παπανικολόπουλοςΤου Νίκου Παπανικολόπουλου*
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από 22-6-2016 μέχρι 22-7-2016, έθεσε σε Δημόσια διαβούλευση τις προτεινόμενες προς ένταξη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, νέες περιοχές.
Αυτές, κατά κύριο λόγο, αφορούσαν το θαλάσσιο τμήμα του Δικτύου Natura 2000, είτε ως επεκτάσεις υφιστάμενων, είτε ως νέες περιοχές.
Για τον Έβρο, ο οποίος βρέχεται από το Θρακικό πέλαγος, σε μια ακτογραμμή 35 χλμ, στο ήδη προστατευόμενο Δέλτα του Έβρου, και φυσικά στην ακτογραμμή του, προτάθηκε η προσθήκη όλης της ακτογραμμής του νομού.
Τίθεται όμως το ερώτημα : Χρειάζεται ειδική προστασία, δηλαδή ένταξη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, όλη η ακτογραμμή του νομού Έβρου ; Η απάντηση κατά την προσωπική μου άποψη είναι αρνητική. Άλλωστε, αυτό έπραξαν ομόφωνα και τα Δημοτικά Συμβούλια των θιγομένων Δήμων, Αλεξανδρούπολης και Μαρώνειας με πρόσφατες Αποφάσεις τους καθώς και ο ΟΛΑ ΑΕ.
Μια μικρή ανάλυση του θέματος εκτιμώ ότι θα παραμερίσει κάθε προβληματισμό.

***

Στις 2 Φεβρουαρίου 1971, στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, υπογράφηκε ’’Διεθνής Συμφωνία για την προστασία των υγροβιότοπων’’.
Η Συμφωνία αυτή, στην Ελλάδα, γνωστή ως «Συμφωνία RAMSAR» επικυρώθηκε με το Ν.Δ 191/1974 (ΦΕΚ 350Α/20-11-1974) και τέθηκε σε ισχύ στις 21 Δεκεμβρίου του 1975.
Μερικά από τα ενδιαφέροντα στοιχεία της Συμφωνίας είναι τα εξής :
• Υδροβιότοποι, χαρακτηρίζονται εκτάσεις καλυπτόμενες φυσικά ή τεχνητά, μόνιμα ή εποχιακά από στάσιμα ή ρέοντα γλυκά, υφάλμυρα ή αλμυρά νερά, συμπεριλαμβανομένων και των εκτάσεων που καλύπτονται από θαλάσσιο νερό, του οποίου το βάθος δεν υπερβαίνει τα 6 μέτρα κατά την άμπωτη.
• Κάθε κράτος που επικυρώνει τη Συμφωνία, υποχρεούται να υποδείξει τουλάχιστον ένα υγροβιότοπο προκειμένου καταχωρηθεί στον ειδικό πίνακα που τηρείται από την αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ.
Η Ελλάδα έχει υποδείξει έντεκα (11) :
1. Λιμνοθάλασσα Κοτύχι και Δάσος Στροφυλιάς
2. Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου
3. Αμβρακικός Κόλπος
4. Λίμνη Μικρή Πρέσπα
5. Δέλτα Αξιού – Αλιάκμονα
6. Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια
7. Λίμνη Κερκίνη
8. Δέλτα Νέστου
9. Λίμνη Βιστωνίδα – Λιμνοθάλασσα Πόρτο-Λάγος
10. Λίμνη Ισμαρίδα
11. Δέλτα Έβρου (Έχει υποδειχτεί από το 1977 – GR 1110007)
• Η καταχώριση γίνεται λαμβανόμενων υπόψη ορισμένων κριτηρίων όπως, ποσοστό φιλοξενίας μεταναστευτικού πληθυσμού, ύπαρξη χλωρίδας και πανίδας που βρίσκεται υπό εξαφάνιση, κλπ. Την καταχώριση την συνθέτουν επακριβή στοιχεία όπως, συντεταγμένες, έκταση, κλπ.
Βέβαια, το Δέλτα του Έβρου, δεν προστατεύεται μόνο Διεθνώς, από τη «Συμφωνία RAMSAR», αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» η οποία, θεσμοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με σκοπό να συμβάλλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλότητας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Η Οδηγία αυτή, ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με την ΚΥΑ 33318/3028/11-12-1998 (ΦΕΚ 1289Β/28-12-98) «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
Τα μέτρα, τα οποία λαμβάνονται σύμφωνα με την Οδηγία, αποσκοπούν στη διασφάλιση της διατήρησης ή της αποκατάστασης σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των φυσικών οικοτόπων και των άγριων ειδών χλωρίδας και πανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος. Κατά τη λήψη των μέτρων, σύμφωνα με αυτή, λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές ιδιομορφίες.

Ο Υδροβιότοπος Δέλτα του Έβρου, περιλαμβάνει την περιοχή ανατολικά του αεροδρομίου της Αλεξανδρούπολης και φτάνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα καταλαμβάνοντας μια έκταση περίπου 90.000 τ.μ. Διακρίνεται δε, σε τρία γεωγραφικά τμήματα : (ι) Περιοχή δυτικών παραλίων (Καραμάνος) (ιι) Δράνα και (ιιι) Κυρίως Δέλτα.
Με το Ν.3044/2002 «Μεταφορά συντελεστή δόμησης και ρυθμίσεις άλλων θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων» (ΦΕΚ197Α/27-8-02), θεσμοθετήθηκε ο «Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Υγροβιότοπου Πάρκου Δέλτα Έβρου».
Στα πολλά κακά όμως που έφερε η οικονομική κρίση, ήταν και η υποβάθμιση και συγχώνευση αυτού του Φορέα με τον αντίστοιχο του Δάσους της Δαδιάς, η οποία συντελέστηκε με το άρθρο 8 παρ.1α του Ν.4109/2013 (ΦΕΚ16Α/23-1-2013) «Κατάργηση και συγχώνευση νομικών προσώπων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα – Σύσταση Γενική Γραμματείας για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις».
Παρά αυτή την υποβάθμιση, το νομικό πλαίσιο (Διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό) για την προστασία του Δέλτα του Έβρου, εξακολουθεί και υπάρχει.
Για την υπόλοιπη ακτογραμμή του νομού, η οποία δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, και για την προστασία της, η εμπειρία έχει δείξει ότι το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (Ν.1650/1986, Ν.2242/1994, Ν.2971/2001, Ν.3010/2002, Ν.4014/2011, Ν.4042/2012 κλπ) επαρκεί, απλά να εφαρμόζεται.

Αλεξανδρούπολη Αύγουστος 2016
*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)