Η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο
Του Νίκου Παπανικολόπουλου*
Το NATO (Νοrth Αtlantic Τreaty Οrganizatiοn), γνωστό και ως Βορειοατλαντική Συμμαχία, είναι η στρατιωτική αμυντική συμμαχία χωρών της Δύσης, με προεξάρχουσα την Αμερική, που ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1949. Την εποχή εκείνη, μαζί με το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ, αποτέλεσαν τους πυλώνες της αμερικανικής εξωτερικής και αμυντικής πολίτικης για την ανάσχεση ή τον περιορισμό της Σοβιετικής απειλής, στα πλαίσια του «Ψυχρού Πολέμου».
Στη Συμμαχία, το 1952, προσχώρησαν Ελλάδα και Τουρκία. Μια κίνηση που, ενώ εκ πρώτης όψεως φάνηκε «σοφία», με την πάροδο του χρόνου αποδείχτηκε «πονηρία», μέσα από την προκλητική ευνοιοκρατία στο στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο της Τουρκίας. Μπορούμε να ξεχάσουμε, τη «σιγήν ιχθύος» που τήρησε το NATO σε κρίσιμες στιγμές για την πατρίδα μας ; Δεν το ενόχλησε η δικτατορία του 1967, ούτε η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974, ούτε η κρίση των Ιμίων το 1996. Τον Απρίλιο του 1999, στη Σύνοδο υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, με την επικύρωση της νέας δομής του, καταργήθηκαν τα εθνικά όρια ευθύνης των κρατών – μελών και καθιερώθηκε ο ενιαίος αμυντικός χώρος στα όρια της συμμαχίας.
Παρά το γεγονός ότι, στις 3 Δεκεμβρίου του 1989, Γκορμπατσόφ και Μπους ανακοίνωναν, από τη Μάλτα, το οριστικό τέλος του Ψυχρού Πολέμου και δέκα χρόνια μετά, το 1999, εισχωρούσαν σε αυτό, χώρες από το πρώην Ανατολικό Μπλοκ, το NATO δεν έμεινε χωρίς αντικείμενο. Ενεργοποίησε το άρθρο 2 του Καταστατικού του Χάρτη, που πρέσβευε την ικανοποίηση και άλλων αναγκών των συμμάχων, όπως πολιτική, τεχνική, κοινωνική, εκπαιδευτική και περιβαλλοντική συνεννόηση και συνεργασία.
Μετά το Σεπτέμβρη του 2001, ασχολείται και με την πάταξη της τρομοκρατίας και της θαλάσσιας πειρατείας. Από το καλοκαίρι του 2009 διεξάγει, και θα συνεχίσει μέχρι το τέλος του 2016, τη ναυτική επιχείρηση «Ocean Shield» για την προστασία των πλοίων τα οποία μεταφέρουν προμήθειες στην Αφρική, ως μέρος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος.
Από το καλοκαίρι του 2015, με αφορμή το ‘’προσφυγικό’’ στο Αιγαίο, ξεκίνησε το «μαγείρεμα» από Αμερική, Γερμανία και Τουρκία για την εμπλοκή του και σ’ αυτό.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, έθεσε στην αρχή στην Ευρωβουλή ως δεδομένο ότι θα υπάρξουν κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες στο Αιγαίο ώστε να εποπτεύονται τα θαλάσσια σύνορα χωρίς να διευκρινίσει από ποιους. Tα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδος είναι συγχρόνως και τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα της ΕΕ. Συνεπώς, οι μόνες κοινές περιπολίες σε αυτά, μπορεί να γίνονται μόνο από τις Ελληνικές Αρχές και ενδεχομένως με αυτές των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάτι τέτοιο όμως δεν εξυπηρετούσε την Τουρκία.
Μετά, πήρε τη σκυτάλη ο εκπρόσωπος της Γερμανικής Βουλής, και σε δηλώσεις του, αναφέρθηκε στην ανάγκη ύπαρξης «συντεταγμένης» κατάστασης στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Το προσχέδιο της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξυπηρετώντας τα ύποπτα παιχνίδια των Γερμανών στο Αιγαίο ανέφερε: «Η Τουρκία σκοπεύει να ενισχύσει την αναχαιτιστική δυνατότητα της τουρκικής Ακτοφυλακής, κυρίως αναβαθμίζοντας τον εξοπλισμό επιτήρησης, αυξάνοντας τις περιπολίες και τη δυνατότητα έρευνας και διάσωσης και ενισχύοντας τη συνεργασία με την Ελληνική Ακτοφυλακή». Βεβαίως, η ελληνική κυβέρνηση, με ανακοίνωση του ΥΠΕΞ στις 13 Οκτωβρίου 2015, απέρριψε την πρόταση για κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες στο Αιγαίο αλλά… η Τουρκία καραδοκούσε…
Έτσι, προ ημερών (8-2-2016), στις κοινές δηλώσεις της Αγκελα Μέρκελ και του Αχμέτ Νταβούτογλου, στην Άγκυρα, γνωστοποιήθηκε ότι η Γερμανία και η Τουρκία προωθούν σχέδιο ενεργοποίησης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, προκειμένου να ελεγχθούν οι προσφυγικές ροές.
Σήμερα (11-2-2016), οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ, επικύρωσαν έπειτα από σχετικό αίτημα της Γερμανίας, της Ελλάδας (;) και της Τουρκίας, την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην ανάσχεση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και παράνομης μετανάστευσης στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ δήλωσε : «Συμφωνήσαμε ότι το ΝΑΤΟ θα παράσχει υποστήριξη για να βοηθήσει στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Η συμφωνία βασίζεται σε κοινό αίτημα της Γερμανίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Στόχος είναι να συμμετέχουμε στις διεθνείς προσπάθειες για την ανάσχεση της παράνομης διακίνησης και παράνομης μετανάστευσης στο Αιγαίο».
Μήπως, τώρα αρχίζουν τα δύσκολα στο Αιγαίο ;
Αλεξανδρούπολη Φεβρουάριος 2016
*Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)