Την άποψη δύο ανθρώπων οι οποίοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι την οικονομία του Έβρου, καθώς λειτουργούν φοροτεχνικά γραφεία, ζήτησε το thraki Νεα. Ο πρώην πρόεδρος του περιφερειακού τμήματος Θράκης του οικονομικού επιμελητηρίου Ελλάδος Μενέλαος Μαλτέζος και ο γραμματέας του συλλόγου λογιστών ελεύθερων επαγγελματιών βορείου Έβρου Κώστας Ζαλουφλής απαντούν στις ερωτήσεις του thraki Νεα και καταθέτουν τις δικές τους απόψεις για τη διέξοδο από την κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα.

Κλειστά μαγαζιά, άδειοι δρόμοι, θεωρητικά γεμάτα τα σπίτια. Πόσο μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά αυτή την κατάσταση;

Μ.Μ. Βρισκόμαστε στο «άγνωστο» μιας εξελισσόμενης παγκόσμιας υγιειονομικής κρίσης που μπορεί να γίνει παράγοντας αφανισμού μεγάλου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι νομίζω πασιφανές πως η υγειονομική κρίση του covid-19 με τα μέτρα lockdown για τον περιορισμό της διάδοσής του θα έχει πολλαπλές και ολέθριες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της Οικονομίας και σε πολλά πεδία, της κοινωνικής ζωής όπου η προβλεπόμενη ύφεση και η ανεργία μπορεί να λάβουν δραματικό χαρακτήρα. Η στοχευμένη δράση μιας υπεύθυνης πολιτείας, πέρα από την ιατρική αντιμετώπιση, κρίνεται εκ των πραγμάτων καθοριστική και αναγκαία, θέτοντας στο κέντρο της προσοχής τις ιδιαιτερότητες τόσο των παραγωγικών δυνατοτήτων ανά τομέα, όσο και ανά κατηγορία πληθυσμιακής ομάδας – δείχνοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στα πιο ευάλωτα τμήματα.

Κ.Ζ. Η οικονομική κατάσταση στα νοικοκυριά του Β. Έβρου ήταν και πριν την επιδημία αρκετά δύσκολη. Η κρίση των προηγούμενων ετών, η ανεργία, η μείωση του πληθυσμού, η βαριά φορολογία, έχει φέρει μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων και μείωση του οικογενειακού εισοδήματος γενικότερα, ενώ τα λουκέτα, οι απολύσεις, η εκ περιτροπής εργασία λόγω του κορονοϊού έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Αυτό πλέον είναι ξεκάθαρο και από την αγωνία και το άγχος, των πελατών που απευθύνονται στους λογιστές, για το αν θα πάρουν κάποιο βοήθημα είτε ως εργαζόμενοι, είτε ως επιχειρήσεις, είτε ως άνεργοι.
Σίγουρα οι περισσότερες οικογένειες θα αντιμετωπίσουν μεγάλες δυσκολίες και μετά την άρση των μέτρων -χωρίς να αποκλείεται μια νέα έξαρση της επιδημίας – καθώς οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, θα μείνουν και μετά. Επιπλέον η οικονομική κατάσταση έχει και άλλες επιπτώσεις στην κοινωνία και για να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε, είναι επιτακτική ανάγκη, η ενίσχυση από το κράτος, δομών υγείας και πρόνοιας πέρα από την οικονομική στήριξη.

Απ’ τη μια οι επαγγελματίες που έκλεισαν τα μαγαζιά τους, από την άλλοι επαγγελματίες που τα έχουν ανοιχτά, όμως οι πελάτες σπανίζουν (πχ διαφημιστικές εταιρίες, βενζινάδικα). Ποιοι πλήττονται περισσότερο;

