Του Στέλιου Παναγούτσου*
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας έγινε φανερό ότι οι πολιτικές της ευρωπαϊκής ένωσης αλλά και οι πολιτικές της ελληνικής κυβέρνησης θύμισαν πρακτικές σοσιαλδημοκρατίας. Το περίφημο δόγμα «η αγορά τα ρυθμίζει όλα» αποδείχθηκε ανίκανο να αντιμετωπίσει την κατάσταση που δημιουργήθηκε. Η αγορά προφανώς δε μπορούσε για παράδειγμα να ρυθμίσει την καταστροφή στις αεροπορικές εταιρείες ή ακόμη και στη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας (αυτοκινητοβιομηχανία) αλλά και τη «βαριά» βιομηχανία της Ελλάδας που είναι ο Τουρισμός. Έτσι και οι πιο ακραιφνείς νεοφιλελεύθεροι προσέτρεξαν στο κράτος. Κάτι αδιανόητο για τα μέχρι τότε δεδομένα.
Έτσι είδαμε την ευρωπαϊκή ένωση να χαρίζει λεφτά χωρίς δάνεια, να καταργεί τη συνθήκη του Μάαστριχ και τους κανόνες των δημοσίων ελλειμμάτων και την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα να πνίγει τα ευρωπαϊκά κράτη στη ρευστότητα. Αντίστοιχα είδαμε τη δεξιά κυβέρνηση στην Ελλάδα να πληρώνει μισθούς ιδιωτικών υπαλλήλων, να μειώνει ενοίκια επαγγελματιών, να δίνει επιδόματα σε ελευθεροεπαγγελματίες. Κρατική παρέμβαση δηλαδή σχεδόν «σοβιετικού» τύπου.
Επίσης η ύπαρξη του κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη με τα δημόσια συστήματα υγείας έσωσε την υπόληψή της απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και εν μέρει στο Ηνωμένο βασίλειο, όπου η πανδημία έδειξε τα αδιέξοδα των λαϊκίστικων – ακροδεξιών πολιτικών.
Νομίζω ότι την ήττα αυτή που υπέστη η «ελεύθερη αγορά», θα πρέπει να την εκμεταλλευτούν οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και να βγουν μπροστά με προτάσεις για την εποχή μετά την υγειονομική κρίση.
Η εποχή μετά την υγειονομική κρίση είναι πιθανό να θυμίσει την εποχή μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οπότε επικράτησαν εκ των αναγκών οι σοσιαλδημοκρατικές ιδέες για ένα κράτος μοχλό ανάπτυξης και η εγκαθίδρυση στην Ευρώπη του κοινωνικού κράτους.

*Μέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του ΚΙΝΑΛ