Ομιλία Γιώργου Ντόλιου στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΟΛΙΟΣ (Ειδικός Αγορητής του ΠΑ.ΣΟ.Κ.): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να μιλήσω επί της αρχής. Δεν θα μπω στα άρθρα. Ίσως κάνω κάποιες αναφορές σε άρθρα, ακριβώς γιατί θέλω να τονίσω την άποψή μας επί της αρχής. Θα ξεκινήσω από τον τρόπο με τον οποίο νομοθετούμε με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Επιτέλους, αυτός ο δημοκρατικός κατήφορος θα πρέπει να τελειώσει. Νομίζω ότι όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε επί αυτού, ότι δεν μπορεί να συνεχίσει αυτή η Βουλή να νομοθετεί με αυτόν τον τρόπο. Υπάρχει μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου, η οποία έγινε στις 31/12/2012. Υπάρχει μια εξήγηση στην αιτιολογική έκθεση. Θα το αποδεχθούμε και αυτήν τη φορά, αλλά θα επαναλάβω ότι αυτός ο δημοκρατικός κατήφορος, της δια των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου νομοθέτησης θα πρέπει να σταματήσει.
Εδώ υπάρχει και άλλο ένα στοιχείο που επιδεινώνει τον κατήφορο. Έχουμε μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου και ένα σχέδιο νόμου. Δεν έχουμε απλώς προσθήκες. Έχουμε κατά κόρον αλλαγή των διατάξεων των άρθρων της πράξης νομοθετικού περιεχομένου. Αυτό είναι επίσης πρωτοφανές φαινόμενο. Δεν είναι δυνατόν να τα αποδεχόμαστε όλα αυτά και, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι ζητήματα τα οποία μπορούμε κάθε φορά να τα ξεπερνάμε. Δεν μας τιμά.
Θέλω να μιλήσω επί της αρχής. Οι 200 περίπου αρμοδιότητες έπρεπε να μεταφερθούν από 1/1/2013 από τις περιφέρειες της χώρας, τις παλιές νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και από το Κράτος, στους δήμους της χώρας, με βάση την αρχή της επικουρικότητας και, βεβαίως, με βάση το στόχο της αποκέντρωσης. Αίρεται η πεμπτουσία του «Καλλικράτη». Καταργείται η αποκέντρωση. Αυτό κάνουμε. Χάθηκαν, κυριολεκτικά, δύο χρόνια μεταβατικής περιόδου. Χάθηκε αυτή η περίοδος. Αν θέλουμε να κάνουμε μια πολιτική προσέγγιση, κύριοι Υπουργοί, στο θέμα, θα πρέπει τουλάχιστον να ανανεώσουμε τη μεταβατική περίοδο. Μπορούμε να πούμε σε έξι μήνες ή σε ένα χρόνο, ότι θα μεταφέρουμε αυτές τις αρμοδιότητες.
Όσο αφορά το θέμα του κόστους που υπάρχει, έχει κανείς την άποψη ότι αυτές οι αρμοδιότητες ασκούνται σήμερα από το Κράτος ή από τις περιφέρειες δωρεάν; Δεν έχουν κάποιο κόστος; Γιατί έλεγα προηγουμένως ότι χάθηκε αυτή η μεταβατική περίοδος; Χρειαζόταν μια στοιχειώδης δουλειά για να κοστολογήσουμε την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων και να τις μεταφέρουμε, χωρίς να αναστείλουμε την αποκέντρωση, μαζί με το κόστος αυτό, το οποίο δεν αυξάνει τη δημόσια δαπάνη. Το κόστος επιβάρυνε τους προϋπολογισμούς των περιφερειών και του κράτους, έτσι θα επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των δήμων, εφόσον μεταφερθούν. Η κριτική δεν αφορά μόνο τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, αφορά την διετία, χάθηκε πολύτιμος χρόνος και θα έλεγα ότι αυτός ο χρόνος ακόμα και αν ανανεωθεί δεν θα είναι τόσο πολύτιμος, τόσο χρήσιμος. Ο χρόνος αυτός χάθηκε σε μια περίοδο όπου η ελληνική περιφέρεια, οι δήμαρχοι, οι πρώην νομάρχες, οι σημερινοί περιφερειάρχες μετά τον Καλλικράτη είχαν διάθεση να προχωρήσουν στη μεταφορά των αρμοδιοτήτων, στα ζητήματα της αποκέντρωσης. Νομίζω ότι αυτή είναι η πρώτη σοβαρή επισήμανση και θα επανέλθω στο θέμα της ανανέωσης του χρόνου της μεταβατικής περιόδου, αλλιώς θα τα εναποθέσουμε και πάλι όλα στο κεντρικό κράτος. Είναι μικρόνοη η στάση κάποιων ότι επειδή δεν μας μεταφέρονται οι πόροι δεν θέλουμε τις αρμοδιότητες. Είναι πολύ απλό να μεταφερθούν οι πόροι και οι αρμοδιότητες.