Κ.Ζ. Η αλήθεια είναι δεν μπορούμε να έχουμε σαφή εικόνα ακόμα για το ποιοι κλάδοι πλήττονται περισσότερο, αλλά σίγουρα έχουμε εικόνα για το ποιοι κερδίζουν από αυτή την κατάσταση. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, η μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών, τους έχει οδηγήσει να επιλέγουν καταστήματά όπου είναι συγκεντρωμένα και πιο φθηνά μια σειρά από εμπορεύματα που θα καλύψουν τις ανάγκες τους. Καλώς ή κακώς τέτοιοι χώροι είναι τα μεγάλα σουπερμάρκετ. Οπότε καταστήματα που παραμένουν ανοιχτά, όπως κρεοπωλεία, μανάβικα, μικρά μπακάλικα κ.α λειτουργούν μόνο στα χαρτιά και πιθανόν η ζημιά να είναι και μεγαλύτερη από κάποιο κλειστό μαγαζί, καθώς τα έξοδα αυξάνονται. Είναι επόμενο λοιπόν να ιεραρχούνται διαφορετικά οι δαπάνες (πχ διαφημίσεις). Δυστυχώς κάθε κλάδος έχει να αντιμετωπίσει τα δικά του ιδιαίτερα προβλήματα και από τους αγρότες μέχρι την παροχή υπηρεσιών, έχουμε σημαντικές αλλαγές στην οικονομική μας κατάσταση.

Μ.Μ. Η επίπτωση του κορονοϊού στην ελληνική οικονομία εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση της επιδημίας. Η Ελλάδα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τριτογενή τομέα της οικονομίας με έμφαση στον τουρισμό, στη ναυτιλία και στο λιανικό εμπόριο. Η ποντοπόρος ναυτιλία είναι ήδη σε ύφεση, καθώς οι μεταφορές από την Κίνα έχουν πληγεί.
Η ενδεδειγμένη πολιτική, για ιατρικούς λόγους, της «κοινωνικής απόστασης» κρατά τους πελάτες μακριά από τον επισιτισμό, εσωτερικό τουρισμό που πάσχει, και αναμένεται το πρόβλημα να ενταθεί τη καλοκαιρινή περίοδο καθώς θεωρείται δεδομένη η ελάχιστη εισροή τουριστών από το εξωτερικό.
Το κεφάλαιο της παραγωγικής αναδιάρθρωσης , αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα για τη χώρα μας στη μετά κορωνοϊού εποχή, καθώς το υφιστάμενο μοντέλο ανάπτυξης εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη τουριστική βιομηχανία.Το ΑΕΠ που παράγεται από τον τουρισμό καλύπτει το 20%, γεγονός που μας δίνει έναυσμα να θέσουμε στο δημόσιο διάλογο, το βαθμό αλληλεξάρτησης της χώρας από έναν μόνο παραγωγικό τομέα. Ο τουρισμός σίγουρα αποτελεί και θα αποτελεί την ατμομηχανή της Ελλάδας, ωστόσο γίνεται πλέον απαιτητή η ανάγκη το παραγόμενο ΑΕΠ να προέρχεται από διάφορους τομείς, ώστε η χώρα να είναι ικανή να αποσοβεί τα διάφορα εξωγενή χτυπήματα από τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτος το τουρισμός.
Από την άλλη μεριά, η βιομηχανία μας, καθώς δεν έχει μεγάλη συμμετοχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες διεθνώς, θα υποφέρει λιγότερο από την αναστάτωση στις παγκόσμιες αγορές, αν και θα αντιμετωπίσει θέμα επάρκειας εισαγόμενων πρώτων υλών και μειωμένων εξαγωγών, λόγω επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας διεθνώς.
Όσον αφορά στη λειτουργία των επιχειρήσεων και την παρουσία των εργαζομένων στους τόπους δουλειάς, πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και να στηριχτούν από την πολιτεία εργαζόμενοι και επιχειρήσεις, προκειμένου να μην μειωθούν μισθοί και χαθούν θέσεις εργασίας και κλείσουν επιχειρήσεις.

