Περί συνόρων
Του Νίκου Παπανικολόπουλου*
Ελλάδα (Σεπτέμβρης 2015)
Ποιά σύνορα ; Έχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε ;
www.youtube.com/watch?v=mbxgC1p6evk
Στα πλαίσια της καθιερωμένης ‘συνέντευξης τύπου’ των πολιτικών αρχηγών στη ΔΕΘ, πέρσι τετοιες μέρες, σε ερώτηση δημοσιογράφου του γερμανικού εβδομαδιαίου περιοδικού ‘Der Spiegel’ για το μεταναστευτικό – προσφυγικό, πολιτικός αρχηγός απάντησε, αναρωτώμενος : «Ποιά σύνορα; Έχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε;».
Τουρκία (Αύγουστος 2016)
Για τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, τα σύνορα είναι η τιμή μας.
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2016/08/blog-post_204.html
Ο Τούρκος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Hulusi Akar, στις 22 Αυγούστου 2016, αναφερόμενος στο θέμα του έλεγχου των συνόρων της Τουρκίας με τη Συρία είπε : «Για εμάς, τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, τα σύνορα είναι η τιμή μας».
Με αφορμή αυτά τα δυο, εκ διαμέτρου αντίθετα, περιστατικά και το γεγονός ότι το μάθημα της «Πατριδογνωσίας» έχει καταργηθεί από το 1970, καλό είναι δούμε το θέμα των συνόρων μας πιο αναλυτικά.
***
Σύνορα είναι τα όρια μέσα στα οποία αφενός το άτομο υπόκειται στην κρατική εξουσία και αφετέρου, το κράτος ασκεί την κυριαρχία του, έχοντας αξίωση στο απαραβίαστο αυτών.
Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, τα σύνορα, είναι ένα μεταπτωτικό φαινόμενο και τα όρισε ο ίδιος ο Θεός, καθώς «Εποίησε εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων κατοικείν επί γης, ορίσας τας οροθεσίας της κατοικίας αυτών» (Πράξεις Αποστόλων ιζ 26).
Με δεδομένη την αναγκαιότητα ύπαρξης των συνόρων, αυτά προστατεύονται τόσο από τους Διεθνείς Οργανισμούς, όσο και από τα ίδια τα κράτη.
Η προστασία των συνόρων προβλέπεται – το αν εφαρμόζεται είναι μια άλλη ιστορία – από τον Καταστατικό Χάρτη (1945) του Ο.Η.Ε, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι (1975) της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (Δ.Α.Σ.Ε) και τα εθνικά Συντάγματα.
Το άρθρο 2 παρ 4 του Καταστατικού Χάρτη (1945) του Ο.Η.Ε, ο οποίος ξεκίνησε με 51 κράτη-μέλη και σήμερα έχει 192, αναφέρει : «Όλα τα Μέλη στις διεθνείς τους σχέσεις θα απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας, που εκδηλώνεται εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους είτε με οποιαδήποτε άλλη ενέργεια ασυμβίβαστη προς τους Σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών».
Το καλοκαίρι του 1975, στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας, το Ελσίνκι, ηγέτες από 35 χώρες (περιλαμβανομένων Ελλάδας και Τουρκίας), υπέγραψαν την περίφημη ‘’Τελική Πράξη’’, στο πλαίσιο της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ). Το κείμενο της ‘’Τελικής Πράξης του Ελσίνκι’’ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τις βασικές αρχές που διέπουν τις σχέσεις των χωρών και διασφαλίζουν την εθνική κυριαρχία, το απαραβίαστο των συνόρων, την αποφυγή βίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών κ.α.
Από το 1995, η ΔΑΣΕ εξελίχτηκε σε Οργανισμό. Σήμερα ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) – Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) με έδρα τη Βιέννη και 57 πλέον κράτη-μέλη, είναι ο μεγαλύτερος, μετά τον ΟΗΕ, διακρατικός οργανισμός για την διαφύλαξη της ασφαλείας στον κόσμο.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 27, παρ 1),«Καμιά μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών»
Τα ΧΕΡΣΑΙΑ σύνορα της πατρίδα μας, με την Αλβανία έχουν καθοριστεί με το Πρωτόκολλο της .Φλωρεντίας το 1913, με την ΠΓΔΜ με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945, με τη Βουλγαρία με τη Συνθήκη του Νειγύ το 1919 και με την Τουρκία (Έβρος) με τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923.
Προστατεύονται από τον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΞΗΡΑΣ και την ΕΛ.ΑΣ. Από το 1998, ένεκα της αυξανόμενης λαθρομετανάστευσης, προστατεύονται και από το νέο θεσμό των ΣΥΝΟΡΙΟΦΥΛΑΚΩΝ. Για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΕΚ/2007/2004, ιδρύθηκε η FRONTEX, η οποία από το 2004 επιχειρεί και στα ελληνικά σύνορα.
Τα ΕΝΑΕΡΙΑ σύνορα, επικρατεί κυρίως ο όρος «εναέριος χώρος» ενώ διεθνώς, αναφέρονται ως FIR (Flight Information Region).
Βόρεια, ακολουθούν τα χερσαία σύνορα. Ανατολικά, ακολουθούν τη γραμμή όπου τελειώνουν τα τουρκικά χωρικά ύδατα στο Αιγαίο. Νοτιοανατολικά, συνεχίζουν ως τον 34ο παράλληλο νοτίως του Καστελόριζου. Νότια, διέρχονται κάτω από την Κρήτη, διασχίζουν το Λιβυκό Πέλαγος ως το νοτιοδυτικό του άκρο. Δυτικά, συνεχίζουν παράλληλα με το ιταλικό FIR ως το βόρειο άκρο (41ος παράλληλος) όπου συναντούν τα χερσαία σύνορα με την Αλβανία.
Προστατεύονται αποκλειστικά από την ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ.
Τα ΘΑΛΑΣΣΙΑ σύνορα, γνωστά ως ΑΙΓΙΑΛΙΤΙΔΑ ΖΩΝΗ ή ΧΩΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ, με τα ισχύοντα σήμερα, είναι η θαλάσσια περιοχή που περιβάλει το ηπειρώτικο τμήμα της ελληνικής επικράτειας, των νησιών, των νησίδων, των βραχονησίδων και των βράχων της, κατοικημένων και μη, σε απόσταση 6 ν.μ από την ακτογραμμή. Όπου η απόσταση είναι μικρότερη των 6 ν.μ εφαρμόζεται η αρχή της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής βάσει του εθιμικού δικαίου που ισχύει έναντι όλων.
Προστατεύονται από το ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ, και με το Π.Δ 242/1999 (άρθρο 1 παρ. δ) από το 1999 και από το ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΣΩΜΑ. Με αφορμή το προσφυγικό-μεταναστευτικό, από το 2004 επιχειρεί σε αυτά και η FRONTEX ενώ από τις αρχές του 2016 έχει εμπλακεί και το ΝΑΤΟ.
***
Η Ελλάδα έχει σύνορα, χερσαία, εναέρια και θαλάσσια.
Αυτά, καθημερινά, 24 ώρες το 24ωρο, τα υπερασπίζονται με υπερηφάνεια γενιές Ελλήνων, από τους Οθωνούς μέχρι το Καστελόριζο και από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη.
Αλεξανδρούπολη Σεπτέμβρης 2016
*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)