Βρίσκομαι σε μια σύγχυση σε σχέση με το άρθρο 2. Αντιλαμβάνομαι πως η αιτιολογική έκθεση αναφέρει πως επειδή οι συμβάσεις έργου εγκρίθηκαν αργά, δεν υπήρχε δυνατότητα να υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια του 2012. Το ερώτημα που τίθεται για να αποφασίσουμε εάν θα ψηφίσουμε ή όχι, είναι εάν στις εγκριθείσες συμβάσεις έργου και εργασίας για την τοπική αυτοδιοίκηση του 2013, θα προστεθούν και οι εγκριθείσες συμβάσεις του 2012. Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε. Η άποψή μου είναι ότι θα έπρεπε να προστεθούν. Εν πάση περιπτώσει, ένα κριτήριο που θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να έχουμε, είναι ποιος είναι ο αριθμός των συμβάσεων του 2012. Έτσι μπορούμε να εκτιμήσουμε εάν μπορούμε να τις προσθέσουμε στις συμβάσεις του 2013 καθώς και τι δημοσιονομικό πρόβλημα μας δημιουργεί. Εάν μας δημιουργεί δημοσιονομικό πρόβλημα τότε υπάρχει και μια άλλη διάσταση στην οποία θα πρέπει να δώσουμε σημασία. Τι είδους συμβάσεις είναι αυτές. Εάν κάποιες συγκεκριμένες συμβάσεις π.χ (ναυαγοσώστες) εγκρίθηκαν στο τέλος του 2012 και ξέρουμε ότι πιθανόν να έχουμε και πάλι μία καθυστέρηση στις εγκρίσεις, τότε είναι αναγκαίο να προσθέσουμε την έγκριση αυτών τουλάχιστον στο 2013 ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν εύρυθμα μια σειρά υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Την τελευταία περίοδο γίνεται μια έντονη κριτική για διάφορα υπαρκτά θέματα που αφορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση. Σήμερα η λειτουργία του κράτος σε θέματα καθημερινά που αφορούν τον πολίτη, θα ήταν αδύνατη χωρίς την τοπική αυτοδιοίκηση, της οποίας ας μη ξεχνάμε πως τα οικονομικά έχουν κυριολεκτικά καταρρακωθεί. Θα πρέπει να προστατεύσουμε την τοπική αυτοδιοίκηση, η καθημερινότητα του πολίτη -σε πολύ μεγάλο βαθμό- εξαρτάται από τη λειτουργία της.
Έρχομαι στο άρθρο 3. Σχετικά με το γεγονός πως 176 αντιδήμαρχοι ορίστηκε με το νόμο Γιαννίτση να μην έχουν αντιμισθία. Στη συνέχεια με την πράξη νομοθετικού περιεχομένου, εάν κατάλαβα καλά, αποκαταστήσατε την αντιμισθία αυτών των αντιδημάρχων. Αμέσως μετά με το σχέδιο νόμου ερχόμαστε να το καταργήσουμε και πάλι. Είναι απίστευτο αυτό που έχει γίνει. Ποια είναι η πολιτική μας θέση γι’ αυτό; Θέλουμε τους αντιδήμαρχος ή δεν τους θέλουμε; Αυτή την τετραετία, αυτοί οι αντιδήμαρχοι είναι απαραίτητοι. Δεν υπάρχει δημοσιονομικό πρόβλημα, εάν συνεχίσουν οι δημόσιοι υπάλληλοι να παίρνουν το μισθό της οργανικής τους θέσης. Εάν δεν πληρώνονται από το δήμο και πληρώνονται από την οργανική τους θέση, δεν θα υπάρξει δημοσιονομική επιβάρυνση, εκτός εάν το Υπουργείο Οικονομικών και η τρόικα μετράει ως ένα ενιαίο αριθμητικό σύνολο τους μισθούς στο δημόσιο. Τότε, θα μπορούσε να υπάρξει μια λογική εξήγηση για το τι πραγματικά συμβαίνει. Μιλήσαμε γι’ αυτή την κρίσιμη περίοδο, της οποίας θα πρέπει να ανανεώσουμε τον χρόνο της μετάβασης για του Καλλικράτη.