Τα μέτρα στήριξης που έχει λάβει η κυβέρνηση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση;

Μ.Μ. Οι ως σήμερα παρεμβάσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην οικονομία είναι ανεπαρκείς, τόσο ως προς το ύψος, και την ποιότητά τους όσο και στο βαθμό ενίσχυσης και μόχλευσης της επιχειρηματικότητας. Λειτουργούν υποτίθεται πυροσβεστικά και όχι προληπτικά, ακολουθώντας τη λογική «βλέποντας και κάνοντας», παρότι η ύφεση είναι προδιαγεγραμμένη.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση διεξάγει ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, μέσω του οποίου ανακοινώνει κάθε λίγες μέρες τμηματικά ανεπαρκή μέτρα που διαρκώς υπολείπονται των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας, μην μπορώντας έτσι να περιορίσει, πόσο μάλλον να προλάβει τις συνέπειες της κρίσης. Ειδικότερα στο πεδίο της αγοράς εργασίας, η κυβέρνηση προχωρά με επιλογές που κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση των όσων είναι αναγκαία, καθώς στηρίζονται σε δυο άξονες: τη διευκόλυνση των απολύσεων και τη συρρίκνωση του εισοδήματος των εργαζομένων, μέσω των μηχανισμών της αναστολής συμβάσεων εργασίας και της νέας μορφής εκ περιτροπής εργασίας που οδηγεί αυτόματα σε μειώσεις των μισθών κατά 50%. Οι κεντρικές αυτές επιλογές όχι απλώς δεν βοηθούν στον περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης, αλλά την επιτείνουν, καθώς θα παράξουν δίχως αμφιβολία ένα νέο κύμα ανέργων -όπως εξάλλου δείχνουν ήδη τα δεδομένα του Μαρτίου- αλλά και φτωχοποιημένων εργαζόμενων χωρίς αγοραστική δύναμη. Παράλληλα, από τις μέχρι σήμερα παρεμβάσεις της κυβέρνησης απουσιάζει ηχηρά ένα ισχυρό πρόγραμμα δανεισμού και εγγυήσεων προς τις επιχειρήσεις, ώστε να διασφαλιστεί η ρευστότητα τους. Με τέτοιες επιλογές η κυβέρνηση μάλλον ενισχύει παρά περιορίζει το επερχόμενο σπιράλ ύφεσης για την οικονομία και την κοινωνία.

Κ.Ζ. H κυβέρνηση θεσμοθέτησε μια σειρά από μέτρα, που αφορούν και τους επαγγελματίες όπως τα 800 ευρώ έκτακτη αποζημίωση, γι’ αυτούς που επλήγησαν, είτε έκλεισαν τα μαγαζιά τους με κυβερνητική απόφαση είτε όχι, αλλά και 600 ευρώ για επιστημονικούς κλάδους μέσω τηλεκατάρτισης. Παρόλα αυτά αν υπολογίσουμε το νοίκι, το ρεύμα, το τηλέφωνο, είναι ζήτημα αν καλύπτεται έστω και ένα μέρος από αυτά. Θα μου πεις κάτι είναι κι αυτό αλλά παραμένει το ερώτημα τι θα μένει για τις υπόλοιπες ανάγκες της οικογένειας.
Φυσικά υπάρχουν και άλλα μέτρα όπως η έκπτωση 25% στις ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις ή 4μηνη αναστολή, εναλλακτικά. Μέτρο που στην ουσία μεταθέτει το πρόβλημα για αργότερα καθώς θα πρέπει να πληρωθούν διπλάσιες εισφορές 4 μήνες μετά. Επιπλέον έχουμε μείωση 40% στα ενοίκια, που αφορά το μοίρασμα της ζημίας ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και τον ενοικιαστή. Ρυθμίσεις και στα δάνεια από τις τράπεζες, αλλά μόνο για τους ενήμερους, που μάλλον είναι η μειοψηφία στις τάξεις των αυτοαπασχολούμενων, αν κρίνει κάποιος από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία τους. Όσο για τα δάνεια με επιδότηση επιτοκίου από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, αφορούν λίγους και εκλεκτούς και όχι τη μεγάλη μάζα των μικροεπιχειρήσεων, ως συνήθως.
Επομένως, τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία δεν είναι και τόσο πλουσιοπάροχα, όσο τουλάχιστον τα εμφανίζουν τα δημοσιεύματα.

