Του Νίκου Παπανικολόπουλου*
Το όνειρο (1992 – 2001)
Ήταν Αύγουστος του 1995, όταν ξεκίνησαν τα έργα επέκτασης του λιμένα Αλεξανδρούπολης. Έργα τα οποία αποφασίστηκαν το 1992 με αφορμή τη Συνθήκη του Μάαστριχτ όπου θεσμοθετήθηκαν οι Διευρωπαϊκοί άξονες μεταξύ των οποίων και ο «άξονας ΙΧ» ο οποίος θα σύνδεε τη Βαλτική (Ελσίνκι) με τη Μεσόγειο (Αλεξανδρούπολη).
Δυστυχώς τα έργα αυτά διεκόπησαν τον Οκτώβριο του 2001 και μέχρι και σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με τον τότε χρονικό και οικονομικό σχεδιασμό, το λιμάνι θα ήταν πλήρως έτοιμο το καλοκαίρι του 2005 !!!

Τα χαμένα χρόνια (2002 – 2007)

Όταν όλοι περίμεναν τη μετατροπή (2002) του Λιμενικού Ταμείου σε Οργανισμό Λιμένα ΑΕ για καλύτερες μέρες διαψεύστηκαν. Μέχρι τον Απρίλιο του 2008 δεν εκτελέστηκε κανένα έργο. Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ξεχάστηκε. Χωρίς καμία εξήγηση τα έργα διεκόπησαν. Έτσι, όταν από 1-1-2007, τα γειτονικά κράτη, Βουλγαρία και Ρουμανία, εντάχτηκαν στην Ε.Ε και μπορούσαν πλέον εύκολα και χωρίς ειδικές διατυπώσεις να χρησιμοποιούν το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, αποφεύγοντας τα αντιοικονομικά και χρονοβόρα Στενά, το λιμάνι δεν ήταν έτοιμο.

Φρούδες ελπίδες και έργα μετ’ εμποδίων (2008 – 2015)

Στο «Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» το οποίο εγκρίθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής (ΦΕΚ 128Α / 3-7-2008) καθώς είχε προηγηθεί η Διακρατική Συμφωνία (Νόμος 3558/2007) Ρωσίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας για την κατασκευή και εκμετάλλευση του Αγωγού Πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, προβλεπόταν η ανάδειξη της Αλεξανδρούπολης (βλέπε σελ. 2269 του ΦΕΚ) σε «διεθνές ενεργειακό κόμβο και πύλη του θαλασσίου διαδρόμου Μεσόγειος – Εύξεινος».
Τότε, η Αλεξανδρούπολη, βρέθηκε στο επίκεντρο του παγκόσμιου χάρτη, στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών. Πολλά γεγονότα συνηγορούσαν ότι θα γινόταν κόμβος ενέργειας και μεταφορών αφού σχεδιάζονταν να περάσουν, από στεριά και θάλασσα, αγωγοί πετρελαίου, φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αεριού παράλληλα με τη δημιουργία εμπορευματικού-διαμετακομιστικού κέντρου συνδυασμένων μεταφορών.
Τα νέα αυτά δεδομένα πίεσαν κάπως την κατάσταση και τον Απρίλιο του 2008, επανήρχισε έστω και μετ’ εμποδίων η εκτέλεση ορισμένων έργων (εκβάθυνση και σύνδεση με σιδηρόδρομο) τα οποία ολοκληρώθηκαν μόλις το 2015.

Κρίση και ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε (2011 – 2019)
Από το Νοέμβριο του 2011 με την 195/27-10-2011 (ΦΕΚ 2501 Β /4-11-2011) Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής, ελέω κρίσης και μνημονίων, τα λιμάνια που λειτουργούσαν ως Οργανισμοί Λιμένα Α.Ε, μεταξύ των οποίων και της Αλεξανδρούπολης, τα πήρε το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ Α.Ε ώστε στη συνέχεια, μέσα από την πώληση των μετοχών του ή μέσω υπο-παραχωρήσεων να περιέλθουν σε εταιρείες – επενδυτές, με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών μας και την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.
Εδώ να σημειωθεί ότι για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όλοι οι πρόεδροι του ΤΑΙΠΕΔ, μέχρι και σήμερα δείχνουν να έχουν κοινή γραμμή στο ότι (ι) είναι σε πρώτη προτεραιότητα προς αξιοποίηση και (ιι) δεν θα πωληθούν οι μετοχές του αλλά θα αξιοποιηθεί με συμβάσεις παραχώρησης.
Το ερώτημα είναι πότε και τι περιμένουμε τόσα χρόνια ;