Κύριε Υπουργέ, η ΚΕΔΕ είχε κάνει πρόταση να κατοχυρωθούν οι επιστημονικοί συνεργάτες, οι οποίοι είχαν προσληφθεί και των οποίων ο αριθμός ήταν μικρότερος από αυτούς που προέβλεπε το μεσοπρόθεσμο. Το γεγονός αυτό δε δημιουργεί δημοσιονομικό πρόβλημα. Δεν ανατρέπονται οι λειτουργίες και οι ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί με την πρόσληψη αυτών συνεργατών. Σε μια συζήτηση που είχαμε με τον κ. Στουρνάρα είχε πει ότι μπορούμε να το δούμε. Η ΚΕΔΕ θα μας πει την Τρίτη ότι συμφωνεί με αυτή την πρόταση. Οι επιστημονικοί συνεργάτες θα είναι λιγότεροι, από αυτούς που προβλέπει το μεσοπρόθεσμο. Θα ήθελα να σημειώσω όταν λέω επιστημονικούς συνεργάτες πως αναφέρομαι και στους ιδιαίτερους γραμματείς γιατί αφορούν τους μικρούς δήμους, στους οποίους οι ιδιαίτεροι γραμματείς είναι η ψυχή των δήμων, για να το πω διαφορετικά παίζουν το ρόλο του παλιού γραμματέα των κοινοτήτων, πριν τον Καλλικράτη και τον Καποδίστρια.
Σε σχέση με το παρατηρητήριο, για το οποίο έχει γίνει πολύ μεγάλος λόγος, θέλω να πω ότι υπήρξε ένα πρόγραμμα το οποίο αφορούσε τα έσοδα και τα έξοδα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Υπάρχει αρμόδιος υπάλληλος του κάθε δήμου υπεύθυνος να ενημερώνει το πρόγραμμα, το οποίο εφόσον είμαι καλά πληροφορημένος λειτουργούσε κανονικά. Προέκυψε το θέμα του παρατηρητηρίου. Πέρα των άλλων ενστάσεων, το φαινόμενο το κράτος να μην ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις απέναντι στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι καθημερινό. Το ερώτημα που τίθεται είναι: τι θα γίνει όταν και εάν λόγω αδυναμίας του κράτους να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, προκύψει ζήτημα εκτέλεσης του προϋπολογισμού από έναν δήμο; Καταδικάζουμε τον δήμο; Εδώ ανακύπτουν και άλλα ζητήματα. Υπάρχουν τα άρθ. 259, 260 του Καλλικράτη, τα οποία προβλέπουν την προέλευση των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης, πρώτου και δεύτερου βαθμού, τα οποία δεν έχουμε πειράξει, δεν έχουμε αλλάξει. Εκτός από τα άρθρα αυτά, έχουμε έναν προϋπολογισμό ο οποίος προβλέπει τα έσοδα της τοπικής αυτοδιοίκησης και ο οποίος προσαρμόζεται στο μεσοπρόθεσμο. Παρόλα αυτά όμως το κράτος πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται. Αυτό το παρατηρητήριο δεν μπορεί να λειτουργήσει, είναι φαινάκη. Σε διαφορετική περίπτωση θα καταλογίσει ευθύνες σε δήμους, που δεν μπορούν να εκτελέσουν τον προϋπολογισμό τους, όχι με δική τους ευθύνη, αλλά με καθαρή ευθύνη του κράτους.
Κάποιος συνάδελφος ανέφερε κάτι για επιεική λειτουργία του Παρατηρητηρίου. Αυτή η κακώς εννοούμενη «επιείκεια» -που ακούστηκε στην αίθουσα- είναι που κατήργησε όλες τις λειτουργίες του ελληνικού κράτους. Επομένως θα πρέπει να είμαστε απολύτως ακριβείς και συγκεκριμένοι, χωρίς να κάνουμε εξαιρέσεις. Εφαρμογές τέτοιων διατάξεων και αποφάσεων στο περίπου αναδεικνύουν παιδικές ασθένειες του ελληνικού κράτους.
Κ. Υπουργοί, αναδιαρθρώνετε οργανικές μονάδες της γενικής διευθύνσεις οικονομικών. Θα ήθελα να θέσω το εξής ζήτημα. Αυτή η αναδιάρθρωση, έλαβε υπόψη της τη διοικητική μεταρρύθμιση; Νομίζω ότι έχει ολοκληρωθεί και η αξιολόγηση που έχει γίνει στο Υπουργείο Εσωτερικών. Τι γίνεται; Λαμβάνει υπόψη το άρθρο 8, που αναδιαρθρώνει τις οικονομικές υπηρεσίες, τη διοικητική μεταρρύθμιση; Είναι ένα ζήτημα, το οποίο το θέτω και θα προσπαθήσω να έχω μια καλύτερη ενημέρωση μέχρι τις επόμενες συνεδριάσεις, για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε.