Τι πρέπει να γίνει;

Κ.Ζ. Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να ελαφρύνει τους αυτοαπασχολούμενους, πρέπει να καταργήσει το χαράτσι του τέλους επιτηδεύματος και τον ΕΝΦΙΑ για τη μικρή ιδιοκτησία, να επαναφέρει το αφορολόγητο, να επιδοτήσει τις ασφαλιστικές εισφορές για μερικούς μήνες. Να απαλλάξει την πλειοψηφία των επιχειρήσεων, κατά ένα μέρος τουλάχιστον, από το βαρύ φορτίο χρεών που κουβαλάνε στην πλάτη τους, κληρονομιά της οικονομικής κρίσης και των αντιλαϊκών πολιτικών.
Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν χρήματα απαραίτητα για την επιβίωση των οικογενειών τους, σε περίοδο ουσιαστικού λουκέτου των μικροεπιχειρήσεων.

Μ.Μ. Είναι προφανές ότι αυτή την στιγμή προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Άρα είναι αδήριτη ανάγκη η ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας με όσους πόρους και αν απαιτηθούν χωρίς δεύτερη σκέψη. Άμεση χρηματοδότηση 1 δις ευρώ τόσο κατά την διάρκεια της κρίσης όσο και μετά , ώστε η χώρα να αποκτήσει ένα σύγχρονο και ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας το οποίο είναι επένδυση και όχι δαπάνη όπως αντιμετωπίσθηκε κατά την διάρκεια της προηγούμενη κρίσης απ τους νεοφιλεύθερους της Δεξιάς. Ο κύριος Μητσοτάκης δήλωσε, ότι “στην Υγεία έγιναν όσα δεν είχαν γίνει για δεκαετίες”, καθώς μόλις τώρα ανακαλύπτει την αξία του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Επομένως, σε τι ακριβώς ασκεί κριτική; Στο το ότι δεν ενισχύθηκε στο παρελθόν το ΕΣΥ ή γιατί δεν ιδιωτικοποιήθηκε; Η αλήθεια είναι ότι για να σωθεί η κοινωνία από τη τριπλή συστημική κρίση που μας απειλεί, την υγειονομική, τη κλιματική και την οικονομική, χρειάζεται μια πολιτική όχι μόνο διαφορετική, αλλά και εντελώς αντίθετη με πολλά από τα «πιστεύω» του κ. Μητσοτάκη. Έτσι, ενώ σε όλη την Ευρώπη επιδοτείται η εργασία και αναπληρώνεται πολύ σημαντικό μέρος του μισθού, στην Ελλάδα επιδοτείται η αναστολή σύμβασης και αντί μισθού δίνεται ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 50%-55% του μέσου μισθού. Ενώ σε όλη την Ευρώπη θεσμοθετήθηκαν συγκεκριμένα μέτρα υπέρ της μικρής επιχειρηματικότητας, στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις βλέπουν την επερχόμενη καταστροφή χωρίς πραγματική στήριξη ούτε από τη κυβέρνηση, ούτε από το τραπεζικό σύστημα.
Γι’ αυτό χρειαζόμαστε εμπροσθοβαρείς πολιτικές στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας. Αυτό σημαίνει σίγουρα περισσότερα κονδύλια, αλλά κυρίως έγκαιρα δοσμένα και κατανεμημένα με σχέδιο. Στήριξη που θα έρθει αργά ή χωρίς σχέδιο στην λογική βλέποντας και κάνοντας θα είναι «σπαταλημένη».
Τα ανωτέρω μπορούν να υλοποιηθούν λαμβάνοντας υπ όψη. τους βαθμούς ελευθερίας που προκύπτουν από:
Το Ταμειακό Απόθεμα Ασφαλείας (μαξιλάρι) ύψους 37 δισ. ευρώ που σχηματίστηκε την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικότερα τα έτη 2016, 2017 και 2018.
• Την αποφασισμένη παρέκκλιση από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και των κρατικών ενισχύσεων.
• Τη ρευστότητα η οποία θα είναι διαθέσιμη από τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ.
Την κλίμακα των δημοσίων παρεμβάσεων που επιλέγονται σε χώρες της Ε.Ε. και τις ΗΠΑ.
Για τη βιώσιμη υπέρβαση της κρίσης χρειάζεται να υλοποιήσουμε έναν τριπλό μετασχηματισμό:
– Παραγωγικό
– Οικολογικό
– Ψηφιακό.
Οι στιγμές είναι κρίσιμες, αν δεν είναι ήδη αργά. Οι συνθήκες απαιτούν ένα ισχυρό πακέτο δαπανών για την κατά το δυνατό πληρέστερη στήριξη του εισοδήματος των πολιτών και τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας, παράλληλα με ένα στιβαρό πρόγραμμα εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις και ένα γενναίο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Σε αυτούς τους τρεις άξονες απαιτούνται άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊου. Μόνο αν το δημόσιο αναλάβει με εμφατικό τρόπο την ευθύνη αυτή αλλά και το κόστος που του αναλογεί, θα μπορέσουμε να προλάβουμε τις συνέπειες αυτής της πρωτόγνωρης κρίσης για όλους αλλά και να ανασχέσουμε το γενικευμένο αίσθημα ανασφάλειας που σήμερα κυριαρχεί στους πολίτες Η επόμενη μέρα δεν πρέπει να βρει τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις υπερχρεωμένους.