Το φλερτ με ΗΠΑ (2017 – 2019)
Ίσως την απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα τη δίνει η επίσκεψη αντιπροσωπείας της Αμερικανικής Πρεσβείας, αποτελούμενης από τον Βοηθό Ναυτικού Ακολούθου Αντιπλοίαρχο κ. Φρανκ Σλερεθ και τον Ακόλουθο Άμυνας Πλοίαρχο κ. Ρόμπερτ Πάλμ, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και στα γραφεία του ΟΛΑ ΑΕ, στις 17 Ιουλίου 2017.
Αυτή ήταν και η αρχή ενός «φλερτ» για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.
Το φλερτ εξελίχτηκε σε «αρραβώνα», στις 5 Ιουνίου 2018, όταν όλοι (ε) όλοι οι θεσμικοί της Αλεξανδρούπολης συναντήθηκαν με τον Αμερικανό Πρέσβη στην Πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Αθήνα.
Από τότε, ακολούθησαν πολλές επισκέψεις Αμερικανών αξιωματούχων στην πόλη και στο λιμάνι με προεξέχοντα τον Αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ. Όπου παραβρεθεί, σε ημερίδες, συνέδρια και συνεντεύξεις του τονίζει ότι οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης τόσο για εμπορικούς, όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς.

Η χρήση για εμπορικούς σκοπούς είναι κάτι το οποίο μπορούσε να έχει ήδη γίνει. Και αφού το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει ήταν και είναι απλά θέμα πολιτικής βούλησης.
Η χρήση όμως για στρατιωτικούς σκοπούς έχει “δρόμο”. Απαιτείται πρώτα απ’ όλα η σύναψη Συμφωνίας για Αμοιβαία Αμυντική Συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ με συγκεκριμένους όρους και για τη χρήση του λιμένα Αλεξανδρούπολης. Εδώ να θυμηθούμε τη Βάση στη Σούδα και το Ν. 1893/1990. Η ‘Συμφωνία’ θα τεθεί στη Βουλή και αφού πάρει αυξημένη πλειοψηφία (βλέπε άρθρα 27 και 28 Συντάγματος) και γίνει νόμος του κράτους θα γίνει και επίσημα ο «γάμος».

Τι πρέπει να γίνει
Εδώ και 27 χρόνια το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης περιμένει… Πάμπολλες φορές, με δελτία τύπου, επισκέψεις, συνεντεύξεις, ανακοινώσεις, συνέδρια, ημερίδες και διημερίδες από Πρωθυπουργούς, Υπουργούς, Περιφερειάρχες, Αντιπεριφερειάρχες, Νομάρχες, Βουλευτές και Δημάρχους, μας είπαν ότι Μνηστήρες – Επενδυτές, απ’ όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη ζητούν τη πολύφερνη νύφη (το λιμάνι)… Όμως, χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Κι αν περιμένουμε ακόμη, η πολύφερνη νύφη μας κινδυνεύει να μείνει γεροντοκόρη.

Μήπως η νέα Κυβέρνηση και οι νέοι Τοπικοί μας Άρχοντες ήρθε η ώρα να βάλουν τελεία και παύλα στα λόγια και να αποφασίσουν τι ακριβώς θέλουν.
Πώληση μετοχών, υπο-παραχωρήσεις ή παραχώρηση για στρατιωτικούς σκοπούς ;
Επιτέλους, αποφασίστε.

Αλεξανδρούπολη Σεπτέμβριος 2019
* Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)