Αξιοποίηση της ιλύος βιολογικών καθαρισμών για γεωργικούς σκοπούς
Το πανεπιστήμιο της Ορεστιάδας μαζί με τους αγρότες της περιοχής.
Μια παράμετρος της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σχετίζεται με την Ιλύ που προέρχεται από τους Βιολογικούς Καθαρισμούς των Πόλεων (ΙΒΚ). Η ΙΒΚ, περισσότερο γνωστή ως “λυματολάσπη”, είναι ένα δευτερογενές προϊόν της επεξεργασίας των λυμάτων, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί-επαναχρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους. Η αξιοποίηση της ΙΒΚ για γεωργική χρήση είναι σε μεγάλο βαθμό αναπτυγμένη στο εξωτερικό (Αμερική Ευρώπη κ.λπ.), ενώ κάποια, μικρά έστω, βήματα προς την κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει και στη χώρα μας. Με την χρησιμοποίηση της ΙΒΚ στη γεωργία επιτυγχάνεται αφενός η αξιοποίηση των θρεπτικών στοιχείων τους και αφετέρου η χρήση των οργανικών συστατικών τους ως βελτιωτικών του εδάφους, διέπεται δε από συγκεκριμένους κανόνες που έχουν θεσπιστεί από την Ε.Ε. και την Ελληνική Πολιτεία. Επιπλέον, συμβάλλει στην επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης και διάθεσης των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων.
Η αξιοποίηση της ΙΒΚ ως οργανικό λίπασμα σε διάφορα φυτά (σιτάρι, καλαμπόκι, ηλίανθος, λόλιο) μελετήθηκε διεξοδικά από τα Εργαστήρια Γεωργίας και Εδαφολογίας του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης του ΔΠΘ, σε μια σειρά πειραμάτων που έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Ορεστιάδας. Η ιλύς που χρησιμοποιήθηκε προερχόταν από τις εγκαταστάσεις του Βιολογικού Καθαρισμού του Δήμου Ορεστιάδας.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ΙΒΚ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με επιτυχία ως οργανικό λίπασμα στη γεωργία, επιτυγχάνοντας αποδόσεις παρόμοιες ή υψηλότερες εκείνων που επιτεύχθηκαν με την εφαρμογή ανόργανων (χημικών) λιπασμάτων. Επίσης, από τα πειράματα φάνηκε ότι η εφαρμογή ΙΒΚ στην κατάλληλη ποσότητα βελτίωσε τις φυσικο-χημικές ιδιότητες του εδάφους (οργανική ουσία, πορώδες, υδατοικανότητα κ.λπ) και συνέβαλε στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά. Σε όλες δε τις περιπτώσεις, οι συγκεντρώσεις των ιχνοστοιχείων στο έδαφος (μεταξύ και των οποίων εκείνες των βαρέων μετάλλων) ήταν μικρότερες από τα όρια που προβλέπουν οι σχετικοί κανονισμοί.
Στις παρακάτω φωτογραφίες, οι οποίες προέρχονται από τα πειράματα αγρού, είναι εμφανής η υπεροχή στην ανάπτυξη των φυτών με προσθήκη ΙΒΚ έναντι εκείνων με συμβατικά χημικά λιπάσματα.
Τα αποτελέσματα των παραπάνω μελετών δημοσιεύθηκαν σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάσθηκαν σε διεθνή συνέδρια.
Σπύρος Κουτρούμπας
Καθηγητής
Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΔΠΘ
skoutrou@agro.duth.gr