Δυναμικό “παρών” έδωσε η Αλεξανδρούπολη στις εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους. Τις τοπικές δράσεις συντόνισε η κοινότητα του GROW Observatory (www.growobservatory.org), με τη συμμετοχή μικρών και μεγάλων πολιτών που ενημερώθηκαν για τη σημασία του εδάφους και διαμόρφωσαν προτάσεις για την προστασία του.
Κατά τη διάρκεια των ανοιχτών εκδηλώσεων αναδείχθηκε το ζήτημα χρήσης ισχυρών και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων σε δημόσιους χώρους της πόλης.
Σύμφωνα με έγγραφα αναρτημένα στη Δι@ύγεια, το διάστημα 2011-2018, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης δέσμευσε από τον προϋπολογισμό του €220.000 για προμήθειες 60 τόνων λιπασμάτων και 2 τόνων φυτοφαρμάκων, εκ των οποίων το 70% αφορά το διαβόητο RoundUp της πολυεθνικής Monsanto.
Με αφορμή τα δεδομένα αυτά, την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αλεξανδρούπολης, διοργανώθηκε συμμετοχικό Εργαστήριο Πολιτών για την προστασία του εδάφους στην πόλη, εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους διαβούλευσης. Αντιδήμαρχοι και εκπρόσωποι του Δημοτικού Συμβουλίου, υπάλληλοι του Δήμου, επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, και γονείς μελέτησαν τις
επιπτώσεις των βλαβερών αγροχημικών στη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον. Μέσα από μία πρωτόγνωρη εμπειρία δομημένου συμμετοχικού διαλόγου, συνδιαμόρφωσαν τις εξής προτάσεις για αλλαγή πολιτικής:
• Σύνταξη έκθεσης επιπτώσεων της χρήσης φυτοφαρμάκων εντός του αστικού ιστού από διεπιστημονική επιτροπή και διενέργεια μελέτης για εναλλακτές μεθόδους φυτοπροστασίας, σε συνεργασία με τις σχολές βιοτεχνολογίας και φυτικής παραγωγής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
• Επιλογή και συνδυασμός τοπικών φυτικών ειδών με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε ασθένειες και το κλίμα της περιοχής που αλλάζει, για τις φυτεύσεις σε δημόσιους χώρους.
• Υιοθέτηση εναλλακτικών, βιολογικών τρόπων αντιμετώπισης ασθενειών, ζιζανίων και ανεπιθύμητης βλάστησης σε κοινόχρηστους χώρους.
• Υλοποίηση προγράμματος υιοθεσίας πράσινων χώρων και παρτεριών από πολίτες, επιχειρήσεις, σχολεία και συλλόγους της πόλης, με την υλικοτεχνική υποστήριξη του Δήμου.
• Δημιουργία υποδομών για κομποστοποίηση οργανικών απορριμμάτων και χρήση
τους ως λίπασμα από τους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου του Δήμου.
• Πολιτική δέσμευση από τους αιρετούς και υπηρεσιακούς παράγοντες του Δήμου Αλεξανδρούπολης για την αλλαγή πολιτικής και ενίσχυση της διαφάνειας σχετικά με τις διαδικασίες επιλογής και προμήθειας φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
• Υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων ευαισθητοποίησης των πολιτών για τη σημασία του εδάφους και τις επιπτώσεις από τη χρήση αγροχημικών.
• Σύσταση επιτροπής ενεργών πολιτών για τον έλεγχο του Δήμου ως προς τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Στο δημόσιο διάλογο που άνοιξε για την προστασία του εδάφους στην πόλη, εντάχθηκε δυναμικά και η νέα γενιά, χάρη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Υγιές
έδαφος, με αφορά;” το οποίο διοργάνωσε το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης.
Αναλύοντας πραγματικά δεδομένα της έρευνας του GROW, πάνω από 120 μαθητές της πόλης μυήθηκαν στη μέθοδο του debate για να προσομοιώσουν μία συζήτηση
του Δημοτικού Συμβουλίου, αναπτύσσοντας επιχειρήματα σχετικά με τη χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων στην Αλεξανδρούπολη. Οι μαθητές πρότειναν επιπλέον μέτρα όπως η επιβολή προστίμων σε παραβάτες που ψεκάζουν σε δημόσιους χώρους, η ανάδειξη και επιβράβευση βιολογικών παραγωγών της περιοχής καθώς και η χρήση νέων τεχνολογιών για τη μέτρηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αγροχημικών.
Ο εκδημοκρατισμός της επιστήμης, της τεχνολογίας και της λήψης αποφάσεων σχετικά την καλύτερη διαχείριση του περιβάλλοντος, είναι βασικοί στόχοι του GROW Observatory. Το ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Πολιτών για το Έδαφος αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας & καινοτομίας Horizon2020 της Ε.Ε. και περιλαμβάνει τον Έβρο ως περιοχή στόχευσης. Δεκάδες καλλιεργητές της περιοχής έχουν λάβει δωρεάν αισθητήρες εδάφους από το πρόγραμμα, πραγματοποιώντας μετρήσεις που συμβάλλουν στην καλύτερη θωράκιση του τόπου
μας από την κλιματική αλλαγή.
Οι δράσεις αυτές ανοίγουν ένα γόνιμο διάλογο για τη διαχείριση των φυσικών πόρων στην πόλη μας και εισάγουν καινοτόμους τρόπους συμμετοχής των πολιτών στην περιβαλλοντική διαχείριση.

Ζητούμενο παραμένει από τους εκπροσώπους του Δήμου Αλεξανδρούπολης να τηρήσουν την προφορική τους δέσμευση και να σταθούν στο ύψος της ευθύνης τους για την προάσπιση της δημόσιας υγείας και την
ποιότητα του περιβάλλοντος.


Το έργο αυτό έχει λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της συμφωνίας επιχορήγησης Αρ. 690199.