕ, επιβάρυνε την ούτως ή άλλως δύσκολη θέση της χώρας μας. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά με αυτή την έννοια, επιβαρυντική ήταν για τη χώρα μας και η αποκάλυψη, από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, των ψευδών στοιχείων που έδινε στην Ένωση η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή.
.

«Η αρχή του τέλους» (2005 – 2015)

Αν και η νέα κυβέρνηση εξήγγειλε, το Μάρτιο 2004, την επανίδρυση του κράτους και τον περιορισμό του δημόσιου τομέα, όπως πρόσταζε και η ΕΕ, όχι μόνο δεν κατάργησε ΔΕΚΟ αλλά δημιούργησε εκατοντάδες νέους Οργανισμούς και Επιτροπές. Το ίδιο έκανε και η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, τη διετία 2009-2011.
Τον Οκτώβριο 2009, η νέα κυβέρνηση επανέλαβε το λάθος της προηγούμενης, σχετικά με τα στοιχεία που είχαν δοθεί στην ΕΕ, με αποτέλεσμα να μπλεχτούμε πρώτα στα δίχτυα της «τρόικα» και δυο χρόνια μετά, η κυβέρνηση να παραιτηθεί.
Το Μάιο του 2010, η κυβέρνηση υπογράφει το «πρώτο μνημόνιο» που αποτυπώνεται στο Ν. 3845/2010 «Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας από τα κράτη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ», με δυο δυσβάστακτους και πρωτοφανείς όρους:
(i) Την ολοκληρωτική δέσμευση του συνόλου της περιουσίας του ελληνικού κράτους και
(ii) Την παραίτηση απ’ όλες τις ασυλίες κι απ’ όλα τα δικαιώματα της εθνικής κυριαρχίας.
Τον Ιούνιο του 2011, υπογράφεται το «δεύτερο μνημόνιο» ή «μεσοπρόθεσμο» που αποτυπώνεται στο Ν. 3985/2011 «Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-15 » και στον «εφαρμοστικό νόμο» 3986/2011 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-15 », με κύριο στόχο τις διαρθρωτικές αλλαγές στο κράτος και την ίδρυση ενός «Ταμείου» με τίτλο «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου -Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ Α.Ε» μέσα από το οποίο η περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου θα περνά σε εταιρείες – επενδυτές, με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών μας και την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους
Το Νοέμβριο 2011, ορίστηκε ‘’Μεταβατική Κυβέρνηση’’ Παπαδήμου, η οποία απέβλεπε στην επίτευξη των στόχων που προέβλεπαν «οι συμφωνίες της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου 2011», η «εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής που συνδέεται με τις αποφάσεις αυτές» και η διεξαγωγή εκλογών. Η θητεία της έληξε στις 17 Μαΐου 2012 με την παραίτησή της και ανέλαβε η ‘’Υπηρεσιακή Κυβέρνηση’’ Πικραμμένου καθώς από τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 δεν μπόρεσε να σχηματιστεί κυβέρνηση. Από τις νέες εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 πρόεκυψε ‘’Κυβέρνηση Συνεργασίας’’ Σαμαρά, η θητεία της οποίας έληξε στις 25 Ιανουαρίου 2015 μετά τις Βουλευτικές Εκλογές λόγω μη εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας και τη διαδέχθηκε για πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση. Η κυβέρνηση Τσίπρα παρά τις προγραμματικές της θέσεις επιχείρησε έναν έντιμο συμβιβασμό με αρκετές υποχωρήσεις. Παρ’ όλα αυτά, εγκλωβίστηκε και ηττήθηκε από αδίστακτους επαγγελματίες της πολιτικής και του κεφαλαίου.
***
Έτσι με την περίπτωση της Ελλάδας ήρθε η ώρα της αλήθειας και για την Ευρώπη .
Αξίζει άραγε η παραμονή μας στο ευρώ με αντάλλαγμα την εθνική μας ταπείνωση ;
Έχει καμία αξία ο λευκός καπνός της Συνόδου όταν προέρχεται από την τέφρα της πατρίδας μας ;
Αν όχι ο Ιούνιος 2015, το τέλος του 2015 θα ‘ναι καθοριστικό.

Αλεξανδρούπολη Ιούνιος 2015
*υποναύαρχος (εα) λιμενικού σώματος