Εισήγηση Προέδρου Π.Ε.Δ. ΑΜ-Θ κ. Μαυρίδη Βασίλη «Tα βασικά προβλήματα και προτάσεις για την ανάπτυξη της Σαμοθράκης» στη διευρυμένη συνεδρίαση του Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. ΑΜ-Θ στη Σαμοθράκη , στις 25/07/2020.

Α. Η ιδιαιτερότητα της Σαμοθράκης -Ο υποβοηθητικός ρόλος της ΠΕΔ στη συγκυρία που διαμορφώνεται.
Το Δ.Σ. της Περιφερειακής Ένωσης ΑΜΘ συνεδριάζει τα τελευταία 5 χρόνια για δεύτερη φορά στη Σαμοθράκη.
Οι πρωτοβουλίες αυτές της διοίκησης και του ΔΣ της ΠΕΔ εντάσσονται σε μία προσπάθεια επί τόπου συναντήσεων με τις Αυτοδιοικητικές Αρχές, με σκοπό, μέσα από ένα γόνιμο διάλογο, να συζητηθούν τα όποια προβλήματα, αλλά και οι προτεινόμενες λύσεις τους.
Στη συνέχεια η ΠΕΔ έχοντας συντονιστικό ρόλο αλλά και λόγο με ιδιαίτερη βαρύτητα, θα προωθήσει συντονισμένα τις προτάσεις στα Κέντρα λήψης αποφάσεων όλων των αρμόδιων Φορέων. Μπορεί δηλαδή ο ρόλος της ΠΕΔ να μην είναι αποφασιστικός, έχει όμως τη δυνατότητα μέσω των Επιτροπών που συμμετέχει, των επαφών στο ανώτερο επίπεδο, αλλά και των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει σε συνεργασία και με άλλους φορείς , να προωθήσει αποτελεσματικά τις θέσεις των μελών της για κρίσιμα ζητήματα , δηλαδή των Δήμων.
Η Συνεδρίασή μας όμως εδώ στη Σαμοθράκη έχει και έναν συμβολικό χαρακτήρα. Πρόκειται για την πρώτη Συνεδρίαση εκτός έδρας του ΔΣ για την νέα Δημοτική περίοδο. Ξεκινάμε από τη Σαμοθράκη γιατί αναγνωρίζουμε τις ειδικές δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες του Δήμου σας τις οποίες θέλουμε να αναδείξουμε δημιουργικά με την προβολή των αντίστοιχων προτάσεων για την αντιμετώπισή τους.
Είμαστε αλληλέγγυοι στις προσπάθειές σας, τις οποίες θέλουμε να ενισχύσουμε και θέλουμε επίσης με την παρουσία όλης της αποστολής εδώ αυτές τις δύσκολες στιγμές , να δώσουμε ένα μήνυμα στο μέσον της τουριστικής περιόδου: ¨να έλθουν και άλλοι πολίτες από την Περιφέρειά μας και όχι μόνο, να επισκεφθούν τη Σαμοθράκη¨.
Κατά την προηγούμενη επαφή μας εδώ στη Σαμοθράκη, τον Αύγουστο του 2016, υπό την Προεδρία του κου. Λαμπάκη Ευάγγελου, είχαν τεθεί ορισμένα ζητήματα, ορισμένα από τα οποία βρήκαν το δρόμο της επίλυσής τους η βρίσκονται σε εξέλιξη μέσα και από τη δική μας υποστήριξη.
Ενδεικτικά αναφέρω:
Την παρέμβαση του Προέδρου της ΠΕΔ στον Υπουργό Εσωτερικών για επιχορήγηση του Δήμου σας με σκοπό την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων
Τη στήριξη από μεγάλους Δήμους, όπως Αλεξ/λη και Κομοτηνή, για τη δρομολόγηση και ωρίμανση μεγάλων έργων, πχ την μονάδα επεξεργασίας λυμάτων στην Καμαριώτισσα.
