Η «σιδηροδρομική Εγνατία» και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης
Του Νίκου Παπανικολόπουλου*
Σύμφωνα με δημοσιεύματα Αθηνοκεντρικών ΜΜΕ, την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2017, στην Καβάλα, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βουλγαρίας, Αλέξης Τσίπρας και Μπόικο Μπορίσοφ, θα υπογράψουν Συμφωνία για την επιτάχυνση της κατασκευής της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας».
Ο τόπος υπογραφής της Συμφωνίας αλλά και το περιεχόμενό της έφεραν στη μνήμη μου σχετικό άρθρο μου με ημερομηνία 4-11-2012 και τίτλο «Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΑΠΟ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΚΟΜΠΑΡΣΟΣ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΥΜΕ !!! ».
Δυστυχώς, ο τίτλος αυτός, πέντε χρόνια μετά παραμένει επίκαιρος. Το εμπορικό λιμάνι της Καβάλας μπορεί να περιμένει τη Σιδηροδρομική Εγνατία για να αναπτυχτεί. Όμως, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, από το Μάιο του 2015 έχει πλήρη σύνδεση με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο και κατ’ επέκταση με το διευρωπαϊκό.
Εμπόδιο λοιπόν για την ανάπτυξή του, δεν είναι η έλλειψη σιδηροδρομικής σύνδεσης, ούτε η έλλειψη ικανού βυθίσματος (η εκβάθυνση ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2015), ούτε η έλλειψη Συμφωνίας με τη Βουλγαρία, αλλά η έλλειψη φορτίων. Και τα φορτία τα φέρνουν οι εταιρείες που τα διακινούν.
Όταν, για παράδειγμα, η COSCO δρομολόγησε περισσότερες από 150 εμπορικές αμαξοστοιχίες για να μεταφέρει τα εμπορεύματά της από το λιμάνι του Πειραιά σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, δεν απαιτήθηκε καμία συμφωνία της Ελλάδος με τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπης. Απλά, η COSCO ήρθε σε συμφωνία με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και στη συνέχεια η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανέλαβε όχι μόνο το μεταφορικό έργο αλλά και τον συντονισμό όλων των σιδηροδρόμων των χωρών στον άξονα Ελλάδας – Βελιγραδίου – Κεντρικής Ευρώπης.
Συνεπώς, εδώ έπρεπε να είχε ήδη ξεκινήσει διαγωνιστική διαδικασία για τη «σύμβαση παραχώρησης» μέρους των δραστηριοτήτων του λιμένα Αλεξανδρούπολης σε κάποια εταιρεία. Όλα τα άλλα είναι μάλλον εκ του πονηρού. Εκτός, αν κάποιοι για λόγους ίσης (πολιτικής) μεταχείρισης περιμένουν την ταυτόχρονη ανάπτυξη των δυο λιμανιών.
Αλεξανδρούπολη Σεπτέμβριος 2017
*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
Ακολουθεί το άρθρο του 2012
ΑΡΧΙΖΕΙ /// Για δυο δεκαετίες, η ανάπτυξη της Αλεξανδρούπολης περιστρεφόταν γύρω από το λιμάνι. Μέσα από αυτό, ήταν ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων.
Τότε…
Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992, μεταξύ άλλων θεσμοθετήθηκαν και τα «Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών» τα οποία περιελάμβαναν δέκα (10) ευρωπαϊκούς διαδρόμους – άξονες εκ των οποίων οι τρεις είχαν ελληνικό ενδιαφέρον. Οι δυο, IV και X, αφορούσαν τη Θεσσαλονίκη και την Ηγουμενίτσα. Ο τρίτος, ο «άξονας ΙΧ», σύνδεε τη Βαλτική (Ελσίνκι) με τη Μεσόγειο (Αλεξανδρούπολη).έχοντας κομβικά σημεία το Ελσίνκι, τη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη, το Κίεβο, το Βουκουρέστι και την Αλεξανδρούπολη.
Έτσι, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης εκτός από τη γεωστρατηγική θέση που είχε, αποκτούσε και ιδιαίτερο ρόλο στην Ε.Ε. Συνεπώς, χρειαζόταν επέκταση και υποδομές. Για το σκοπό αυτό διατέθηκαν δισεκατομμύρια δραχμές και εκατομμύρια ευρώ από το Β’ και Γ’ ΚΠΣ καθώς και τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τον οικονομικό και χρονικό προγραμματισμό τα έργα θα ξεκινούσαν το καλοκαίρι του 1994 – όπως κι έγινε – και θα ολοκληρώνονταν το καλοκαίρι του 2005 – πράγμα που δεν έγινε.
Από τον Οκτώβριο του 2001, που τελείωσαν ορισμένες εργολαβίες, φτάσαμε στο Νοέμβριο του 2012 και ακόμα περιμένουμε….
