Για την απελευθέρωση της Σαμοθράκης
Την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011 συμπληρώνονται 99 χρόνια από την απελευθέρωση της Σαμοθράκης από τον τουρκικό ζυγό. Ήταν μία νικηφόρα πορεία του Πολεμικού Ναυτικού, που απελευθέρωσε τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου. Ο ελληνικός στόλος με ναύαρχο τον Παύλο Κουντουριώτη και ναυαρχίδα το θωρηκτό «Αβέρωφ» απελευθέρωσε το Αιγαίο μετά από εκατοντάδες χρόνια δουλείας.
Ο ελληνικός στόλος αγκυροβολεί στον όρμο του Μούδρου στη Λήμνο στις 7 Οκτωβρίου και 11 μέρες αργότερα ο Στόλος του Αιγαίου αποπλέει από Μούδρο σε σχηματισμό τριών μοιρών: 1η Μοίρα με τα πλοία «ΑΒΕΡΩΦ» «ΨΑΡΑ» «ΝΑΥΚΡΑΤΟΥΣΑ» και «ΛΕΩΝ» για κατάληψη των νήσων Ίμβρου και Σαμοθράκης, 2η Μοίρα με τα πλοία «ΣΠΕΤΣΑΙ» «ΥΔΡΑ» «ΘΥΕΛΛΑ» και «ΛΟΓΧΗ» για κατάληψη νήσου Θάσου και 3η Μοίρα «ΚΑΝΑΡΗΣ» για την κατάληψη της νήσου Άγιος Ευστράτιος.
Στις 19 Οκτωβρίου 1912 ο Σημαιοφόρος του Πολεμικού Ναυτικού Παναγιώτου επικεφαλής ενός διόπου και οχτώ ναυτών, αποβιβάζεται στη Σαμοθράκη και ύψωσε στο Λιμεναρχείο την ελληνική σημαία.
Ο ενθουσιασμός των κατοίκων της Σαμοθράκης είναι απερίγραπτος που ασπάζονταν τα χέρια των Ελλήνων αξιωματικών.
Όπως γράφει στην έκθεσή του προς τον ναύαρχο Κουντουριώτη, ο Παναγιώτου «η κατάληψις της νήσου εγένετο εν άκρα ησυχία και υπό τας ενθουσιώδεις ζητωκραυγάς των κατοίκων».
Το φύλο της 20ης Οκτωβρίου της εφημερίδος ΕΜΠΡΟΣ, δημοσιεύει την παρακάτω ανακοίνωση:
Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΝΗΣΩΝ
ΘΑΣΟΥ ΙΜΒΡΟΥ – ΣΤΡΑΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ
ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
Παρά του υποναυάρχου αρχηγού ελήφθησαν αι ακόλουθοι λεπτομέρειαι της καταλήψεως των νήσων Θάσσου, Στράτη Αγίου Ευστρατίου), Ίμβρου και Σαμοθράκης:
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ
Αθήνας
Την εσπέραν της 17ης διέταξα τον απόπλουν εκ Μούδρου των θωρηκτών «Ύδρας» και «Σπετσών» και των αντιτορπιλλικών «Θυέλλης» και «Λόγχη» υπό τον μοίραρχον πλοίαρχον Π. Γκίνην.
Η μοίρα συνοδευόμενη υπό του οπλιταγωγού «Πέλαγος» φέροντος λόχον πεζικού υπό τον λοχαγόν Δ. Κονταράτον κατέλαβε την 8ην πρωϊνήν ώραν της 18ης την νήσον Θάσσον και αιχμαλώτισε τας αρχάς. Συγχρόνως το ναρκοβόλον «Κανάρης» μετά του τορπιλλοβόλου 14 κυβερνωμένου παρά του υποπλοιάρχου Π. Αργυρόπουλου και ναυτικού αγήματος υπό τον ανθυποπλοίαρχον Τσατέρην κατέλαβον την νήσον Άγιον Ευστράτιον Στράτην.