Τη συνεχή υποστήριξη του αιτήματος του Δήμου για μείωση του κόστους διαχείρισης και τιμολόγησης των Στερεών Αποβλήτων
Την υποστήριξη του Δήμου για συμμετοχή στην ΟΧΕ Πολιτισμού και τη δυνατότητα ένταξης νέων έργων που υποβλήθηκαν και από τον Δήμο.
Την θεσμική αναγνώριση της Σαμοθράκης ως Τόπου με φυσικούς πόρους, Αρχαιολογικούς Χώρους και Τοπία, Διεθνούς σημασίας.
Την επεξεργασία που ξεκινάμε στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του νέου ΕΣΠΑ, δίνοντας έμφαση σε νησιώτικες και απομονωμένες περιοχές, όπως η Σαμοθράκη
Την ανάθεση σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της Περιφέρειάς μας, ενός διαφημιστικού Spot, που άρχισε να μεταδίδεται ήδη για την προσέλκυση τουριστών στη Σαμοθράκη.
Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που παρά τις αντιξοότητες και τις περιπέτειες που πέρασε η Σαμοθράκη βρίσκονται σε εξέλιξη έργα κομβικής σημασίας όπως οι υδρεύσεις η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων, το Κέντρο Υγείας κλπ. Βεβαίως έχουν πολλά ακόμη να γίνουν.
Αναφέρθηκα προηγουμένως για ιδιαιτερότητες της Σαμοθράκης, οι οποίες δεν έχουν να κάνουν μόνο διότι είναι ένα ακριτικό νησί.
Οι περιορισμοί στην προσβασιμότητα, στην ανάπτυξη των Κοινωνικών Υπηρεσιών και Υγείας, στη δημιουργία νέων ή συντήρηση παλιών υποδομών, η έλλειψη νέων θέσεων εργασίας, δεν ευνοούν την παραμονή νέων ανθρώπων ή την προσέλκυση νέου πληθυσμού στο νησί.
Είναι γεγονός ότι, το ανθρώπινο δυναμικό, οι επιχειρήσεις, οι δημόσιες υπηρεσίες, λόγω της απομόνωσης, αισθάνονται ότι δεν μπορούν να παρακολουθούν τις εξελίξεις που σημειώνονται στην υπόλοιπη ηπειρωτική Περιφέρεια, αλλά και στην Ευρώπη, σε ισότιμη βάση. Εισπράττουν την αίσθηση ότι δεν αποτελούν ουσιαστικό τμήμα της ενιαίας αγοράς.
Αυτά τα μόνιμα μειονεκτήματα που εμποδίζουν την επίτευξη στον ίδιο βαθμό με άλλες περιοχές της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, είναι γνωρίσματα του φαινομένου της «νησιωτικότητας» όπως αναγνωρίζεται από την ΕΕ.
Ταυτόχρονα, το ιδιαίτερο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον διεθνούς ακτινοβολίας, θέτουν περιορισμούς και απαιτούν ειδικές και δαπανηρές λύσεις για τον Δήμο και τους κατοίκους της Σαμοθράκης.
Αυτά τα ελλείματα για τη Σαμοθράκη πρέπει να ισοσταθμίζονται και να ρυθμίζονται με ειδικές πολιτικές από το Κράτος. Και αυτό πρέπει να προβάλλεται πιο δυνατά πλέον από όλους μας για τη Σαμοθράκη, αλλά και για άλλες περιοχές της Περιφέρειάς μας με ιδιαίτερα προβλήματα.