Σε θεωρητικό επίπεδο κάποιοι επαγγελματίες πωλούν προϊόντα από τα καταστήματά τους, χωρίς όμως να λειτουργούν. Απ’ τη μια αυτό είναι παράνομο, απ’ την άλλη όμως κι αυτοί πρέπει να ζήσουν, καθώς δεν έχουν έσοδα. Υπάρχει κάποιος τρόπος ώστε η διαδικασία αυτή να γίνει νόμιμη;

Μ.Μ. Τα καταστήματα τα οποία έχουν κλείσει με κρατική εντολή η ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους λόγω συρρίκνωσης του τζίρου τους με βάση του Κ.Α.Δ δεν μπορούν να λειτουργήσουν με τον τρόπο που λειτουργούσαν οπότε και απαιτείται η στήριξη της πολιτείας. Η απαγόρευση δεν καταλαμβάνει τα εμπορικά καταστήματα κατά το μέρος που εκτελούν ηλεκτρονικές παραγγελίες που παραδίδονται στη διεύθυνση του πελάτη και επιχειρήσεις delivery και take away,

Κ.Ζ. Σίγουρα υπάρχουν λύσεις ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει μια επιχείρηση. Στον κλάδο του εμπορίου για παράδειγμα μπορεί να γίνει μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου ή των παραγγελιών μέσω τηλεφώνου, ενώ στις υπηρεσίες όπως στην εκπαίδευση κ.α. με τηλεργασία και τηλεκπαιδευση. Οι επιλογές αυτές όμως χρειάζονται επιπλέον εξοπλισμό , επιπλέον εκπαίδευση και επιπλέον έξοδα (μεταφορικά κτλ). Δυστυχώς οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν έχουν ούτε τη οικονομική δυνατότητα ούτε το χρονικό περιθώριο να ανταπεξέλθουν σ’ αυτές τις αλλαγές.

Το τρίμηνο έκλεισε. Τι είδατε στις δηλώσεις ΦΠΑ που αναμένεται να κατατεθούν τις επόμενες ημέρες;

Κ.Ζ. Στις δηλώσεις ΦΠΑ του 1ου τριμήνου δεν μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα καθώς οι περιορισμοί ξεκίνησαν στα μέσα Μαρτίου, παρ’ όλα αυτά είναι σίγουρη μια υποχώρηση στις Υπηρεσίες και στο Λιανικό Εμπόριο, με εξαίρεση τα Τρόφιμα – Ποτά, όπου έχουμε μικρή άνοδο. Σίγουρα στο 2ο τρίμηνο θα είναι πιο καθαρές οι μεταβολές στο τζίρο των επιχειρήσεων.