Περιμένουμε… την εκβάθυνση, το δίαυλο, τις κτιριακές εγκαταστάσεις, το μηχανο-ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, τη σύνδεση με την Εγνατία, τη σύνδεση με το σιδηρόδρομο, τις απαλλοτριώσεις των Μαϊστριανών και μέσα από αυτά την ανάπτυξη του λιμανιού και της πόλης μας.
Η Αλεξανδρούπολη με λιμάνι, σιδηρόδρομο, αεροδρόμιο και οδικό δίκτυο, όλα σε απόσταση αναπνοής το ένα από το άλλο, ακόμα περιμένει….
Η Ε.Ε, μέσα από το Β’ και Γ’ ΚΠΣ, έδωσε πολλά εκατομμύρια για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Το ότι δεν αξιοποιήθηκαν και το ότι ακόμα περιμένουμε την ανάπτυξή του είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη και κυρίως αυτών που μας κυβέρνησαν, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, από το 2001 μέχρι σήμερα.
Σήμερα…
Τον Οκτώβριο του 2006, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ιδρύθηκε το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, γνωστό ως ΔΕΔ-Μ, Trans European Network – Transport (TEN-T) για τη διαχείριση κάθε μορφής έργων μεταφοράς -αεροπορικών, σιδηροδρομικών, οδικών και θαλασσίων, με συμμετοχή όλων των κρατών μελών της ΕΕ, για την περίοδο 2000-2006 και 2007-2013.
Η Καβάλα, παρά τα μειονεκτήματά της, τριάντα (30) χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο (Χρυσούπολη) και σαράντα (40) χιλιόμετρα από το σιδηρόδρομο (Τοξότες), δεν έχασε την ευκαιρία. Σχεδίασε τη σύνδεση του εμπορικού λιμανιού της με το σιδηροδρομικό δίκτυο και την ένταξε στο ΔΕΔ-Μ (κωδικός έργου 2006 – EL – 90701 – S).
Εξασφαλισμένης της χρηματοδότησης έγιναν τοπογραφικές μελέτες, μελέτες ευθυγράμμισης, υδραυλικές μελέτες, γεωλογικές μελέτες και πρόσφατα (30-10-2012) σε συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ΑΜΘ εγκρίθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου.
Υπάρχει και συνέχεια.
Σ’ ένα Μονοετές Πρόγραμμα Εργασιών του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ.) προκηρύχτηκε και η χρηματοδότηση της δράσης Sea2Sea (δηλαδή από λιμάνι σε λιμάνι), μιας προ-μελέτης σκοπιμότητας για μια εναλλακτική διαδρομή εμπορευματικών ροών μεταξύ Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας, παρακάμπτοντας τα Στενά του Βοσπόρου / Δαρδανελίων, για την αποσυμφόρηση της εκεί θαλάσσιας κυκλοφορίας.
Ο Οργανισμός Λιμένα Καβαλάς πήρε και πάλι την πρωτοβουλία, αναλαμβάνοντας μάλιστα και το ρόλο του συντονιστή. Έκανε αίτηση εντάσσοντας στη δράση και τον Οργανισμό Λιμένα Αλεξανδρούπολης από ελληνικής πλευράς και τα λιμάνια Μπουργκάς και Βάρνας από τη Βουλγαρία.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με επιστολή του (Ιούλιος 2012) συνεχάρη τον Οργανισμό Λιμένα Καβαλάς για την πρωτοβουλία του αυτή. Με τη σειρά του ο Οργανισμός Λιμένα Καβαλάς ευχαρίστησε τον Οργανισμό Λιμένα Αλεξανδρούπολης για τη συμμέτοχη και συνεργασία του στη δράση Sea2Sea.
Στην Αλεξανδρούπολη, με τις πρόσφατες δημοσιογραφικές και υπηρεσιακές ενημερώσεις, για τη επιτυχή εξέλιξη της δράσης Sea2Sea και την έναρξη (1-10-2012) υλοποίησής της, τουλάχιστον σε επίπεδο υπηρεσιακών παραγόντων υπήρξε ένα πνεύμα ευφορίας και πανηγυρισμού.
Ο πολίτης όμως του Έβρου και ιδιαίτερα της Αλεξανδρούπολης, εύλογα αναρωτιέται, πως είναι δυνατόν η Αλεξανδρούπολη με κοινή ιστορία τρένου και λιμανιού 140 ετών και γεωπολιτικό πλεονέκτημα για τη σύνδεση της (Αιγαίο) με το Μπουργκάς (Μαύρη Θάλασσα), από πρωταγωνιστής να γίνεται κομπάρσος ;
Βλέποντας κανείς, το χάρτη της περιοχής, χωρίς να είναι ειδικός, αντιλαμβάνεται ότι η σιδηροδρομική σύνδεση Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς δεν έχει κανένα μέτρο σύγκρισης με την αντίστοιχη Καβάλα – Μπουργκάς.
Αλεξανδρούπολη Νοέμβριος 2012
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ///