ΚουμάκηςΓράφει ο Λεωνίδας Κουμάκης
Καθημερινά φαίνεται ολοένα και πιο καθαρά πως οι συγκλονιστικές εξελίξεις στις σχέσεις Αμερικής – Τουρκίας αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία με τις ραγδαία επιδεινούμενες σχέσεις Ρωσίας – Ελλάδος. Το τοπίο αρχίζει να ξεκαθαρίζει, οι διάφορες χώρες παίρνουν τις θέσεις τους πριν διαμορφωθούν μη ανατρέψιμες καταστάσεις. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά:

Η Τουρκία υπό την ηγεσία του Ρ. Τ. Ερντογάν εδώ και πολλά χρόνια ακολουθεί τον δρόμο ενός προκλητικού πολιτικού παραλογισμού που συνοψίζεται στην νοοτροπία μιας «υπερδύναμης» η οποία παίρνει ότι τραβάει η καρδιά της, χωρίς να δίνει σε κανένα λογαριασμό.
Την μια καταρρίπτει ένα Ρωσικό αεροσκάφος «επειδή μπήκε ελάχιστα εκατοστά μέσα στον τουρκικό εναέριο χώρο» (24 Νοεμβρίου 2015) και σε χρόνο ρεκόρ (2018) μεταμορφώνεται στον πιο πιστό σύμμαχο της Ρωσίας υπογράφοντας πολύ σημαντικές συμφωνίες (Συρία, συστοιχία πυραυλικών συστημάτων S-400, κατασκευή και χρηματοδότηση πυρηνικού σταθμού στο Άκκουγιου με την εκχώρηση του 51% στην Ρωσία κ.α.).
Ο προκλητικός πολιτικός παραλογισμός του Ρ. Τ. Ερντογάν εκδηλώθηκε (φυσικά) και απέναντι στις Η.Π.Α. με σειρά απαιτήσεων και ενεργειών: Την απαίτηση άμεσης έκδοσης του πρώην μέντορα και συντρόφου αλλά νυν εχθρού του Ερντογάν (Φετουλάχ Γκιουλέν), την σταδιακή «ομηρεία» τουλάχιστον δεκαπέντε (αθώων κατά τους Αμερικανούς) ανθρώπων κατά το πρότυπο της ομηρείας των Ελλήνων στρατιωτικών Άγγελου Μητραιτώδη και Δημήτρη Κουκλατζή στον Έβρο την 1η Μαρτίου 2018 οι οποίοι παραμένουν στις τουρκικές φυλακές χωρίς να τους έχει απαγγελθεί καμιά κατηγορία, την απαίτηση απελευθέρωσης του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα πρώην αναπληρωτή γενικού διευθυντή της Τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank και «ταμία» της «Φαμίλιας Ερντογάν», την εμπρηστική αντι –αμερικανική ρητορική του συνόλου σχεδόν του Τουρκικού τύπου (ελέγχεται από την «Φαμίλια») και την καλλιέργεια του εδάφους για την «απομάκρυνση της Αμερικανικής βάσης του Ινσιρλίκ», την παρεμπόδιση των ελέγχων στην παράκαμψη του εμπάργκο προς το Ιράν με την προσωπική ανάμειξη του Ερντογάν, την απαίτηση άμεσης διακοπής οποιασδήποτε βοήθειας προς τους Κούρδους της Συρίας κ.α.π.
Όπως ήταν φυσικό, η αδιέξοδη στρατηγική «κάνω ότι θέλω και λογαριασμό δεν δίνω» κάποτε θα έφθανε στο τέλος της. Και φαίνεται πως η ώρα αυτή έφθασε. Το πάζλ των τελευταίων γεγονότων δημιουργούν μια πολύ ενδιαφέρουσα εικόνα:
Στις 11 Ιουλίου 2018 διέρρευσε η πληροφορία για την «απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών και την απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα άλλων δύο για παράνομες ενέργειες κατά της εθνικής ασφάλειας».
Στις 1 Αυγούστου 2018 οι Η.Π.Α. άρχισαν κύκλο κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας με την απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ δυο υπουργών της Τουρκικής κυβέρνησης (υπουργού Εσωτερικών και υπουργού Δικαιοσύνης) ως υπεύθυνους για την παράνομη σύλληψη και κράτηση, χωρίς απόδοση κατηγορίας, του ευαγγελικού πάστορα Άντριου Μπράνσον και Αμερικανού πολίτη με την υπόνοια απλώς, ότι συνεργάζεται με το κίνημα Γκιουλέν.
Στις 4 Αυγούστου 2018 η Τουρκία «ανταπέδωσε» τις κυρώσεις, χωρίς βέβαια καμιά ουσιαστική συνέπεια, πέρα από την συνεχή διολίσθηση της Τουρκικής λίρας και την εντεινόμενη φυγή κεφαλαίων από την οικονομία της Τουρκίας.
Στις 6 Αυγούστου 2018 ο Έλληνας πρεσβευτής στην Μόσχα ενημερώθηκε για τα Ρωσικά αντίποινα στην απέλαση Ρώσων διπλωματών: Απελαύνεται ο εμπορικός ακόλουθος της Ελλάδας και ο υπεύθυνος επικοινωνιών και απαγορεύεται η είσοδος στη Ρωσία του Γιώργου Σακελλαρίου, διευθυντή του πολιτικού γραφείου του υπουργού Ν. Κοτζιά.
Στις 7 Αυγούστου 2018 ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ έκανε μια λεκτική αναφορά – για πρώτη φορά 44 χρόνια μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Μιλώντας στην Kommersant, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS, αναφέρθηκε σε «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου»!
Στις 9 Αυγούστου 2018 το State Department προανήγγειλε νέες Αμερικανικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας με αφορμή την υπόθεση της δηλητηρίασης των Σκριπάλ, στη Νότια Αγγλία.
Στις 10 Αυγούστου 2018 ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έγραψε στο Twitter: «Μόλις έδωσα εντολή για διπλασιασμό των Δασμών στον Χάλυβα και στο Αλουμίνιο όσον αφορά την Τουρκία καθώς το νόμισμά της, η τουρκική λίρα, υποχωρεί ραγδαία έναντι του πολύ ισχυρού δολαρίου μας! Το αλουμίνιο θα είναι τώρα 20% και ο χάλυβας 50%. Οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι καλές αυτή την ώρα!». Την ίδια ακριβώς μέρα το Τουρκικό νόμισμα υποτιμήθηκε ραγδαία και στο «κλείσιμο» οι απώλειες, από την αρχή του χρόνου, πλησίασαν το 40%!
Ταυτόχρονα, στις 10 Αυγούστου 2018, το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε μια ασυνήθιστα σκληρή ανακοίνωση αποκαλεί την Ρωσία «σύντροφο εν όπλοις της Τουρκίας», χαρακτηρίζει την απέλαση Ελλήνων διπλωματών «εκδικητική και αυθαίρετη» η οποία δεν βασίζεται σε κανένα στοιχείο και εντάσσεται στο πλαίσιο της σταδιακής απομάκρυνσης της Ρωσίας «από θέσεις που αρμόζουν στο επίπεδο φιλίας και συνεργασίας» των δύο χωρών τα τελευταία 190 χρόνια. Τέλος, προσθέτει πως «Θέλουμε να θυμίσουμε στους φίλους Ρώσους ότι καμιά χώρα στον κόσμο δεν θα ανεχόταν απόπειρες α) εξαγοράς κρατικών αξιωματούχων, β) υπονόμευσης της εξωτερικής πολιτικής, και γ) παρεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας» συμπληρώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα απαντήσει στα «αυθαίρετα μέτρα» με υπομονή και νηφαλιότητα.
Στις 11 Αυγούστου 2018 ο Ρ.Τ. Ερντογάν με άρθρο του στους NY Times ισχυρίζεται ότι «Η Τουρκία για πολλά χρόνια, όποτε χρειάστηκε, προσέτρεξε σε βοήθεια των ΗΠΑ» αναφέροντας την Κορέα, την κρίση πυραύλων της Κούβας, την 11η Σεπτεμβρίου και το Αφγανιστάν. Φυσικά κουβέντα για το «δώρο» των Αμερικανών (Χένρυ Κίσσιγκερ) που τους έβαλαν, μαζί με τους Βρετανούς, στην μισή Κύπρο! Αντίθετα, «ξαναγράφει» την ιστορία σύμφωνα με τις νέο-οθωμανικές φαντασιώσεις του. Έτσι, «μαθαίνουμε» πως «Τη δεκαετία του ’70, η τουρκική κυβέρνηση μπήκε στην Κύπρο για να αποτρέψει τη σφαγή των Τούρκων από τους Ελληνοκύπριους παρά της αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον!». Λίγα 24ωρα νωρίτερα (8 Αυγούστου 2018) ο Κύπριος, τουρκόφωνος δημοσιογράφος της εφημερίδας «Άφρικα» Αλή Οσμάν έγραφε για τον Ερντογάν: « … αυτός συνεχίζει να μιλά και όσο ανοίγει το στόμα του τόσο βουλιάζει η Τουρκία…». Για κάτι τέτοια ακριβώς άρθρα ζητείται η «έκδοση» του στην Τουρκία για να δικαστεί, μαζί με τον Σενέρ Λεβέντ, για «εξύβριση» του ψευτο-σουλτάνου…
Όσο για το εσωτερικό της Τουρκίας οι λαϊκίστικες κορώνες του περιφερόμενου και γεμάτου έπαρση Ερντογάν, έχουν την τιμητική τους: «Αυτοί έχουν το δολάριο και εμείς τον Αλλάχ», «Το δολάριο δεν μπορεί να κόψει τον δρόμο μας», «Θα συνεχίσουμε τον αγώνα και θα κατακτήσουμε την νίκη. Προτιμούμε τον θάνατο παρά την ταπείνωση», «Προτιμάτε έναν πάστορα από έναν στρατηγικό εταίρο σας στο ΝΑΤΟ», «Εμείς γονατίζουμε μόνο ενώπιον του Θεού», «Νομίζουν ότι θα καταστρέψουν την Τουρκία έτσι εύκολα μέσω του νομίσματος» και πολλά άλλα παρόμοια.
Την ίδια μέρα (11 Αυγούστου 2018) ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Τ. Ζαρίφ έγραψε στο Twitter: «Ο ενθουσιασμός (του Τράμπ) για την επιβολή οικονομικών δυσχερειών στον σύμμαχό του στο ΝΑΤΟ, την Τουρκία, είναι επαίσχυντος. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να απαλλαγούν από τον εθισμό τους στις κυρώσεις και στον εκφοβισμό, διαφορετικά όλος ο κόσμος θα ενωθεί –πέρα από την λεκτική καταδίκη –και θα τους το επιβάλλει. Έχουμε σταθεί στο πλευρό γειτόνων μας και στο παρελθόν και θα το πράξουμε και τώρα.
Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α: Ο «πόλεμος της ενέργειας» μπαίνει πλέον σε μια άλλη φάση και σε ένα άλλο επίπεδο. Τουρκία, Ρωσία, Περσία ο καθένας για τους δικούς του λόγους, δεν επιθυμούν την σύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδος και Ιταλίας μέσα από τον αγωγό East Med, ούτε φυσικά τον αγωγό Αιγύπτου – Ελλάδος για την τροφοδοσία των Βαλκανίων.
Η ταύτιση των συμφερόντων Τουρκίας, Ρωσίας, Περσίας σε θέματα ενέργειας αποτελεί την βάση της εύθραυστης συμμαχίας τους, αφού έχουν σημαντικές αποκλείσεις συμφερόντων σε πολλά άλλα θέματα (Συρία, Κουρδικό, Κριμαία, νέο-οθωμανισμός, φονταμενταλισμό στην θρησκεία κ.α.π.).
Αντίθετα, η απόλυτη ταύτιση συμφερόντων Ισραήλ – Κύπρου- Ελλάδος από την μία πλευρά και Αιγύπτου – Κύπρου – Ελλάδος από την άλλη, με την ενεργό υποστήριξη των ΗΠΑ, παρουσιάζεται εξαιρετικά ισχυρή, μακροπρόθεσμη και δημιουργεί νέα γεωπολιτικά δεδομένα.
Η Τουρκία, με την δικτατορία Ερντογάν η οποία έχει επιβάλλει ασφυκτικό έλεγχο σε Κράτος (στρατός, δυνάμεις ασφαλείας, πανεπιστήμια, δημόσιο σε όλες του τις εκφάνσεις), στην οικονομία (ο ψευτο-σουλτάνος παριστάνει τώρα και τον οικονομολόγο μέσω του γαμπρού του που έχει τον τίτλο – βιτρίνα «Υπουργός Οικονομικών»), στην δικαιοσύνη (διορίζονται συνεχώς με Προεδρικά διατάγματα νέοι δικαστές που έχουν τυφλή υποταγή στο καθεστώς), στα ΜΜΕ (το συντριπτικό ποσοστό των Τουρκικών ΜΜΕ ανήκει σε «οικογενειακό περιβάλλον» και κατευθύνεται κατά το δοκούν), οδηγείται με εντεινόμενη ταχύτητα στα βράχια.
Μετατρέπεται σταδιακά σε πιόνι της Ρωσίας η οποία, όπως είναι φυσικό, εξυπηρετεί τα εθνικά της συμφέροντα αξιοποιώντας αριστοτεχνικά τις φαντασιώσεις και την μεγαλομανία του διεφθαρμένου ηγέτη της. Στα ενεργειακά θέματα, ο Τούρκος καθηγητής Ερσίν Καλαϊτζίογλου έχει ήδη προειδοποιήσει πως η Τουρκία μετατρέπεται σε υποκατάστημα του Πούτιν στην περιοχή και «συμπεριφέρεται σαν νταής» ενώ «Κύπρος και Ελλάδα προσεγγίζουν το θέμα στο πλαίσιο του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Οι εξελίξεις που έρχονται θα είναι συγκλονιστικές. Τα «στρατόπεδα» έχουν ξεχωρίσει. Τα «πιόνια» στο ενεργειακό σκάκι Αμερικής και Ρωσίας έχουν πάρει την θέση τους. Οι πρώτες κινήσεις έχουν ήδη γίνει. Απομένει η συνέχεια και η τελική έκβαση.
Ελλάδα και Κύπρος πρέπει επί τέλους να απαιτήσουν το μερίδιο που τους αναλογεί μέσα στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που δημιουργούνται ώστε να μην γίνουν και πάλι το θύμα που αιμορραγεί – όπως στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Η επιτήδεια ουδέτερη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου Τουρκία, η οποία καλόμαθε μόνο να παίρνει και να απαιτεί, χωρίς να δίνει το παραμικρό, μπήκε πλέον στο κέντρο του κάδρου. Με «χορηγό» την Ρωσία του Βλαδήμηρου Πούτιν που δεν είναι καθόλου, μα καθόλου «Αμερικανάκι»!

analyst.gr