Μ.Μ. Αυτό που είδαμε να αποτυπώνεται στις δηλώσεις του ΦΠΑ των επιχειρήσεων τόσο του τριμήνου που αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των πολύ μικρών επιχειρήσεων όσο και τις επιχειρήσεις που αποδίδουν ΦΠΑ ανά μήνα είναι αποκαρδιωτική.
Η δραματική υποχώρηση των πωλήσεων δημιουργεί στις επιχειρήσεις προβλήματα ρευστότητας για περισσότερες από εννέα στις δέκα επιχειρήσεις και (95%) μετά τις 15 Μαρτίου, σύμφωνα με δύο έρευνες του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ) σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19.
Παρατηρείται μεταξύ άλλων σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών προερχόμενου από το Διαδίκτυο, ιδίως για τις μικρότερες επιχειρήσεις που είχαν η έφτιαξαν ηλεκτρονικό κατάστημα. Ας σημειωθεί πάντως ότι ο συνολικός τζίρος των σούπερ μάρκετ τις πέντε εβδομάδες που η Ελλάδα ζει στους ρυθμούς του COVID-19 κινείται σε επίπεδα-ρεκόρ.

Μπορείτε να κάνετε πρόβλεψη στο αν η αγορά θα επανακάμψει;

Μ.Μ. Ξέρετε ένας σπουδαίος σύγχρονος φιλόσοφος έλεγε πως οι πολιτικοί αναλυτές υπάρχουν για να φαίνονται οι χαρτορίχτρες αξιόπιστες. Δεν θέλω να μπω στον πειρασμό και να αποδείξω το ίδιο και για τις οικονομικές προβλέψεις. Αλλά πέρα από τα αστεία σε όλες τις περιόδους υφέσεων πάντοτε μετά ακολουθεί ανάπτυξη το ζήτημα είναι όμως πόσοι και ποιοι θα πληρώσουν το τίμημα και πρέπει να είμαστε όλοι έτοιμοι και να μην επιτρέψουμε να πληρώσουν «τα σπασμένα» οι «συνήθης ύποπτοι» εργαζόμενοι, άνεργοι , μικρομεσαίοι έμποροι – βιοτέχνες και οι αυτοαπασχολούμενοι, και συνταξιούχοι.

Κ.Ζ. Ήδη πριν την πανδημία, υπήρχαν στοιχεία για μια νέα ύφεση της οικονομίας, ενώ με τα νέα δεδομένα οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα δείχνουν συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 10% το 2020 και αύξηση της ανεργίας στο 22%. Αυτό κυρίως, επειδή η ελληνική οικονομία εξαρτάται πολύ από τον τουρισμό, τη ναυτιλία και τις μεταφορές που πλήττονται ιδιαίτερα από την κρίση του κορονοϊού και επειδή έχει μεγάλο αριθμό μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων και υψηλό ποσοστό «κόκκινων» δανείων. Το “θετικό” για την περιοχή μας είναι ότι δεν βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό αλλά από την άλλοι βασικοί κλάδοι όπως η γεωργία και η εστίαση έχουν ήδη πληγεί από μια σειρά φορολογικούς και άλλους νόμους.
Όπως και να ΄χει η επόμενη μέρα θα είναι πολύ δύσκολη για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες θα δυσκολευτούν να προσαρμοστούν – στις αναγκαίες για το μεγάλο κεφάλαιο – αναδιαρθρώσεις που επιταχύνονται λόγω κορονοϊού. Ενώ τα νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που σχεδιάζονται ήδη από την κυβέρνηση αφορούν μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις, αερομεταφορές και βαριά βιομηχανία, φορτώνοντας ξανά τις συνέπειες στους εργαζόμενους, τους αγρότες και τους μικροεπιχειρηματίες.