Αυτή η φωνή την οποία ως ΠΕΔ/ΑΜΘ θέλουμε να ενισχύσουμε πρέπει να διαχέεται με επιχειρήματα και προτάσεις ,τώρα ,διότι μπροστά μας ως Χώρα σε αυτή την πολύ δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε έχουμε συγκεκριμένες θετικές προκλήσεις. Αναφέρομαι στο πακέτο στήριξης της Ευρώπης στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης, το νέο ΕΣΠΑ ,τους εθνικούς πόρους. Πόροι που αγγίζουν τα 60 δις. Αλλά και άλλες πρωτοβουλίες όπως αυτή της Κυβέρνησης για την σύσταση διακομματικής επιτροπής της Βουλής για την ανάπτυξη της Θράκης
Προκλήσεις που ως αυτοδιοίκηση πρέπει να μας βρουν κατάλληλα προετοιμασμένους και σε αυτό θα συμβάλλουμε ως ΠΕΔ.
Β. Το επιθυμητό μοντέλο ανάπτυξης και οι βασικές επιλογές έργων.
Παρακολουθώντας τις εξελίξεις διαπιστώνουμε την στρατηγική σας κατεύθυνση για την δημιουργία μίας διακριτής ταυτότητας της Σαμοθράκης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, σε συνδυασμό με την στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την Οργάνωση του τριτογενή είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της στρατηγικής. Στην απαραίτητη διαφύλαξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με ορθολογική διαχείριση του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος ,πρέπει να προστεθεί ως κατεύθυνση ένα πλέγμα μέτρων που θα κάνουν τον κάτοικο τον επιχειρηματία ,τον επενδυτή ,τους νέους ,τους ηλικιωμένους στη Σαμοθράκη να μην αισθάνονται μειονεκτικά σε σχέση με τους υπόλοιπους στην Ελλάδα .
Βεβαίως πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία εκπόνησης μελετών βάσης όπως το Τοπικό Χωρικό Σχέδιο η τα διαχειριστικά σχέδια για τις προστατευόμενες περιοχές .Μέσα από τα εργαλεία αυτά πρέπει να αμβλυνθούν άσκοποι περιορισμοί και απαγορεύσεις που είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Ένα σύνολο επίσης μέτρων, με τη συνδρομή περιφερειακών και κεντρικών φορέων πρέπει να εξειδικευθεί για τον τουρισμό και την συνδυασμένη ενίσχυση της παραγωγής , την τυποποίηση και προώθηση ποιοτικών τοπικών προϊόντων.
Η ένταξη του νησιού σε δίκτυα ναυτικού τουρισμού είναι μονόδρομος. Η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας διασυνοριακής θαλάσσιας εισόδου (τελωνείο) καθώς και της διασύνδεσης με τα παράλια της γείτονος χώρας και με την Ίμβρο ,πρόταση που ενσωματώθηκε στην Υ.Α. για το Χωροταξικό Πλαίσιο ,πρέπει να υλοποιηθεί από την Πολιτεία.
Παραμένει όμως σε εκκρεμότητα η δρομολόγηση βασικών υποδομών για το νησί όπως:
-Βελτίωση της προσπελασιμότητας τόσο με την βελτίωση των λιμενικών υποδομών για την προσέγγιση μεγαλύτερων πλοίων, όσο και με την διεκδίκηση νέων ακτοπλοϊκών γραμμών.
-Συντήρηση – αποκατάσταση οδικού δικτύου.
-Ζητήματα σχετικά με την αντιμετώπιση της αποψίλωσης κι διάβρωσης
-Κατασκευή συνδετήριων δρόμων οικισμών.
-Ποιοτική αναβάθμιση και επέκταση των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και η κατασκευή νέων υποδομών φροντίδας ευπαθών ομάδων (νηπίων και ηλικιωμένων).
-Συντήρηση και βελτίωση υποδομών (κτιρίων και εξοπλισμού) εκπαίδευσης και διοίκησης.
-Επέκταση – βελτίωση λιμενικών υποδομών και επέκταση λειτουργιών προκειμένου να εξυπηρετήσουν και άλλες χρήσεις (μαρίνα).
-Αλιευτικό καταφύγιο Λακκώματος.
-Κατασκευή βασικών αστικών υποδομών και προστασίας του περιβάλλοντος (δίκτυα ύδρευσης, βιολογικός καθαρισμός, ΧΥΤΥ, δίκτυα άρδευσης, αποχέτευσης, κ.ά.).
-Μέτρα πρόβλεψης και αντιμετώπισης επιβαρυντικών περιβαλλοντικών παραγόντων. Αντιμετώπιση θεμάτων πολιτικής προστασίας λόγω αδυναμίας του Δήμου(π.χ. αντιπλημμυρικά έργα) να παρέμβει επαρκώς αφού υπάρχει έλλειψη προσωπικού, χρηματοδότησης ,μηχανημάτων κλπ.
-Το Κέντρο Ελεύθερης Κατασκήνωσης & Φυσικής Διαβίωσης αποτελεί για το νησί συγκριτικό πλεονέκτημα, απαιτείται όμως η θεσμοθέτηση τους ως ειδική μορφή τουρισμού.
-Αναμόρφωση και ενίσχυση του Κέντρου Υγείας .Ειδικότερα ,όσον αφορά στην δυνατότητα πλήρωσης κενών οργανικών θέσεων ιατρικού προσωπικού συμφωνούμε με την πρόταση που κατέθεσε ο ιατρικός σύλλογος Έβρου ,δηλ. να ισχύσει μέσω νόμου : ¨Σε κέντρα υγείας νησιών με πληθυσμό μικρότερο των 5000 κατοίκων (ή χαρακτηρισμένα ως άγονα Α κατηγορίας), οι ενδιαφερόμενοι ιατροί για κάλυψη μιας από τις προκηρυσσόμενες κενές οργανικές θέσεις, δεν είναι απαραίτητο να παραιτηθούν από την θέση την οποία ήδη κατέχουν σε αγροτικό ιατρείο, άλλο ΚΥ ή νοσοκομείο, προκειμένου να υποβάλλουν την αίτηση τους¨.
Γ.Η σημασία του Δήμου για το νησί της Σαμοθράκης. Προτάσεις για την υπέρβαση των προβλημάτων.
Ο Δήμος αποτελεί τον μοναδικό θεσμό που λειτουργεί οργανωμένα σε τοπικό επίπεδο, παρά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα αλλά και αυτά της έλλειψης προσωπικού που αντιμετωπίζει.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα καμία μεταρρύθμιση δεν έχει αντιμετωπίσει με ποιο τρόπο ο θεσμός θα είναι σε θέση να διαχειρισθεί το νησί με τα συγκεκριμένα προβλήματα και τις τεράστιες προκλήσεις.
Χρειάζεται συνολικός επανασχεδιασμός. Ως ΠΕΔ/ΑΜΘ δεν δείχνουμε απλώς την αλληλεγγύη μας αλλά δηλώνουμε συμμέτοχοι στην προσπάθεια αυτή.
Σήμερα αναγνωρίζοντας το μέγεθος και την σοβαρότητα των προβλημάτων μέσα και από την συζήτηση που θα επακολουθήσει προτείνω να υιοθετήσουμε τις βασικές προτάσεις του Δήμου για την ιδιαιτερότητα της Σαμοθράκης, το επιθυμητό μοντέλο ανάπτυξης, τα βασικά και ειδικότερα έργα και ζητήματα.
Προτείνω επίσης να αποφασίσουμε ότι θα δεσμευτούμε να υποστηρίξουμε με κάθε ευκαιρία ζητήματα για την οικονομική ενίσχυση του δήμου, την στελέχωση των υπηρεσιών του κατά προτεραιότητα, την υποστήριξη του για συμμετοχή στις νέες προκλήσεις (χρηματοδοτικά εργαλεία, ΕΣΠΑ, κλπ).,στην αξιοποίηση των ευκαιριών για ωρίμανση έργων καθώς επίσης στη προώθηση και υποστήριξη σε όλους τους εμπλεκόμενους Φορείς και θεσμούς όσων ζητημάτων σήμερα συμπεριληφθούν στην απόφαση του ΔΣ της ΠΕΔ/ΑΜΘ.