Έρχομαι στο άρθρο 9 για τους αντιδημάρχους των νησιωτικών δημοτικών κοινοτήτων. Στα μικρά νησάκια, τα οποία ήταν κάποτε ΟΤΑ είτε κοινότητες είτε δήμοι, η μόνη αρχή που υπάρχει είναι ο αντιδήμαρχος. Ερχόμαστε εμείς τώρα, για ένα κόστος, το οποίο δεν ανιχνεύεται καν ούτε στον προϋπολογισμό των δήμων ούτε στον προϋπολογισμό του κράτους και καταργούμε αυτούς τους αντιδημάρχους. Έχω τη γνώμη ότι η λογική αυτής της απόφασης μοιάζει με τη λογική, με την οποία τιμωρήθηκε η Κύπρος μόλις πρόσφατα, λες και δεν υπάρχει Λουξεμβούργο, δεν υπάρχει Μάλτα, δεν υπάρχει Μεγάλη Βρετανία, δεν υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα. Νομίζω ότι πρέπει να το αποσύρουμε πάραυτα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Δεν έχει κανένα δικαίωμα ο κ. Στουρνάρας να επιμείνει –ούτε η τρόικα- ότι θα πρέπει να καταργηθούν αυτοί οι αντιδήμαρχοι. Δεν είναι δυνατόν να τα υιοθετούμε αυτά τα πράγματα. Υπάρχει παράκρουση πλέον. Έχουμε καταργήσει και την απλή αριθμητική.
Θα κάνω μια σειρά πολύ σύντομων αναφορών.
Κατ’ αρχήν, κύριε Υπουργέ, είναι γνωστό ότι η αιτιολογική σας έκθεση υποστηρίζει την πράξη νομοθετικού περιεχομένου και οι διατάξεις είναι διαφορετικές. Θα πρέπει στοιχειωδώς τουλάχιστον για την αποκατάσταση της τάξης, να αλλάξετε την αιτιολογική έκθεση. Δεν είναι δυνατόν να διαβάζουμε άλλα στην αιτιολογική και άλλα να μας ζητάτε να ψηφίσουμε και αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται πολύ έντονα σε αρκετές περιπτώσεις.
Σε σχέση με τους αποσπασμένους της Δ.Ε.Η., δεν έχω καταλάβει. Αυτό μου μοιάζει σαν εξαίρεση, σαν ένα συνδικαλιστικό αίτημα, στο οποίο υποχώρησε πάλι η Κυβέρνηση. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά έτσι μου μοιάζει. Δηλαδή, αποσπώνται υπάλληλοι της Δ.Ε.Η. σε άλλες υπηρεσίες, στον ΕΟΠΥΥ, θα πληρώνονται από τη Δ.Ε.Η., υποθέτω, για να εξασφαλιστεί το μισθολογικό καθεστώς και θα αποδίδεται στη συνέχεια από τον ΕΟΠΥΥ το κόστος μισθοδοσίας στη Δ.Ε.Η.. Ε, αυτό, τώρα, τι εξαίρεση είναι; Είναι δυνατόν σήμερα, που περνάμε αυτά που περνάμε, να υιοθετούμε τέτοιες λογικές; Πότε επιτέλους θα αρχίσουμε να λογικευόμαστε, να αντιλαμβανόμαστε το τι πραγματικά μας συμβαίνει σε αυτή τη χώρα; Όταν ένας υπάλληλος κάνει άλλη δουλειά διαφορετική από αυτήν στο παρελθόν, θα πάρει τον μισθό της δουλειάς την οποία κάνει.
Στο ένα άρθρο 16, σε σχέση με την ΗΔΥΚΑ, Εκείνο που δεν καταλαβαίνω και θα το δούμε στις επόμενες συνεδριάσεις, είναι γιατί αυτές οι συμβάσεις εξαιρούνται από τον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αυτά είναι πολιτικά ζητήματα, στα οποία θα πρέπει να σταθούμε.
Θα μας δοθεί ευκαιρία και στην ακρόαση των φορέων και στη συζήτηση επί των άρθρων, να κάνουμε μια αναλυτικότερη συζήτηση.
Θέλω να πω ότι εγώ αντιλαμβάνομαι τις ανάγκες που επέβαλλαν την ΠΝΠ 31/12/2012, αλλά αυτό το πράγμα δεν μπορεί να συνεχιστεί και θέλω να σταθώ στην πεμπτουσία αυτής της πολιτικής παρέμβασης. Θα πρέπει να ανανεώσουμε τον μεταβατικό χρόνο, θα πρέπει να εμπνεύσουμε ακόμη μία φορά τους υπαλλήλους του Υπουργείου Εσωτερικών και όχι μόνο, τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες, αλλά και τους υπαλλήλους των δήμων, τους υπαλλήλους των περιφερειών και να ξαναμιλήσουμε και να ξαναπιάσουμε το θέμα της αποκέντρωσης από την αρχή. Σας ευχαριστώ.