Την μεσημβρίαν της 18ης η ναυαρχίς «Γ. Αβέρωφ» συνοδευομένη υπό του θωρηκτού «Ψαρρά» και του αντιτορπιλλικού «Ναυκρατούσης» κατέπλευσεν εις Ίμβρον και κατέλαβεον την νήσον δι’ αγήματος υπό τον υποπλοίρχον Π. Χόρν.
Σήμερον την πρωΐαν άπας ο στόλος κατέπλευσεν εις Σαμοθράκην και αποβιβάσας άγημα υπό του σημαιοφόρου Παναγιώτου κατέλαβον ταύτην.
Ο στόλος περιπολεί διαρκώς περί τα Δαρδανέλλια αναμένων ματαίως την έξοδον του εχθρού.
Ο αρχηγός του στόλου υποναύαρχος Π. ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ
Το δε φύλο της 20ης Οκτωβρίου της εφημερίδος ΣΚΡΙΠ, δημοσιεύει την παρακάτω ανακοίνωση:
Ο ΣΤΟΛΟΣ ΜΑΣ
ΚΑΤΕΛΑΒΕ ΚΑΙ ΑΛΛΑΣ ΝΗΣΟΥΣ
ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΤΛ/ΜΑ
Παρά του υποναυάρχου αρχηγού ελήφθησαν αι ακόλουθοι λεπτομέρειαι της καταλήψεως των νήσων Θάσσου, Ίμβρου, Αγίου Ευστρατίου ή Αλονήσου, και Σαμοθράκης.
ΔΕΛΤΙΟΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΡ. 7
Την εσπέραν της 17ης διέταξα τον απόπλουν εκ Μούδρου των θωρηκτών «Ύδρας» και «Σπετσών» και των αντιτορπιλλικών «Θυέλλης» και «Λόγχη» υπό τον μοίραρχον πλοίαρχον Π. Γκίνην.
Η μοίρα συνοδευόμενη υπό του οπλιταγωγού «Πέλοπος» φέροντος λόχον πεζικού υπό τον λοχαγόν Δ. Κονταράτον κατέλαβε την 8ην πρωϊνήν ώραν της 18ης την νήσον Θάσσον και αιχμαλώτισε τας αρχάς.
ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ
Συγχρόνως το ναρκοβόλον «Κανάρης» μετά του τορπιλλοβόλου 14 κυβερνωμένου παρά του υποπλοιάρχου Π. Αργυρόπουλου και ναυτικού αγήματος υπό τον ανθυποπλοίαρχον Τσατέρην κατέλαβον την νήσον (Άγιον Ευστράτιον Στράτην.
ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΜΒΡΟΥ
Την μεσημβρίαν της 18ης η ναυαρχίς «Γ. Αβέρωφ» συνοδευομένη υπό του θωρηκτού «Ψαρρά» και του αντιτορπιλλικού «Ναυκρατούσης» κατέπλευσεν εις Ίμβρον και κατέλαβεον την νήσον δι’ αγήματος υπό τον υποπλοίρχον Π. Χόρν.
ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΝ
Σήμερον την πρωΐαν άπας ο στόλος κατέπλευσεν εις Σαμοθράκην και αποβιβάσας άγημα υπό του σημαιοφόρου Παναγιώτου κατέλαβον ταύτην.
Ο στόλος περιπολεί διαρκώς περί τα Δαρδανέλλια αναμένων ματαίως την έξοδον του εχθρού.
Ο αρχηγός του στόλου υποναύαρχος Π. ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ
Σημαντικό ρόλο στην ειρηνική απελευθέρωση κράτησε ο ιερέας Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος μεσολάβησε στην τουρκική φρουρά για την παράδοσή της.
Το μικρό ιστορικό της απελευθέρωσης Σαμοθράκης, της μοναδικής από τις Θρακικές Σποράδες- οι άλλες δύο είναι η Ίμβρος και η Τένεδος- που είναι σήμερα ελληνική, αφιερώνεται στη μνήμη του.